'Carnaval was al mooi, maar dit jaar is het dat echt in het kwadraat'

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Geen polonaise, maar solonaise. Geen carnaval, maar coronaval. Hebben we alle woordgrappen al gehad? Dat carnaval, dat dit weekend is begonnen, dit jaar anders is moge duidelijk zijn. Het meerdaagse verkleedfeest wordt normaal door het hele land - vooral samen - gevierd, maar vindt dit jaar vanwege de coronamaatregelen thuis en digitaal plaats.

Waar eerst vooral de teleurstelling overheerste, is er inmiddels ook ruimte voor positiviteit. Carnavalsverenigingen richten zich op wat er wel mogelijk is, en hebben alternatieve programma's opgezet "Het is tekenend voor de carnavalsvierder om te kijken naar wat er mogelijk is, in plaats van te kijken naar wat er niet mogelijk is", zegt Odin Wijnhoven van de Maastrichtse carnavalsvereniging De Tempeleers. "Natuurlijk is het jammer, maar er is alle begrip dat we het niet normaal kunnen vieren."

Dit jaar heeft daarom onverwachts een goede invloed gehad, zegt Wijnhoven. "Juist door corona zijn we weer echt teruggegaan naar de basis van carnaval: het naar elkaar omkijken, stilstaan bij het gevoel. We zijn carnaval door dit jaar heel anders gaan benaderen omdat dingen niet meer vanzelfsprekend zijn."

Hossend door de huiskamer, zo ziet carnaval 2021 eruit:

Dat herkent Rinske van Kasteren, van de Oeteldonksche Club in Den Bosch. "We hebben op een andere manier met elkaar samengewerkt en daarvan hebben we veel geleerd. Dat houden we vast, ook na deze crisistijd." Ook Eric Bot, van het West-Friese Carnaval Zwaag, is positief. "Natuurlijk hadden we het liefst carnaval normaal gevierd, maar doordat dat niet gaat, ga je opeens veel creatiever met dingen om."

Jasper Mol van Stichting Kielegat in Breda noemt de afgelopen maanden een heel waardevolle periode. "Omdat we het draaiboek dat we al tientallen jaren gebruikten moesten omgooien, zijn er ideeën ontstaan waar we anders nooit aan hadden gedacht. Ook worden we van alle kanten bijgestaan."

En daardoor is de gemeenschap nog hechter geworden. "De bereidwilligheid van mensen is zo groot. Carnaval was al mooi en hartverwarmend, maar dit jaar is het dat echt in het kwadraat. Kielegat op zijn mooist."

In Brabant en Limburg, maar ook op andere plekken in het land worden alternatieve evenementen georganiseerd. Zo zijn er de 'Blief in d'n brak-show' (blijf in je huis-show) en de Grote Carnavalsshow, zijn er livestreams voor thuis, wandeltochten, tekenwedstrijden voor kinderen, bingo's, en kun je op televisie evenementen van vorig jaar terugkijken.

"Veel mensen hebben zin in carnaval en zijn nog steeds betrokken. We hebben in oktober al geroepen dat carnaval gewoon doorgaat, zij het niet in de normale vorm", zegt Bot. Daarom zijn er voor vijf dagen - net als normaal - digitale evenementen bedacht in Zwaag. "Wat normaal op het podium te zien is, komt nu je huiskamer binnen. En daar krijgen we heel veel positieve reacties op."

Dit jaar wordt er een grotere groep bereikt door de digitale evenementen, zegt Kielegatter Mol. "We organiseren elk jaar op de vrijdag een concert, dit jaar doen we dat digitaal. Door die organisatie zijn we er pas achter gekomen hoeveel mensen in Breda geen kaartje kunnen kopen of fysiek niet kunnen komen. Die kunnen nu wel meekijken. Dat nemen we wel mee volgende jaren."

Het belangrijkste onbelangrijkste

Ook de Tempeleers laten het carnavalsgevoel niet voorbij gaan. "Dat horen we ook echt terug van carnavalsvierders: onze buren eten normaal elk jaar zuurvlees (typisch Limburgs gerecht, red.) met vrienden en gaan dat nu bijvoorbeeld langsbrengen. Zo zie je dat iedereen het gevoel toch levendig wil houden. Carnaval is het belangrijkste onbelangrijkste dat er is", zegt Wijnhoven.

Toch is op sommige plekken ook besloten om dit jaar geen carnaval te vieren. "We hadden dit jaar een complete televisieshow in de planning", zegt Frank Berendsen van carnavalsvereniging de Kainbongels uit het Drentse Emmer-Compascuum. "Echter door het verlengen van de lockdown hebben we dit scenario los moeten laten. We hebben hierop besloten dat op dit moment de beste bijdrage aan de maatschappij is om niets doen."

Dat is jammer, zegt Berendsen, maar niet het einde van de wereld. "We kunnen ons nu volledig richten op het nieuwe carnavalsseizoen."

En dan wordt alles ingehaald, als het aan de carnavalsverenigingen en -vierders ligt. "Volgend jaar kijken we vast terug naar dit jaar en zeggen we: wat was dit bijzonder. En ik weet nu al zeker: carnaval 2022 wordt een carnaval om nooit te vergeten."

Geef carnaval dat jaar maar een paar extra dagen.

En voor nu, een carnavalsnummer om alvast thuis in de stemming te komen:

En de kraker van 2020: