Donorkinderen van Zwolse gynaecoloog: 'Dit is een stap erger'

Jan Wildschut, de Zwolse gynaecoloog die zeker 34 donorkinderen verwekte met zijn eigen sperma, gebruikte zijn zaad ook bij vrouwen die zwanger wilden raken met het sperma van hun eigen partner. Dat nieuws maakt veel los bij de nakomelingen van Wildschut, al hebben ze ook veel steun aan elkaar.

"Mijn beeld van hem is niet heel erg veranderd door dit nieuws", zegt een Wildschut-nakomeling die graag Valentijn genoemd wil worden (niet zijn echte naam) in gesprek met de NOS. "Ik stond er al negatief in eigenlijk en ik ben ook niet 100 procent verbaasd, ik ging er niet vanuit dat hij ook sjoemelde met KIE-materiaal (Kunstmatige Inseminatie met sperma van de Eigen partner). Maar ik hield dat wel in mijn achterhoofd als mogelijkheid. Ik ben er vrij nuchter onder."

'Een stap erger'

Toch noemt Valentijn de nieuwe openbaringen over de handelswijze van Wildschut "een stap erger". "Fundamenteel kun je het zien als dezelfde fout of zonde, namelijk het beschamen van het vertrouwen van mensen. Maar dat hij verzweeg dat hij de 'anonieme donor' was, is voor mij wel wat anders dan niets doen met het donorzaad van een vader en in plaats daarvan je eigen zaad gebruiken."

Ellen Giepmans, directeur van FIOM, gespecialiseerd in afstammingsvraagstukken, zegt dat er allerlei emoties spelen bij de betrokkenen. "Deze kinderen herkenden zich eerder niet in de term 'donorkind'", zegt Giepmans, die in contact staat met de gezinnen, bij het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co.

"Dat zij verwekt zijn door een vruchtbaarheidsbehandeling wisten zij misschien wel, maar dat de stoel van de biologische vader nu door een andere man bezet wordt, dat is heel verbijsterend voor de betrokkenen. Dus de familiebanden die eigenlijk heel vanzelfsprekend leken, moeten weer opnieuw worden herzien en ervaren."

Leven overhoop gehaald

Ook Jelmer, Juul en Christine, die al langer weten dat ze een donorkind van Wildschut zijn, zeggen dat er een verschil is tussen hun ervaring en het nieuws voor de kinderen die dachten te zijn opgegroeid met hun biologische vader. "Ik denk dat de schok groter is omdat niemand in dat gezin iets heeft vermoed", zegt Juul.

Jelmer, Juul en Christine vertellen dat de groep halfbroers en -zussen steeds groter wordt:

Jelmer zocht contact met één van de KIE-donorkinderen. "Hij heeft er wat langer over gedaan om zich bij de groep te voegen. Dat begrijp ik totaal, het is zo'n klap. Je leven wordt overhoop gehaald."

Valentijn had zich in 2009 ingeschreven bij FIOM. Toen de match eenmaal gemaakt was, een aantal weken voor het nieuws over Wildschut naar buiten werd gebracht, kreeg Valentijn de contactgegevens van een ander donorkind van Wildschut. Die bracht hem weer in contact met andere lotgenoten, die samen in een WhatsApp-groep zitten.

"Dat contact waardeer ik heel erg, daarom heb ik mijzelf ook weer aangeboden als contactpersoon voor nieuwe donorkinderen. Dat heb ik al met meerdere mensen gedaan en ik ben blij dat ik dat kan doen."

In de appgroep zitten tegen de dertig mensen, schat Valentijn. Er zijn ook mensen die er bewust niet in willen. Het nieuws over Wildschut is in de appgroep verschillend ontvangen, merkt hij. "Sommige mensen zeggen dat ze het beeld dat ze nu van hem krijgen moeilijk kunnen verenigen met het beeld dat ze hadden van 'die aardige man'. Het is natuurlijk op een bepaalde manier zwaar voor iedereen."

Vooralsnog heeft Valentijn één iemand uit de groep ontmoet. "Ze woont in de buurt, en ik opperde eens in de groepsapp om even bij haar langs te lopen. Dat vond ze prima. We hebben toen wat ervaringen gedeeld. Het was best spannend, maar ook fijn om een keer iemand uit de groep persoonlijk te ontmoeten."

Van de mensen uit de groep merkt Valentijn dat er veel gelijkenissen zijn, zowel uiterlijk als interesses. "Maar er zijn ook veel verschillen. Ik weet niet wat ik interessanter vind eigenlijk."

Die groep Wildschut-nazaten gaat waarschijnlijk nog groeien, denkt Valentijn. "Ik verwacht nog wel meer matches." Ook Juul beaamt dat. "Die groep wordt alleen maar groter, niet kleiner." En Christine voegt daar aan toe: "Je weet nooit wanneer het klaar is. Het kan dat als we tachtig zijn er nog nieuwe mensen bijkomen."

Tien gezinnen

Max Curfs, Klinisch embryoloog van het Fertiliteitscentrum Isala Zwolle, voorheen het Sophia Ziekenhuis waar Wildschut werkte, meldt dat naar aanleiding van het nieuws inmiddels tien gezinnen zich bij zijn ziekenhuis gemeld hebben.

"En we sluiten niet uit dat dat er meer gaan worden, want we weten nog niet hoeveel mensen dit betreft. Onze oproep is nu: 'Als u behandeld bent in die tijd, of aan kinderen als u geboren bent in die periode, neem dan contact op'", zei Curfs in het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co.