'Stop handel met Wit-Russische staatsbedrijven die meedoen aan onderdrukking'
Wit-Russen in Nederland roepen bedrijven op om geen zaken meer te doen met Wit-Russische staatsbedrijven. "Geen enkel contract met een staatsbedrijf is martelingen waard", zegt Marina Ulyashyna van de Wit-Russische Diaspora in Nederland.
Sinds de presidentsverkiezingen in augustus, waarbij volgens mensenrechtenorganisaties en oppositiepartijen grootschalig is gefraudeerd, wordt er in Wit-Rusland gedemonstreerd tegen president Loekasjenko. Tegenstanders van zijn regime worden hardhandig onderdrukt en gevangengezet. Hij is al 26 jaar aan de macht in het land.
'Vredestein gebruikt Wit-Russisch staal'
De NOS had contact met een ex-werknemer van het Wit-Russische staatsbedrijf BMZ, dat staal maakt. Hij werd onlangs ontslagen nadat hij was opgepakt bij een demonstratie en vijf dagen gevangen was gezet. Nu is hij ondergedoken omdat hij zich opnieuw bij een rechtbank moest melden. We noemen zijn naam niet omdat dat ernstige gevolgen kan hebben voor hemzelf en zijn familie.
We spraken hem via een internetverbinding:
Volgens de Wit-Russische Diaspora en solidariteitsorganisatie Bysol gebruikt bandenmaker Vredestein staaldraad van dit staatsbedrijf. Een woordvoerder van Vredestein wil ontkennen noch bevestigen dat het producten afneemt van BMZ en wil ook niet zeggen wat het bedrijf van de oproep vindt. "We gaan hier helemaal geen commentaar op geven."
"Bij BMZ worden mensen ontslagen enkel en alleen omdat ze hebben gedemonstreerd", zegt Marina Ulyashyna. "Collega's van deze man moeten jarenlang naar strafkolonies vanwege het meedoen aan demonstraties. Dit gebeurt in het buurland van de EU. Handelen met Wit-Rusland betekent het steunen van een dictatuur en Nederlandse bedrijven zijn er niet transparant over."
FNV: oefen druk uit op Wit-Rusland
Vakbond FNV steunt de oproep. "Ook omdat de onafhankelijke vakbeweging in Wit-Rusland zelf dit ook wil", zegt Tjalling Postma van de FNV. "Bedrijven in het westen moeten druk uitoefenen op Wit-Rusland door activiteiten met staatsbedrijven stop te zetten."
Volgens de bond heeft bijvoorbeeld British American Tobacco (BAT) directe links met Grodno Tobacco Factory, een tabaksfabriek in staatshanden. Op de eigen site zegt dat bedrijf onder meer Pall Mall- en Lucky Strike-sigaretten te maken voor BAT.
In andere gevallen is het volgens de bond vaak moeilijk om precies de relaties tussen westerse bedrijven en Wit-Russische staatsbedrijven te achterhalen. "Kennelijk neemt Wit-Rusland maatregelen om dit onduidelijk te houden."
Het is vandaag Onafhankelijkheidsdag in Wit-Rusland en dat wordt door de oppositie in het land aangegrepen om opnieuw te demonstreren tegen Loekasjenko.