Hof geeft Staat gelijk: invoeren avondklok toegestaan
Het gerechtshof in Den Haag heeft geoordeeld dat de avondklok niet op basis van de verkeerde rechtsgronden is ingevoerd. Daarmee vernietigt het hof het oordeel van de voorzieningenrechter op 16 februari.
Die rechter kwam tot de conclusie dat bij het invoeren van de avondklok onterecht gebruik is gemaakt van de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag (Wbbbg), bedoeld voor acute noodsituaties. Daarbij gaf de rechter het voorbeeld van een dijkdoorbraak waarbij acute actie vereist is.
"Het gerechtshof heeft echter geoordeeld dat er wel degelijk sprake is van buitengewone omstandigheden die het invoeren van de avondklok mogelijk maken", staat in een verklaring van het gerechtshof. "De coronapandemie is hiervoor voldoende aanleiding." De regering mocht uitgaan van het advies van het Outbreak Management Team.
Het hof vindt dat de voorzieningenrechter de lat te hoog heeft gelegd.
"Ook is het gerechtshof van mening dat het instellen van de avondklok proportioneel is en dat andere middelen redelijkerwijs niet voorhanden zijn. De (tijdelijke en beperkte) inbreuk op diverse grondrechten, zoals het recht op bewegingsvrijheid, is volgens het gerechtshof dan ook gerechtvaardigd."
"Het hof vindt dat de voorzieningenrechter de lat te hoog heeft gelegd", zegt de persraadsheer. "Om door te gaan op het voorbeeld van de dijkdoorbraken: dan moet je niet afwachten. Als een doorbraak dreigt, mag je deze wet ook gebruiken. Er was sprake van een urgente situatie."
Actiegroep Viruswaarheid had de zaak tegen de Staat aangespannen. Voorman Willem Engel en jurist Jeroen Pols geven rond 13.00 uur een reactie op de uitspraak in een persmoment. De actiegroep kan nog in cassatie bij de Hoge Raad.
Spoedwet al aangenomen
De uitspraak van het hof heeft geen invloed op de avondklok. Het kabinet had met een spoedwet maatregelen genomen om de avondklok hoe dan ook door te laten gaan. Deze spoedwet is al door de Tweede en Eerste Kamer aangenomen en valt nu onder alle maatregelen in de coronawet.
Het was onduidelijk wat de zaken rondom de avondklok voor de coronaboetes zou betekenen. Het Openbaar Ministerie schortte de boetes op die sinds de eerste uitspraak waren uitgeschreven. Door de uitspraak van het hof blijven de boetes nu gehandhaafd.
Sinds de invoering van de avondklok zijn zo'n 39.000 boetes uitgedeeld. Ongeveer 30.000 daarvan moeten nog door het OM worden beoordeeld. De rest is al verstuurd. Het OM zegt nu "door te gaan met het beoordelen van de processen-verbaal die door de politie zijn opgemaakt".
Grapperhaus: boetes moeten worden betaald
In een reactie benadrukt demissionair minister Grapperhaus dat het hof de aanvankelijk door het kabinet gebruikte methode proportioneel en zorgvuldig vindt. "Het is nu bevestigd dat we de goede grondslag hadden." Hij voegt eraan toe dat sinds begin deze week de spoedwet geldt, maar dat voor de periode daarvoor de avondklok gebaseerd blijft op de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag.
"De boetes die in de eerste periode zijn uitgedeeld, zijn dus ook terecht opgelegd en moeten gewoon worden betaald", zegt Grapperhaus. Dat laatste vindt hij ook belangrijk tegenover de politie en de boa's. "Ik had het heel erg gevonden als ik tegen hen had moeten zeggen dat ze de boetes voor niets hebben uitgedeeld."
