Zo was, ontsmet, draag en bewaar je veilig een mondkapje
Iedereen die vanaf vandaag in de supermarkt of andere publieke ruimtes komt, moet een mondkapje op. Daarom geven we in dit artikel tips waar je op moet letten als je een mondmasker gebruikt.
Afgezien van enkele nuances zijn er volgens experts weinig nieuwe inzichten sinds de invoering van de mondmaskerplicht in het openbaar vervoer in juni. In dit artikel kun je lezen waar de mondkapjesplicht nu geldt en voor wie er uitzonderingen zijn.
De discussie over het nut van mondkapjes is volgens het RIVM meer een politieke dan een medische. Directeur Infectieziekten Jaap van Dissel zei begin oktober dat ze een "buitengewoon gering effect" hebben op het voorkomen van de verspreiding van het coronavirus. Het Amerikaanse RIVM, de CDC, vindt juist het tegenovergestelde.
Ongeacht welk instituut gelijk heeft, je ontkomt er in Nederland niet meer aan om een mond-neusmasker te dragen.
Hoe was of ontsmet je een mondkapje?
Experts zijn het erover eens dat je een wegwerpmondkapje het beste maar een keer kunt gebruiken. En er zijn twee hoofdmethoden om een herbruikbaar, stoffen masker weer veilig te maken om op te zetten.
De eerste is het minstens vijf dagen te bewaren in een afgesloten plastic zak. Bij een katoenen masker zijn volgens experts dan eventuele virusdeeltjes onschadelijk gemaakt. Belangrijk is dat het kapje niet nat is, want dan kan hij gaan schimmelen.
Manier twee is wassen. Dat is het hoofdadvies. Op 60 graden met een lang wasprogramma is volgens het RIVM voldoende. Op 40 graden wassen en daarna in de droger op programma kastdroog, of strijken op 150 graden is ook een optie, zegt infectiepreventiedeskundige Ilse Voortman van de GGD Twente.
"Die combinatie van hitte en schoonmaakmiddel is voldoende. Maar in de droger kan het kapje natuurlijk wel krimpen en dat heeft weer invloed op de pasvorm", zegt Voortman.
In de de Utrechtse wijk Overvecht blijkt het winkelend publiek verdeeld over de mondkapjesverplichting:
Een andere optie, die tijdens de eerste golf ook werd geadviseerd, is het kapje verwarmen in bijvoorbeeld de oven. Maar dat kan leiden tot beschadiging of verbranding van de stof. Daarom raden experts dit tegenwoordig af.
Hoe gevaarlijk is hergebruik zonder wassen?
Dat is volgens arts en microbioloog Andreas Voss lastig te zeggen en afhankelijk van de situatie. Door hoestdruppels van een besmet persoon kan het virus bijvoorbeeld aan de buitenkant van je masker zitten.
"Als je er dan aanzit en daarna met je vinger in je oog gaat kan dat gevaarlijk zijn. Maar zolang je met je handen van je masker en gezicht afblijft, zal het risico in de meeste gevallen wel meevallen."
In deze video uit mei laat Voss zien hoe je een mondmasker op- en afzet en geeft hij tips waar je op moet letten als je er een koopt:
Andersom kan een besmet persoon die zijn mondkap aanraakt en daarna bijvoorbeeld een deurklink het virus verder verspreiden via oppervlakten. "Maar de kans daarop is wel veel kleiner dan via hoestdruppels", zegt Voortman. Om volledig zeker te zijn adviseert Voss: "Was ze elke dag na gebruik, net als ondergoed."
Hoe draag en bewaar je een mondkapje?
Voordat je er een opzet: was minimaal twintig seconden je handen. Pak het mondmasker bij de elastieken en schuif het over je gezicht.
Hoe beter het kapje aansluit op je huid, hoe meer bescherming het biedt. Met een niet-medisch masker bescherm je vooral anderen voor het geval dat jij besmettelijk bent. Een medisch mondmasker biedt de drager ook bescherming tegen besmetting door anderen.
Na afdoen kan je het masker het beste bewaren in een afgesloten plastic zak of afsluitbaar doosje.
Hoe maak je er zelf een?
Als je zelf een mondkapje wil fabriceren dan vind je hier een handleiding. De Rijksoverheid heeft daarin op een rijtje gezet waar je op moet letten, zoals het textiel eerst wassen op 60 graden. Katoen heeft nog altijd de voorkeur. Die stof veroorzaakt bij de meeste mensen de minste huidirritatie.
Hoe draag je een kapje zonder dat je (zonne)bril beslaat?
Voor brillendragers kan een mond-neusmasker voor veel irritatie zorgen. Zeker in dit seizoen, waarin brilglazen extra snel beslaan. Deze groep mensen moet ervoor zorgen dat het kapje zo dicht mogelijk aansluit op de neus. "Zodat er niet te veel warme adem ontsnapt en door condensering de bril beslaat", zegt Voortman.
Een alternatief is de brillenglazen wassen met zeepsop. Het beschermende laagje zorgt ervoor de bril niet meer beslaat als je van binnen naar buiten gaat.
Mag je ook een faceshield dragen in plaats van een mondkapje?
Sommige mensen vinden de mondkapjes vervelend om te dragen, vooral als je er meerdere uren achter elkaar een op moet. Daarom zie je ook wel eens faceshields, een soort spatscherm dat met een band om je hoofd vast zit.
Volgens de regels moet een mondkapje de mond en neus volledig bedekken, maar daar mag van worden afgeweken als een werknemer acht uur lang met een kapje op zou moeten staan, citeert het ANP minister Hugo de Jonge. Het moet het dan wel gaan om een spatscherm dat het hele gezicht bedekt, en niet "zo'n half ding onder je kin", aldus De Jonge.
