'Skiete Willy' is met de klasse van een wereldster altijd een lokale held gebleven

"Skiete, skiete Willy!", klinkt het tussen 1964 en 1981 in Eindhoven vaak van de tribunes. En dat doet PSV'er Willy van der Kuijlen dan. Schieten, met links en rechts, vaak verwoestend hard.

Maar liefst 311 keer raakt Willy van der Kuijlen het net in de eredivisie; er is tot op de dag van vandaag geen speler die vaker wist te scoren in de Nederlandse competitie.

In 1974 tegen Wageningen schiet 'Skiete Willy' zelfs zo hard raak dat het doelnet het begeeft, waarna de tegenstander de scheidsrechter ervan probeert te overtuigen dat het doelpuntenkanon eigenlijk naast had geschoten. Zonder succes: er zit echt een gat in het net.

Wilhelmus Martinus Leonardus Johannes van der Kuijlen, kortweg Willy, wordt op 6 december 1946 geboren in het Brabantse Helmond. Vandaag overleed Van der Kuijlen, ook wel 'Mister PSV' genoemd, op 74-jarige leeftijd.

Zijn bijnaam heeft Van der Kuijlen te danken aan zijn jarenlange trouw aan PSV. Op 17-jarige leeftijd maakt hij de overstap van de Helmondse amateurclub HVV naar de Eindhovense profclub en in zijn debuutwedstrijd geeft hij met vijf doelpunten meteen zijn visitekaartje af. Een doelpuntenmachine is geboren.

Dubbele kapbeweging

Met zijn kenmerkende dubbele kapbeweging zet 'Skiete Willy' menig tegenstander op het verkeerde been, waarna vaak een perfecte, rake trap volgt. Juichen na een doelpunt doet hij nauwelijks, wat past bij het bescheiden karakter van Van der Kuijlen.

In zijn tweede jaar in de eredivisie eindigt Van der Kuijlen het seizoen met 23 treffers als (gedeeld) topscorer. Een titel die hij daarna nog twee keer weet te veroveren.

Hoewel Van der Kuijlen in zijn eerste jaren bij PSV veel scoort, leidt dat nog niet tot prijzen. Die komen pas nadat Kees Rijvers in 1972 het roer over heeft genomen van de harde Duitse trainer Kurt Linder, met wie Van der Kuijlen een moeizame relatie heeft. De carrière van de Helmonder raakt onder diens bewind enigszins in het slop, maar met Rijvers aan het roer bloeit Van der Kuijlen - en met hem PSV - weer helemaal op.

Met de onverstoorbare Van der Kuijlen als betrouwbare doelpuntenmachine weet PSV halverwege de jaren zeventig de jarenlange hegemonie van Ajax en Feyenoord te doorbreken. In 1975 verovert PSV voor het eerst na twaalf jaar weer de landstitel. Het jaar daarna is het opnieuw raak.

Eerste Europese hoofdprijs

Het hoogtepunt uit zijn loopbaan beleeft Van der Kuijlen in 1978, als hij met PSV voor het eerst in de geschiedenis de UEFA Cup verovert. In het finale-tweeluik tegen Bastia speelt PSV eerst met 0-0 gelijk op Corsica, waarna de ploeg van aanvoerder Van der Kuijlen in Eindhoven met 3-0 zegeviert.

'Mister PSV' maakt zelf de 3-0, geheel in stijl: na een poeier met rechts, die op de lat belandt, neemt hij de bal in de rebound aan met rechts en schiet hij hem beheerst met links binnen.

Op foto's waarop Van der Kuijlen in een Bastia-shirt de grote cup omhoog houdt, staat zijn gezicht nog altijd ingetogen.

De carrière van Van der Kuijlen kent ook dieptepunten, waar het hoofdstuk 'Het Nederlands elftal' er ongetwijfeld een van is.

Conflict met 'Kamp-Cruijff'

Hoewel Van der Kuijlen in 1974 topscorer van de eredivisie is, wordt hij niet geselecteerd voor het WK voetbal van dat jaar. Sterker nog: de doelpuntenmachine van PSV heeft nooit een internationaal toernooi met het Nederlands elftal gespeeld.

Van der Kuijlen staat bij Oranje in de schaduw van de gouden generatie van Ajax en Feyenoord, met spelers als Johan Cruijff en Jan Mulder als zijn concurrenten.

Daarbij raakt de PSV'er samen met zijn ploeggenoot Jan van Beveren in conflict met het 'kamp-Ajax', dat bestaat uit Cruijff en Johan Neeskens. De PSV'ers ergeren zich aan het gedrag van de twee vedetten van het Nederlands elftal.

Als Cruijff en Neeskens voor een interland een dag later dan de rest van de selectie vanuit Barcelona arriveren, bitst Van der Kuijlen volgens de overlevering: "Daar komen de koningen uit Spanje..." Het conflict loopt zo hoog op dat Van der Kuijlen en keeper Van Beveren het trainingskamp van Oranje in Zeist moeten verlaten.

Van der Kuijlen speelt na het incident nog wel wat oefenwedstrijden met Oranje, maar ook in 1978 zit hij niet bij de WK-selectie. De PSV'er blijft steken op 22 interlands waarin hij zeven doelpunten maakt.

Lokale held

Willy van der Kuijlen had misschien wel het talent en de klasse om uit te groeien tot een wereldster, maar hij is altijd een lokale held gebleven. Ruim zeventien jaar speelt hij in het shirt van PSV.

Toch sluit 'Mister PSV' zijn actieve loopbaan niet af in Eindhoven. Hij vertrekt in 1981 stilletjes bij PSV en speelt nog een laatste jaar bij MVV. Een afscheidswedstrijd wordt er nooit georganiseerd voor het clubicoon, die na zijn actieve carrière wel weer terugkeert naar de Eindhovense club.

Van der Kuijlen wordt jeugd-, assistent- en spitsentrainer en later scout bij PSV. Daarnaast wordt hij benoemd tot lid van verdienste. Als clubicoon verwelkomt Van der Kuijlen vaak nieuwe spelers door hen het PSV-shirt te overhandigen.

PSV plaatst in 2004 als eerbetoon aan de clubheld een standbeeld voor het stadion in Eindhoven, naast de beeltenis van Coen Dillen. Samen zijn de twee PSV-iconen goed voor bijna 600 eredivisiedoelpunten in het shirt van PSV.

Ondanks het indrukwekkende aandeel van Van der Kuijlen daarin, is hij bij de presentatie van een boek over zijn leven in 2011 nog altijd even bescheiden.

"Ik ben altijd bezig geweest met dat we goed voetbal moesten laten zien. Wie dan de goals maakte, dat maakte me eigenlijk helemaal niks uit. Je hebt altijd bij een club dat er een is die wat beter is in afwerken. En dat ben ik dan schijnbaar geweest."