Duitse experts: verband AstraZeneca-vaccin en hersentrombose 'niet onwaarschijnlijk'
In Duitsland hebben tot nu toe zeven mensen die met het AstraZeneca-vaccin waren ingeënt bloedproppen in de hersenen gekregen en een tekort aan bloedplaatjes ontwikkeld. Dat gebeurde tussen vier en zestien dagen nadat ze waren gevaccineerd.
Het gaat om zes vrouwen en een man van tussen de 20 en 50 jaar oud. Drie van hen zijn overleden, blijkt uit gegevens die het Paul Ehrlich-Instituut (PEI), de Duitse geneesmiddelenautoriteit, heeft bekendgemaakt.
In Duitsland zijn zo'n 1,6 miljoen mensen met het AstraZeneca-vaccin ingeënt. Dat had volgens het PEI hooguit één geval van deze specifieke vorm van trombose in de hersenen moeten opleveren.
Nu het er zeven zijn, is het volgens het PEI "niet onwaarschijnlijk" dat er een verband is tussen het krijgen van een 'hersentrombose' en de AstraZeneca-prik. Of die 'hersentromboses' daadwerkelijk het gevolg zijn van de vaccinatie wordt nu onderzocht, zegt het PEI op een Duitse apothekerssite.
Gewoon doorprikken
In Duitsland reageren mensen volgens correspondent Judith van de Hulsbeek bezorgd op het nieuws en hebben ze veel vragen. "Ze willen bijvoorbeeld weten of ze gevaar lopen als ze al zijn ingeënt met het AstraZeneca-vaccin", zegt Van de Hulsbeek. "Voor de mensen die langer dan twee weken geleden de prik hebben gehad, heeft het PEI sein veilig gegeven."
Er is een ander gevoel dat volgens haar overheerst. "De besmettingen groeien in Duitsland in de laatste dagen weer bijna exponentieel. Omdat deze vorm van trombose zo zeldzaam is, zeven gevallen op 1,6 miljoen vaccinaties, vragen veel mensen zich af. 'Moeten we niet gewoon doorprikken?'"
'Te veel onzekerheid'
Volgens internist en trombose-expert Saskia Middeldorp van het Radboudumc zijn het in Duitsland wel meer gevallen dan je zou verwachten, maar kan niet nu al gezegd worden dat dat heel verdacht is. Daarvoor is nog te veel onzekerheid. "Het kan allemaal nog op toeval berusten", zegt Middeldorp.
Middeldorp is dus nog niet overtuigd dat er een oorzakelijk verband is tussen het vaccin en deze zeven trombosegevallen. "Ook van deze vorm van trombose, die weliswaar veel zeldzamer is dan een trombose in je been of een longembolie, zie ik elk jaar een flink aantal gevallen in mijn werk." Jaarlijks ziet zij tussen de tien en vijftien patiënten die het hebben, die soms specifiek zijn doorverwezen. Vaak zijn het jonge vrouwen. "Bij hen komt het het vaakst voor."
Denemarken en Noorwegen
In navolging van enkele andere Europese landen stopte Nederland zondag tijdelijk met het prikken met AstraZeneca-vaccin. Voorlopig wordt het vaccin tot 28 maart in Nederland niet toegediend, nadat in Denemarken en Noorwegen zes meldingen van mogelijk ernstige bijwerkingen werden gedaan.
Die meldingen doken op nadat mensen waren gevaccineerd met het AstraZeneca-vaccin. Het gaat om ernstige, zeldzame verschijnselen van stolselvorming (trombose) in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes (trombocytopenie) bij volwassenen onder de 50 jaar, stelt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG).
Het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) deed onderzoek en kijkt daarbij ook naar de informatie uit Duitsland. "We nemen alle meldingen uit Europa mee in ons onderzoek, dus ook uit Duitsland", zegt een woordvoerder van het agentschap. Zolang het onderzoek loopt, blijft het EMA van mening dat de voordelen van toediening van het vaccin opwegen tegen de risico's van bijwerkingen. Morgen geeft het agentschap een persconferentie.
Andere verklaring
Het CBG zegt nog niet inhoudelijk op de gevallen in Duitsland te kunnen ingaan. "Alle meldingen van mogelijke bijwerkingen, waaronder trombose en trombocytopenie, worden zorgvuldig bekeken en beoordeeld door het bewakingscomité PRAC van het EMA."
Het college wil het onderzoek afwachten dat het EMA doet naar de ziektegevallen. "Van deze meldingen wordt onderzocht of deze door het vaccin (kunnen) komen of dat hier een andere verklaring voor is. Hierbij kijken we zowel naar de individuele casussen als eventuele patronen."
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert landen om mensen vooralsnog te blijven inenten met het vaccin van AstraZeneca. Ook volgens de WHO wegen de voordelen vooralsnog zwaarder dan de risico's.
