Onderzoeksraad: voorkomen stalbranden heeft bij veeboeren en overheid geen prioriteit
Veeboeren en de overheid hebben nog steeds veel te weinig aandacht voor de brandveiligheid van stallen, concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid in een rapport. Het voorkomen van branden heeft bij niemand prioriteit. Het ministerie van Landbouw moet de eindverantwoordelijkheid nemen omdat de vrijwillige aanpak niet heeft gewerkt, stelt de Raad.
De branche en het ministerie benaderen stalbranden vooral vanuit een bedrijfseconomisch perspectief. "In de politieke besluitvorming over eventuele aanvullende regelgeving hebben de kosten voor veehouders en de veehouderijsector als geheel de doorslag gegeven", is een van de conclusies. Ook veiligheidsmaatregelen die als kansrijk gezien werden, zouden daarom niet zijn uitgevoerd.
Grotere stallen
De Onderzoeksraad stelt ook vast dat veestallen steeds groter worden wat de kans vergroot dat bij een brand zeer grote aantallen dieren om het leven komen. In Nederland zijn jaarlijks gemiddeld 17 grote stalbranden en in de periode 2012 tot november 2020 stierven hierbij bijna 1,3 miljoen dieren, heeft de Raad becijferd.
Stalbranden waren in 2011 aanleiding voor de branche, de verzekeraars en de Dierenbescherming om actieplannen op te stellen, maar dat heeft niet geholpen, zegt de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Die begon in het najaar van 2019 met een eigen onderzoek. Een van de conclusies is dat regelgeving zich vooral tot nieuw te bouwen stallen beperkt. Bestaande stallen worden daar niet brandveiliger van.
Reactie minister
In een reactie erkent het ministerie van Landbouw dat een betere aanpak nodig is. "Iedere stalbrand waarbij dieren omkomen is vreselijk", zegt minister Schouten. "Er wordt een grotere verantwoordelijkheid van het ministerie gevraagd en die moeten we nu gaan nemen." Ze wil bijvoorbeeld kijken of brandveiligheid ook meegenomen kan worden als ondernemers hun stallen duurzamer maken en komt binnenkort met een brief aan de Tweede Kamer over de kwestie.
Brancheorganisatie LTO Nederland werkte mee aan het onderzoek en stelt dat er al veel is gebeurd om de brandveiligheid in de stallen te verbeteren, zoals verplichte keuringen van elektrische installaties.
De organisatie wijst er wel op dat boeren soms klem zitten tussen conflicterende belangen. Zo zijn door eisen op het gebied van dierenwelzijn en milieu meer mestrobots in stallen geïnstalleerd. Meer technische installaties betekent automatisch ook meer risico op kortsluiting en brand. Tegelijkertijd erkent LTO dat boeren vanwege de extra techniek zich ook meer bewust moeten zijn van de risico's op brand.
Oude stallen
Volgens het Verbond van Verzekeraars moeten veehouders ook in staat worden gesteld om brandveiligheid mee te nemen in hun financiële planning. Vooral boeren met oudere stallen worstelen met de extra kosten die het brandveilig maken van die stallen met zich meebrengt. Voor dergelijke gevallen zou de overheid een financieringsregeling kunnen opzetten, adviseert de organisatie.
