Extra miljoenen en meer bekendheid; voetbalclubs omarmen streamingdiensten

• Thierry Boon

  redacteur Sport

Baanbrekend wordt het door de Rotterdamse club genoemd. De aangekondigde documentaireserie van Feyenoord op de streamingdienst van Disney+, waarbij een cameraploeg een jaar lang alles heeft gevolgd rondom het elftal van trainer Dick Advocaat.

Videoland heeft net een driedelige serie over Ronald Koeman uitgezonden en is ook nog in gesprek met FC Utrecht over het uitzenden van een docu-serie over de club. Afgelopen jaar bracht Amazon een serie over de Londense voetbalclub Tottenham Hotspur.

Staan we aan het begin van een tijd waarin streamingdiensten de ene na de andere serie over Nederlandse voetbalclubs aan gaan bieden?

De Netflix-serie Sunderland 'Til I Die, waarin de Engelse club wordt gevolgd in een dramatisch seizoen waarin Sunderland opnieuw degradeert, mag wel de moeder der streamingdienstvoetbaldocumentaires worden genoemd. Er zijn genoeg mensen over de hele wereld die Sunderland niet kennen van het voetbal, maar van Netflix. En dat zijn allemaal potentiële fans. Een nieuwe markt aanboren, dat is ook wat Feyenoord wil.

Waarom zou je als voetbalclub zo'n documentaire willen?

"Dit past perfect bij onze ambitie om de uitstraling en impact van Feyenoord te vergroten. Feyenoord wil een open en transparante club zijn en dit is daarvan het ultieme bewijs", zegt Joris van Dijk, commercieel directeur van Feyenoord.

Sportmarketeer Chris Woerts wordt gezien als de architect van het project. Hij was het in verleden onder andere directeur bij Feyenoord, de Eredivisie CV en Sunderland.

"Als club kun je in zo'n serie echt je dna laten zien, mits je ook echt alles laat zien", stelt hij. "Veel mensen hebben geen idee hoe het er achter de schermen aan toegaat bij een club als Feyenoord. En je krijgt wereldwijde exposure."

Disney+ heeft niet alleen de Nederlandse rechten voor de serie, die nu nog de werktitel Feyenoord Rotterdam draagt, maar ook de internationale. Woerts: "Stel dat het een succes wordt in Argentinië, dan kan Feyenoord daarvan profiteren door daar bijvoorbeeld op trainingskamp te gaan, een oefenduel te spelen en nieuwe fans aan te spreken."

Wat ook van groot belang is: Feyenoord krijgt er een behoorlijke som geld voor. Het zou gaan om een bruto bedrag van zo'n drie miljoen euro, waar overigens de hoofdrolspelers en de producenten van de serie ook een deel van terug zullen zien.

"Het is een nieuwe inkomstenbron", zegt Jan de Jong, directeur van de Eredivisie CV. "In coronatijd is iedere extra euro zeer welkom. Wij juichen alle nieuwe initiatieven toe. Op deze manier kun je een nieuw publiek bereiken dat eigenlijk nog niet zo geïnteresseerd is in het voetbal. Immers, het is een uniek kijkje in de keuken. Altijd spannend, ook al hou je niet van koken."

Waarom zou je als streamingdienst een serie over een voetbalclub willen maken?

"Om abonnees te winnen", beantwoordt Woerts de vraag. "Ook zij boren een nieuwe doelgroep aan", weet De Jong, die met een voorbeeld uit het buitenland komt. "In Italië heeft Amazon de Champions League-rechten gekocht om meer mannen te trekken. Tot nu toe waren vooral vrouwen abonnee."

Maar waarom wil in dit specifieke geval Disney+ een serie over Feyenoord laten maken? Daar weet Marco de Ruiter het antwoord op. Hij is de Country Manager van The Walt Disney Company Benelux. Wat blijkt? Er gaat geen ingewikkelde visie aan vooraf.

"De producent heeft ons benaderd met het idee en dat paste op een aantal punten goed", licht De Ruiter toe. Disney is ook eigenaar van ESPN, dat in Nederland de live-rechten van de eredivisie heeft. Voorheen bekend onder de naam FOX Sports.

En Disney, dat toch vooral bekend is van de tekenfilms en de pretparken, wil een meer volwassen publiek aanspreken. Daarom is er een nieuw platform gelanceerd: Star op Disney+, met veel meer series en films voor volwassenen, zoals bijvoorbeeld bij Netflix en Videoland al het geval is.

