The Queen's Gambit leeft ook bij Tata-toernooi: 'Partijen die ik niet kende'

"Wijk aan Zee is voor mij de perfecte omgeving. Ik kan me hier volledig focussen op het schaken." Wereldkampioen Magnus Carlsen doet alweer voor de zeventiende keer mee aan het Tata Steel-toernooi in Nederland, dat afgelopen week begon, en het jaarlijkse uitstapje naar Wijk aan Zee verveelt nog niet. "Ik heb hier zulke goede herinneringen liggen en het is hier altijd zo heerlijk stil."

De schaaksport heeft mede dankzij de Netflix-serie The Queen's Gambit de laatste tijd behoorlijk aan populariteit gewonnen en ook de Noorse grootmeester kan de serie waarderen. "Er zijn al vaker televisieshows en films gemaakt over schaken, maar daarin werd altijd erg slecht geschaakt. Deze serie is daarentegen heel mooi in beeld gebracht en de schaakscènes zijn prachtig. Er zaten partijen in die ik niet kende."

Ook de voorzitter van de Nederlandse schaakbond, Bianca de Jong-Muhren, is enthousiast over de serie die zich afspeelt in de jaren zestig van de vorige eeuw en waarin weeskind Beth Harmon op jonge leeftijd leert schaken. In mum van tijd stoomt ze door naar de wereldtop. Als enige vrouw in een mannenwereld.

"Het is een geweldige serie. Het online schaken heeft daardoor een enorme vlucht genomen en ook de verkoop van fysieke schaakborden, die is ongeveer vertienvoudigd in Nederland", aldus De Jong-Muhren die ook zag dat eind vorig jaar de 14-jarige Eline Roebers online de wereldtitel binnensleepte. Als een Nederlandse Beth Harmon zeg maar.

Er wordt nu ook een speciale app ontwikkeld voor alle schaakliefhebbers. "Een soort Tinder (datingapp, red.) waarop je in contact kunt komen met mensen die ook willen schaken."

Geen publiek

Terug naar de realiteit in Wijk aan Zee, waar tot en met 31 januari het jaarlijkse Tata Steel-toernooi wordt gehouden. Dit keer zonder publiek, vanwege de coronamaatregelen. "Dat is natuurlijk niet ideaal", aldus de 30-jarige Carlsen, die het toernooi al zeven keer op zijn naam schreef.

"Een van de leuke aspecten van dit toernooi is dat er altijd zo veel mensen op afkomen. Ik had ze er ook dit jaar graag bij gehad, maar ik ben hier uiteindelijk natuurlijk gewoon om m'n werk te doen."

Carlsen heeft niet getwijfeld over de reis naar Nederland ondanks het nog altijd rondwarende coronavirus in de wereld. "Ik heb veel vertrouwen in de organisatoren", verklaart Carlsen. "Ze wilden heel graag dat het toernooi doorging en hebben er ook alles aan gedaan om het voor ons veilig te maken."

Meer vrouwen

Aan het Tata Steel-toernooi doen, anders dan in The Queen's Gambit, geen vrouwen mee, maar dat ziet de regerend wereldkampioen in de toekomst graag anders. "Over het algemeen is de schaakwereld niet heel toegankelijk voor vrouwen. Het wordt te veel gedomineerd door mannen. Het is niet makkelijk voor vrouwen om daar doorheen te breken."

"Ik denk dat we geen gescheiden toernooien moeten gaan organiseren, maar gemengde toernooien", oppert Carlsen. "Mannen en vrouwen zijn namelijk gelijk. Er is geen enkele reden te bedenken waarom er geen vrouwen aan schaaktoernooien kunnen meedoen."