Kabinet wil geen leeftijdselectie op intensive care, artsen houden vast aan draaiboek
Artsen blijven voorlopig vasthouden aan het draaiboek dat ze hebben opgesteld voor het geval ze moeten kiezen welke patiënten recht hebben op een IC-bed. In dat draaiboek staat dat ze in uiterste gevallen jonge leeftijdsgroepen voorrang kunnen geven. Dat geldt alleen in een 'zwart' scenario (fase 3), waarbij er door de coronapandemie een beddentekort is en medische selectiecriteria geen uitsluitsel meer bieden.
Minister Van Ark voor Medische Zorg schreef gisteren aan de Tweede Kamer dat ze die leeftijdselectie helemaal wil verbieden. Het kabinet is met spoed bezig met een wetsvoorstel om dat te regelen. Daarmee schuift ze het huidige fase 3-protocol van de artsen dus opzij.
Dat komt haar op kritiek te staan van artsen en specialisten, die Van Ark op onder meer sociale media verwijten op de stoel van de medicus te gaan zitten. Zolang er nog geen wettelijk verbod is, houden ze vast aan hun draaiboek.
Artsenorganisaties Federatie Medisch Specialisten en KNMG zeggen de brief van de minister aan de Kamer eerst te willen bestuderen voordat ze erop reageren.
Ook in de coalitie klinkt kritiek. Coalitiepartner D66 steunt het wetsvoorstel van Van Ark niet. Artsen kunnen dit beter overzien dan politici, betoogde fractievoorzitter Jetten vandaag in een debat over het Nederlandse vaccinatiebeleid.
In hetzelfde debat zei de VVD dat die partij niet per definitie voor de spoedwet zal stemmen. Volgens fractievoorzitter Dijkhoff is "er ook heel wat voor te zeggen om de mensen die straks aan het bed staan te volgen in hun keuze en de norm waar ze op voorhand naar neigen". De ChristenUnie betwijfelt of een nieuwe wet wel nodig is, omdat het alleen om uitzonderlijke gevallen gaat.
Ouderenbond ANBO vindt dat de mening van artsen uiteindelijk doorslaggevend moet zijn bij de IC-selectie. "Dat zijn de experts en die kunnen als beste inschatten hoe je in zo'n extreme crisissituatie nog kunt handelen", zegt de belangenorganisatie in een reactie op het voorstel van Van Ark. "Wij merken dat ouderen een keuze van de artsen best snappen als je die goed uitlegt."
Draaiboek 'code zwart'
In het fase 3-draaiboek van de artsen staat in het kort dat zij bij schaarste op de IC eerst kiezen voor patiënten die daar naar verwachting kort zullen liggen, bijvoorbeeld vanwege een hersenaandoening of bloedvergiftiging. Daarna komen zieke zorgverleners in aanmerking die coronapatiënten hebben verpleegd op het moment dat er een tekort was aan persoonlijke beschermingsmiddelen.
Pas als die criteria geen uitsluitsel bieden, komt de leeftijdselectie in beeld. Patiënten worden ingedeeld in leeftijdscategorieën (0-20, 20-40, 40-60, 60-80 en 80+), waarbij zieken uit een jongere categorie voorrang hebben.
Van Ark wil af van die leeftijden, omdat ze vindt dat ieder mensenleven evenveel waard is. En, zegt ze, het is "lastiger verdedigbaar" waarom "een 59-jarige meer morele aanspraak maakt op zorg dan een 61-jarige". Wat het kabinet betreft wordt in geval van schaarste gekozen voor het uiterste selectiecriterium dat de artsen in hun draaiboek hebben aangedragen: loten.
Discussie
Over het leeftijdscriterium wordt al maandenlang gediscussieerd, ook in de Tweede Kamer. In maart werd al een motie van de SP en 50Plus over dit onderwerp aangenomen, met 150 stemmen vóór en 0 tegen.
Die motie verzocht de regering om "geen leeftijdsgrenzen te hanteren maar iedere patiënt als individu te behandelen". Het verzoek werd ingediend in de context van berichten die toen rondgingen "over het weren van 80-plussers" op de IC-afdelingen als de druk daar te hoog zou worden.
Ook in latere debatten zei een meerderheid van de Tweede Kamer steeds geen voorstander te zijn van een selectie op basis van uitsluitend leeftijd. De voorganger van Van Ark, oud-minister Van Rijn, zei in juni dat hij erop rekende dat de leeftijdselectie uiteindelijk uit het draaiboek van de artsen zou verdwijnen. Hij sloot toen niet uit dat het kabinet anders met een wetswijziging zou komen.
