Vaccinatiepaspoorten komen straks in vele soorten en maten voor

Steeds meer landen introduceren een vaccinatiepaspoort; een bewijs waarmee burgers kunnen aantonen dat ze gevaccineerd zijn tegen het coronavirus, recentelijk negatief zijn getest, of volledig hersteld zijn en dus immuun. Met zo'n paspoort zouden miljoenen mensen straks makkelijker kunnen gaan shoppen, uit eten, of naar het buitenland kunnen reizen.

Vandaag debatteert het Europees Parlement over zo'n certificaat. Naar verwachting wordt eind mei een Europees covid-19-certificaat definitief goedgekeurd en ingevoerd.

Maar ondertussen ontstaat in allerlei landen een wildgroei aan vaccinatiepaspoorten en andere certificaten, zowel digitaal als op papier. En al die documenten verschillen nogal van elkaar. We zetten wat voorbeelden op een rij.

Israël

Met de zogeheten Green Pass kunnen Israëliërs in eigen land aantonen dat ze volledig hersteld zijn van het coronavirus, of volledig gevaccineerd zijn. De pashouder kan de pas printen, met een QR-code vanaf een smartphone laten scannen of vanuit een app tonen.

Wat kun je ermee? Met de Green Pass mag je binnen aan tafel in een café of restaurant zitten, een zwembad, sportzaal of theater bezoeken, en naar concerten, sportwedstrijden en religieuze bijeenkomsten. Met deze pas wordt de reiziger na terugkeer uit het buitenland ook vrijgesteld van quarantaineverplichtingen.

Nadeel: Het belang van de Green Pass is kleiner nu meer mensen gevaccineerd zijn. Het document was altijd bedoeld als tijdelijk instrument om de vaccinatiebereidheid te stimuleren.

China

Chinezen kunnen met het vaccinatiepaspoort - een groene code in een gezondheidsapp - laten zien dat ze gevaccineerd zijn of recentelijk negatief zijn getest. Het document maakt deel uit van miniprogramma's in de populaire Chinese sociale media-apps WeChat en Alipay. De test- en vaccinatiebewijzen zijn ook in papieren vorm beschikbaar.

Wat kun je ermee? De app wordt gebruikt als snelle gezondheidscheck bij de ingang van winkels, kantoren, cafés en restaurants. Bij de meeste treinstations en op vliegvelden is het tonen van de groene code verplicht. Doel is om ook de toegang aan de grens te versoepelen voor mensen die met het certificaat volledige vaccinatie kunnen aantonen. Dat geldt nu nog primair voor Chinese burgers. Buitenlanders worden nog nauwelijks toegelaten in China.

Nadeel: Alleen mensen die met de Chinese vaccins van Sinopharm en Sinovac zijn ingeënt kunnen gebruikmaken van het vaccinatiepaspoort, ook al zijn deze vaccins minder effectief dan andere bekende vaccins als Pfizer. Veel vrijheid geeft het vaccinpaspoort niet: na het inreizen geldt nog steeds twee of drie weken verplichte quarantaine in een door de overheid aangewezen hotel.

Denemarken

Vooruitlopend op het besluit uit Brussel werkt EU-lidstaat Denemarken met een soort gezondheidsverklaring. Die coronapas is onderdeel van een digitale app op de smartphone die toegang verschaft tot je elektronische medisch dossier, iets wat de Denen al lang hebben maar in Nederland nooit van de grond is gekomen. De coronapas laat zien of je negatief getest bent of antistoffen hebt. Een papieren versie is ook beschikbaar.

Wat kun je ermee? Nu kun je met de coronapas op een terras zitten, naar de kapper, massagesalon of een tattooshop. Omdat Denemarken stapsgewijs aan het versoepelen is, wordt die pas steeds handiger. Vanaf 6 mei kom je daarmee restaurants, theaters en kleine concertzalen in, een paar weken later ook pretparken en binnensportevenementen.

Nadeel: Het is geen paspoort en je kunt er dus niet mee op reis. Het is alleen een bevestiging dat je negatief bent getest of volledig bent hersteld van corona. Omdat Denemarken, net als Nederland, naar een testsamenleving toewerkt, zal het langere tijd van belang blijven om je vaak te laten testen en de uitslag daarvan steeds via de app aan te tonen.

Verenigde Staten

Er komt geen vaccinatiepaspoort voor alle Amerikanen die gevaccineerd zijn. In sommige Amerikaanse staten bestaan zulke apps wel, maar op landelijk niveau bestaat nu alleen nog één soort bewijs: een ouderwetse papieren kaart waarop staat wat voor prikken de houder heeft gekregen en wanneer.

Maar dat maakt het 'paspoort' niet minder belangrijk. De Europese Unie zei eerder deze week dat Amerikanen die volledig ingeënt zijn met in de EU goedgekeurde vaccins deze zomer naar alle 27 lidstaten zullen mogen reizen.

Nederland

Voor reizen naar het buitenland wil het kabinet de CoronaCheck-app gaan inzetten. Die wordt nu bij pilotevents gebruikt om een negatieve testuitslag te kunnen laten zien. De bedoeling is dat gevaccineerden via de app CoronaCheck uiteindelijk ook hun vaccinatiestatus kunnen laten zien. Daarnaast wordt er ook gewerkt aan een papieren optie, voor gevaccineerden die geen smartphone hebben.

Hoe die app zich verhoudt tot de Europese plannen voor een vaccinatiepaspoort, is volgens een woordvoerder van het ministerie van Volkgsgezondheid nog niet duidelijk.

Begin juni hoopt het kabinet de app rond te hebben zodat hiermee ook de vaccinatiestatus aangetoond kan worden. Maar voor dit groen licht krijgt, moet eerst worden vastgesteld dat gevaccineerde personen het virus niet kunnen overdragen, benadrukt het ministerie.

Wie zich niet wil laten vaccineren, kan overigens van dezelfde app gebruikmaken als gevaccineerden, maar moet daarmee een negatieve testuitslag laten zien.

Nederlanders die zijn gevaccineerd kunnen al sinds begin april bij het RIVM inloggen om daar hun vaccinatiegegevens in te zien. Maar die informatie dient niet als vaccinatiebewijs.