Studenten raken diploma kwijt na haperend online tentamentoezicht

• Anna Pruis en Ardi Vleugels

Denk je jouw tentamen met een mooi cijfer gehaald te hebben, krijg je twee maanden later een mailtje van de universiteit dat het tentamen toch ongeldig is, omdat het online toezicht haperde. Het overkomt nu tientallen rechtenstudenten van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Van zeker vijftien studenten is daardoor zelfs het diploma ingetrokken.

De studenten maakten hun tentamens in juli online, vanwege de coronamaatregelen. Om te voorkomen dat er gespiekt wordt, kijkt de universiteit via de webcam, microfoon en soms webbrowser van studenten mee. Dat kan met behulp van proctoringsoftware.

Bij de Erasmus Universiteit School of Law is nu iets misgegaan met de webcam-beelden, waardoor de universiteit niet kan checken of de studenten hebben gespiekt of niet. Het gaat om bijna honderd tentamens. Gevolg: die tentamens zijn alsnog ongeldig verklaard, omdat de universiteit de kwaliteit van studieprestaties naar eigen zeggen moet waarborgen.

Tientallen gedupeerden

Daarover zijn studenten pas afgelopen week, dus twee maanden na hun tentamen, in een mail geïnformeerd. Volgens de universiteit duurde de controle op de beelden zo lang omdat het softwarebedrijf de verdachte beelden niet eerder kon aanleveren.

Universiteitsraadsleden Philip van Moll en Younes Assou zeggen dat tientallen geschrokken studenten zich bij hen hebben gemeld. Van Moll: "Het kan aan een internetverbinding liggen, maar ook aan de software zelf. Studenten geven aan dat ze fouten bij ProctorExam niet zelf kunnen zien, want het lampje van de webcam staat nog steeds aan en de internetverbinding geeft geen problemen. Dat is het schrijnende: studenten denken dan dat het goed gaat, maar dat is dus niet zo."

NOS op 3 dook eerder in de werkwijze en risico's van online proctoring:

Betrokken studenten zeggen tegen NOS op 3 dat ze er veel stress van hebben. Gedupeerden willen niet met naam genoemd in dit artikel, omdat ze bang zijn dat dit consequenties voor hun relatie met de universiteit kan hebben.

Ze vinden het niet eerlijk dat zij per definitie de gevolgen moeten dragen van wat zij noemen 'technische problemen'. En zij wijzen erop dat ook bij andere tentamens geen controle was van identiteit of verboden bronnen, terwijl die tentamens wel zijn goedgekeurd.

De examencommissie van School of Law benadrukt dat het ongeldig verklaren van de tentamens allerlei oorzaken kent. "Het niet kunnen beoordelen van de rechtsgeldigheid van het tentamen behoeft niet aan een storing te liggen, die was ook geregeld gelegen in het niet goed inloggen door studenten, of verkeerde handelingen door studenten en door laptops, camera's of wifi-verbindingen die onvoldoende functioneerden."

Sommigen studenten hebben een advocaat in de arm genomen. Een van hen zegt: "De technische problemen worden afgeschoven op ons. Wij hebben ons al zo aangepast om online tentamens te maken. Er wordt van uitgegaan dat we fraude hebben gepleegd. We voelen ons machteloos."

En: "We hebben nu met tientallen studenten een appgroep zodat we kunnen reageren op de examencommissie. Ze doen nu alsof we een soort van fraude hebben gepleegd. Dat is beledigend."

Het betrokken softwarebedrijf ProctorExam wil niet reageren en verwijst naar de universiteit. Wat er precies is gebeurd en of het gaat om technische problemen of de verbinding, is niet duidelijk, dat moet nader onderzocht worden.

Maatwerk

Studenten hebben rond deze tijd allemaal een individueel gesprek met de universiteit over de gevolgen hiervan voor hun studie. Zij zouden graag zien dat de universiteit meedenkt over een andere oplossing, bijvoorbeeld een openboektentamen als herkansing.

De examencommissie benadrukt dat de ongeldigheidsverklaring geen gevolgen voor de studieloopbaan van betrokken hoeft te hebben, omdat er al coulanceregels gelden voor studenten door corona. Ook heeft Erasmus School of Law voor een aantal vakken extra herkansingen aangeboden. Maar die zijn ook weer via online proctoring, zeggen de studenten, en dat zouden ze nu juist liever anders zien.

Redacteur Ardi Vleugels vertelt in de NOS op 3 Tech Podcast van deze week uitgebreid over de problemen met deze tentamens. Beluister het in je favoriete podcast-app of in de player hieronder: