'Werk thuis', zegt kabinet. En toch doen we dat steeds minder

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Sinds het einde van de zomer wordt het tijdens elke persconferentie benadrukt: werk thuis tenzij het niet anders kan. Aan die oproep werd gehoor gegeven, zo blijkt uit data van Google. Maar afgelopen week gingen we weer vaker naar het werk. Het aantal reisbewegingen richting werk neemt toe en is bijna op het hoogste niveau sinds de vorige lockdown, in maart.

Ook het RIVM ziet dat mensen minder thuiswerken:

Dat betekent meer mensen op de werkvloer, en dat is de plek die op twee staat als het gaat om waar mensen besmet worden (14,5 procent). Waarom gaan relatief veel mensen weer naar hun werk?

Google registreert verkeersbewegingen en kan daardoor inschatten hoeveel mensen naar werk, winkels en horeca reizen. De dag nadat Rutte Nederland opriep om weer meer thuis te gaan werken (29 september) waren de reisbewegingen richting werk ongeveer 25 procent minder dan normaal.

Dat percentage liep daarna op tot 40 procent, met als hoogtepunt 19 oktober, daarna werden de cijfers (met hier en daar een piek) weer lager. Inmiddels zijn de reisbewegingen nog maar 24 procent minder dan normaal: dat lage percentage werd slechts een paar keer behaald sinds de lockdown in maart.

Vakbond CNV herkent dit beeld. Volgens CNV heeft dat met twee dingen te maken: werkgevers vragen werknemers om naar werk te komen en werknemers voelen zich eenzaam. Uit een enquête onder leden bleek dat 1 op de 8 werknemers toch nog werd gevraagd om naar kantoor te komen. "In het voorjaar zat de schrik er bij veel mensen nog in", zegt woordvoerder Jolanda van Zwieten. "Toen hielden werkgevers zich strikter aan de regels." Die schrik is nu minder, zegt ze.

Daarnaast zeggen ook veel leden tegen CNV dat ze zelf weer naar werk willen. "Ze missen het contact met collega's en voelen zich eenzaam en geïsoleerd."

Volgens arbeidsdeskundige Hermine Voûte zijn werkplekken ook veiliger geworden. "Werkgevers hebben de tijd gehad om opnieuw in te richten. Denk aan looprichtingen, maximaal aantal mensen in een ruimte, voorverpakte broodjes in de kantine. En er zullen mensen zijn die denken: als het werken hier veilig kan, waarom dan thuis?"

Ook zijn werkgevers nu minder streng, zegt Voûte. "De urgentie uit de eerste lockdown is weg. Naast strikt thuiswerken zijn er volgens werkgevers nu ook andere opties."

Werkgeversorganisatie VNO-CNW ziet juist dat er weer meer wordt thuisgewerkt. Ze baseren zich op cijfers over oktober. Volgens hen verplaatsen mensen zich eind oktober niet minder, daar zou de herfstvakantie iets mee te maken kunnen hebben omdat mensen toen naar buiten zijn gegaan, zegt VNO-NCW. De vakbond zet een campagne in om mensen zoveel mogelijk thuis te laten werken.

Eerder gaven kleinere werkgevers ook al aan te worstelen met de thuiswerkoproep. Lees dat artikel hier.

Zeker 14,5 procent van de besmettingen (cijfers RIVM van vandaag) is terug te leiden naar de werkplek. Dat is na de thuissituatie (bijna 77 procent met bezoek meegerekend) de plek waar de meeste besmettingen plaatsvinden. Daarom is het volgens Frits Rosendaal, hoofd klinische epidemiologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), belangrijk om in te zien dat thuiswerken beter is dan naar werk gaan.

"Het idee achter thuiswerken is dat je alleen in contact komt met de mensen in je gezin en dat is natuurlijk veel minder dan op je werk. De mensen met wie je samenwoont zie je sowieso, dus besmettingen in een huishouden worden niet minder door op kantoor werken, maar besmettingen op kantoor worden wél minder wanneer men daar niet komt", legt de epidemioloog uit.

Besmettingen in een huishouden zijn vrijwel onvermijdelijk, terwijl besmettingen op een werkplek dus wel te voorkomen zijn, zegt Rosendaal. "Het virus wordt wel het huishouden ingebracht door naar een kantoor, winkel of illegaal feest te gaan. En dan, als er zes gezinsleden zijn, kan die ene er vijf besmetten. Aan die vijf besmettingen kan je niets doen, want die komen volledig door die ene. Oftewel: als er nul besmettingen buitenshuis zijn, zijn er ook nul in het huishouden."

En voor de thuiswerkers die dit nu lezen, nog een keer tips om stress te voorkomen: