Blok niet verrast door Chinese reactie op Kameruitspraak over Oeigoeren

Minister Blok vindt de reactie van China op de uitspraak van de Tweede Kamer over de Oeigoeren "niet verrassend", zei hij vanochtend. Gisteren nam de Kamer een motie aan waarin de manier waarop China met de Oeigoerse moslimminderheid omgaat genocide wordt genoemd. Het demissionaire kabinet wil tot nu toe niet zover gaan.

De Chinese ambassade in Den Haag leverde gisteravond meteen scherpe kritiek op de Kameruitspraak en noemde die "opzettelijke laster en een grove inmenging in een binnenlandse aangelegenheid".

Foute praktijken

Blok herhaalde vanmorgen dat hij de situatie van de mensenrechten voor de Oeigoeren zeer zorgelijk vindt en dat hij dat zelf ook geregeld in zijn contacten met China aan de orde heeft gesteld. Dat zal hij ook blijven doen.

Maar hij zei ook dat voor het gebruik van de term genocide "een aantal stevige juridische criteria geldt waaraan nu nog niet is voldaan". Volgens Blok moeten eerst de Verenigde Naties of een internationaal hof uitspreken dat er genocide is gepleegd, en dat is nog niet gebeurd.

Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken ontkent dat er sprake is van genocide. "We bevechten extremisme en terrorisme, al ruim vier jaar zijn er geen aanslagen meer geweest", zei Wang Wenbin. "We hopen dat Nederland zich objectief opstelt en stopt met deze foute praktijken."

Wang stelde dat de Oeigoerse populatie tussen 1978 en 2018 meer dan is verdubbeld. Juist in de afgelopen jaren is de bevolkingsgroei echter sterk afgenomen, bleek eerder uit een rapport van onderzoeker Adrian Zenz. Oeigoerse vrouwen zouden gedwongen worden abortus te plegen en sterilisaties te ondergaan.

Weinig invloed

Volgens China-kenner Ties Dams van het Clingendael Instituut heeft de bestempeling door de Tweede Kamer en door andere landen niet veel zin. "Nederland heeft geen invloed op de binnenlandse politiek van China, en heel weinig op de buitenlandse."

De onderzoeker ziet een taak voor D66, dat het genocide-voorstel deed. "De morele verontwaardiging over de zaak is prima op orde. Nu mogen ze een doordachte geopolitieke strategie op tafel leggen om meer invloed te hebben op China."

De regeringspartij is voor een importstop vanuit China of specifieke maatregelen tegen bedrijven vanuit Nederland. En als China zijn houding ten opzichte van de Oeigoeren niet verandert, moeten de Olympische Winterspelen van volgend jaar naar een ander land worden verplaatst.

Volgens Dams kan Nederland zich beter ergens anders op richten. "Veel van onze T-shirtjes worden geweven van draden uit fabrieken die heel toevallig naast de heropvoedingskampen liggen", zegt hij over de provincie Xinjiang, waar veel Oeigoerenkampen zijn en katoen wordt geproduceerd. "Voordat we de Olympische Spelen gaan boycotten zouden Nederland en de westerse wereld meer hun best kunnen doen zodat modemerken die katoen niet meer gebruiken."