De Ruiter: "Wij denken in breder entertainment. Onze ambitie is om Nederlandse content te maken. En bij Feyenoord gebeurt altijd wat. Het is spannend voor een groot deel van onze abonnees en voor potentiële abonnees. Het bedient een grote doelgroep."

Maar wordt Disney+ dan geen concurrent van zichzelf, in de vorm van ESPN? Ook daar zijn er documentaires en reportages te zien van de Nederlandse voetbalclubs. "Nee", zegt De Ruiter. "Dit gaat veel dieper. Hier wordt het verhaal van een jaar in kaart gebracht. Het vult elkaar juist aan."

Wanneer is het dan een succes? "Als veel mensen met plezier hebben gekeken. Zo simpel is het...", aldus De Ruiter.

Bepaalt Disney nu wat er bij Feyenoord gebeurt?

"Zelfs als je naar het toilet gaat, staan ze er." Advocaat liet eerder al weten dat hij het soms lastig vindt dat er constant een draaiende camera in de buurt is. "Dan wil je vloeken en dat staat die camera er weer bij. Dat irriteert soms, maar de docu is voor de club uitstekend en de spelers gaan er goed mee om", aldus de trainer.

Aan een saaie serie heeft niemand iets. Dus zou het kunnen zijn dat Disney bij Feyenoord op bepaalde dingen aandringt? Nee, zegt De Ruiter. "De producent heeft het bedacht, maakt het en heeft de redactionele leiding. Wij als afnemer kijken of het product voldoet aan onze kwaliteit."

Toch is er een zekere angst bij de clubs, trainers en spelers. Want wat gebeurt er als het te spannend wordt?

Discussies in De Kuip over de aanwezigheid van de cameraploeg zijn er al geweest. In dat geval heeft elke partij een vetorecht. In principe wordt alles gefilmd, maar mocht Feyenoord, Disney+ of de producent iets eruit willen hebben, dan kan dat na goed overleg.

Conclusie: is dit het begin van een reeks Nederlandse voetbaldocumentaires?

Dat ligt erg voor de hand. De clubs kunnen er goed geld aan verdienen en een streamingdienst spreekt een nieuw publiek aan. "Maar het is niet zo dat wij bij Disney een routekaart hebben liggen die van Feyenoord doorgaat naar de volgende club", klinkt het uit de mond van De Ruiter.

"Wij staan open voor iedereen met een goed verhaal. Dit is een goed verhaal. En het gaat toevallig over Feyenoord, maar het had ook Ajax kunnen zijn. Wij hebben geen specifieke ambitie met voetbalclubs. Maar mocht het aanslaan en de clubs dienen zich aan..."

Bij Netflix, de maker van de al eerder genoemde serie over Sunderland, laat een woordvoerder weten dat er "met interesse naar de ontwikkelingen in de markt op dit gebied wordt gekeken", maar er op dit moment niets is om aan te kondigen.

"Zo'n serie werkt alleen als een club volledig meewerkt. Dus het kost wel wat van je privacy", weet sportmarketeer Woerts, die niet verwacht dat binnenkort elke club uit het betaald voetbal zijn eigen serie krijgt. "Het moet wel een club met diepgang zijn. Volksclubs met een grote achterban, zoals Feyenoord en Utrecht."

Kees Jansma is betrokken bij zowel de serie van Feyenoord als die van Utrecht, in een soort rol als eindredacteur en interviewer. Zo heeft hij bij Feyenoord lang gesproken met trainer Dick Advocaat en bij Utrecht met eigenaar Frans van Seumeren.

Het idee van een documentaire achter de schermen leefde bij Jansma ook in 2010, toen hij nog perschef was van het Nederlands elftal. "Wij wilden het bij de KNVB rondom het WK van 2010 toen, maar toen hielden de spelers het tegen. Dat had een aardig inkijkje kunnen zijn. We werden bijna wereldkampioen."

Overigens zijn er niet alleen plannen voor series over clubs, maar ook over individuele spelers. Er zijn al producties gemaakt over sterren als Zlatan Ibrahimovic en Cristiano Ronaldo en er wordt nu gesproken over documentaires over spelers van het Nederlands elftal.