Deadline na deadline wordt gemist bij de brexit, hoe zit dat?
31 oktober, op deze datum had er een brexit-deal moeten liggen. Althans, dat was de boodschap de afgelopen weken. Zo zouden alle Europese leiders en het Europees Parlement de tijd hebben om het akkoord te behandelen voordat de Britten op 31 december definitief de banden met de Europese Unie verbreken.
Maar er is vandaag nog altijd geen overeenkomst. En dit is niet de eerste deadline die gemist is. "Johnson heeft eerder ook de deadline van 15 oktober genoemd", vertelt correspondent Tim de Wit. "Als er dan geen akkoord zou zijn, verwachtte hij geen akkoord meer en zou hij de onderhandelingen stopzetten."
Ook die deadline werd niet gehaald. Ergens in september had er al een keer een handelsdeal moeten liggen, maar ook dat bleek onhaalbaar. "Maar op dit moment heeft ook dat nog geen echte consequenties", zegt EU-correspondent Bert van Slooten.
De enige datum die wel wettelijk is vastgelegd is 31 december. Dan breken de Britten definitief met de Europese Unie. Het is aan onderhandelaars Barnier (EU) en Frost (VK) om het voor die tijd eens te worden over de toekomstige relatie tussen beide partijen.
Vertalingen in alle 25 talen
Volgens Van Slooten hopen EU-leiders en het Europees Parlement zich in december over een eventuele deal te kunnen buigen. Dat is nog wel een karwei, want de EU is een gemeenschap met 25 talen.
"De uiteindelijke teksten zullen in het Engels worden opgesteld, maar zullen voor het parlement in alle 25 talen vertaald moeten worden. Die vertalingen luisteren heel nauw", legt Van Slooten uit. "In alle talen moet de tekst precies hetzelfde betekenen, ruimte voor interpretatie mag er niet zijn." Pas als dat gebeurd is kan het Europees Parlement de deal bestuderen.
Zo'n 80 tot 90 procent is al uitonderhandeld, denkt Van Slooten. Wel zijn er nog altijd twee hardnekkige knelpunten in de onderhandelingen. "Vissers uit verschillende EU-landen willen na de brexit dezelfde toegang hebben tot de Britse wateren als nu, maar dat vinden de Britten onbespreekbaar."
Daarnaast is het gelijke speelveld van regels om oneerlijke concurrentie te voorkomen een knelpunt. "De EU zegt: als jullie toegang willen houden tot onze markt, moeten jullie al onze regels volgen. Dat willen de Britten niet."
Deze week is EU-onderhandelaar Barnier in Londen geweest, vervolgens gingen de onderhandelingen verder in Brussel. "Er lekt niks uit, politici bemoeien zich er niet meer mee; er wordt dus in alle rust en stilte onderhandeld", vertelt De Wit. "Belangrijke voorwaarden om echt tot een akkoord te kunnen komen."
Basis voor compromis
Toch zal het uiteindelijk vooral afhangen van de regeringsleiders of er een deal komt of niet. Volgens De Wit houdt het op een gegeven moment op voor de onderhandelaars. "Barnier en Frost hebben een mandaat gekregen om te onderhandelen binnen een bepaalde speelruimte. Ze kunnen een basis creëren voor een compromis, vervolgens is het aan de regeringsleiders om dat compromis daadwerkelijk te sluiten."
31 december komt steeds dichterbij, dat voelen de regeringsleiders ook. "Het is voor Johnson vooral de vraag hoe belangrijk hij het nou vindt om een deal te sluiten", vertelt De Wit. "Hij heeft de Britten al een keer opgeroepen zich voor te bereiden op een mislukking van de gesprekken, met alle gevolgen van dien. Hij houdt de no-dealoptie dus zeker open."
De komende negen weken moeten dus uitwijzen in hoeverre Johnson bereid is een knieval te maken. "Johnson is 'mister brexit'. Hij kan niet thuiskomen met een deal waaruit blijkt dat hij te veel heeft toegegeven." Mocht dat niet lukken, dan zullen de Britten op 31 december zonder enig houvast de EU definitief verlaten. 31 december. Een dure deadline dus, eentje die wél consequenties heeft.
