Vrede tussen Armenië en Azerbeidzjan, dit is wat je over het conflict moet weten
Een Russische vredesmacht is aangekomen in de regio Nagorno-Karabach om toe te zien op een akkoord dat Rusland, Armenië en Azerbeidzjan dinsdag sloten. De overeenkomst moet de strijd tussen de laatste twee landen beëindigen.
Het conflict over Nagoro-Karabach ontstond na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie eind jaren 80 en laaide eind september weer op. Sindsdien zijn er naar schatting enkele duizenden mensen omgekomen. De antwoorden op de belangrijkste vragen:
Hoe is het conflict in de regio ontstaan?
Armenië en Azerbeidzjan kennen een lange geschiedenis van oorlog en conflict.
In de jaren twintig gaven de Russen het gebied waar de bevolking overwegend Armeens was, aan Azerbeidzjan. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie eind jaren tachtig riep de Azerbeidzjaanse regio, die nog altijd grotendeels door Armeniërs wordt bewoond, de onafhankelijkheid uit en werd het middelpunt van een oorlog.
In 1994 maakte een wapenstilstand daar een einde aan. Nagorno-Karabach hoort sindsdien officieel bij Azerbeidzjan, maar wordt zelfstandig bestuurd, gesteund door Armenië. Sinds 1994 is het staakt-het-vuren meermaals geschonden. Zo kwam het in 2016 tot een vierdaagse oorlog, waarbij aan beide kanten naar schatting honderden militairen zijn gedood.
Waarom laait het conflict nu op?
Het conflict is eind september opnieuw opgelaaid. Volgens correspondent David Jan Godfroid is het lastig te benoemen waarom. "Het is een opeenvolging van meerdere conflicten. Zo is er in juli van dit jaar nog een kleiner gewapend conflict geweest tussen Azerbeidzjan en Armenië dat niet over de regio Nagorno-Karabach ging, maar ook dat heeft wel degelijk invloed op de relatie tussen beide landen. Je kunt er niet echt de vinger op leggen, waarom het juist nu opspeelt."
Wat is de rol van Rusland en Turkije?
Achter de schermen spelen Rusland en Turkije een belangrijke rol. Azerbeidzjan kan rekenen op de steun van Turkije, terwijl Rusland de beschermende macht van Armenië is. "Rusland staat weliswaar dichterbij Armenië, maar de relatie met Azerbeidzjan is ook altijd oké geweest. Maar Rusland wil de rol van Turkije niet te groot laten worden", verklaart Godfroid.
De meeste inwoners van Azerbeidzjan zijn moslim en etnisch verwant aan Turkije. Het internationale persbureau Reuters meldde eind september dat Turkije Syrische huurlingen naar de regio zou hebben gestuurd om voor Azerbeidzjan te vechten.
Zo kwamen de Russische troepen vandaag aan in de regio:
De Russische steun gaat juist naar het overwegend christelijke Armenië. Rusland heeft een militaire basis in het land en de twee zijn verenigd in een militair bondgenootschap van enkele oud-Sovjetrepublieken. Tegelijkertijd heeft president Poetin ook banden met Azerbeidzjan. Rusland verdient veel geld aan wapenleveranties aan dat land. Moskou zit niet te wachten op verdere escalatie en stuurt daarom een vredesmacht.
Wat betekent de komst van de Russische voor de toekomst?
Volgens Godfroid zal het door de komst van de Russen de komende tijd wel rustig zijn in de regio. "Maar", zegt hij, "het conflict als zodanig is hiermee niet opgelost. De situatie in Nagoro-Karabach is nog ingewikkelder geworden, omdat het gebied nu onder bewind valt van zowel Azerbeidzjan als Armenië. Bovendien, wat gaat er gebeuren als de Russen straks weer weggaan?"
Tot slot, wat voor regio is Nagorno-Karabach eigenlijk?
Het gaat om een gebied in de Zuidelijke Kaukasus. Nagorno-Karabach is een regio in Azerbeidzjan waar overwegend etnische Armenen wonen.
Het gebied telt ongeveer 145.000 inwoners en wordt gecontroleerd door Armeense strijdkrachten. Maar volgens de Verenigde Naties hoort het gebied bij het overwegend islamitische Azerbeidzjan.
Internationaalrechtelijk klopt het dat Nagorno-Karabach bij Azerbeidzjan hoort, verwijzend naar VN-resolutie 822 (gevolgd door 853, 874, 884). Maar deze VN-resoluties zijn niet-bindend.
Hier zie je om welk gebied het gaat:
