Sluitstuk in jarenlang gevecht: moet kernreactor Tihange 2 dicht?
Het is een angst die in de wijde omgeving van de Belgische kerncentrale Tihange wordt gevoeld: het gaat een keer mis met de centrale. In één van de drie reactoren zitten al jarenlang duizenden scheurtjes, maar reactor Tihange 2 is nog altijd in gebruik.
Duitse, Nederlandse en Luxemburgse overheden en meerdere omwonenden stapten in 2016 naar de rechter om de sluiting van de reactor te eisen. Morgen besluit de rechter of dat daadwerkelijk moet.
De rechtszaak is aangespannen tegen exploitant Electrabel, het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) en de Belgische Staat. Volgens de aanklagers kan de exploitant niet aantonen dat de reactor veilig is. Ook zou het FANC zijn controlefunctie verwaarlozen.
Volgens Jos Gulikers van actiegroep Stop Tihange lopen miljoenen Nederlanders, Belgen en Duitsers gevaar:
De kerncentrale kampt al jaren met problemen. In 2012 werden haarscheurtjes ontdekt in de stalen wanden van de reactorvaten van reactor 2. Ook in een andere Belgische kerncentrale, die in Doel bij Antwerpen, werden soortgelijke problemen waargenomen. Tussen 2005 en 2015 werden er in beide kerncentrales 93 noodstops gemaakt.
Vorig jaar werd Tihange 2 na maandenlange reparaties weer opgestart. Het FANC liet reparaties uitvoeren aan het beton en er werd een nieuwe dakplaat aangebracht in het bunkergebouw van de centrale.
Dreigend stroomtekort
België wil de centrales toch openhouden, omdat anders een stroomtekort zou ontstaan. Volgens de Belgische inspectie is het langer openhouden van Tihange verantwoord, maar de omringende landen denken daar anders over. Bij een ongeluk lopen in een straal van 75 kilometer meer dan vijf miljoen mensen gevaar.
Daarom drongen Duitsland en Luxemburg er al eerder op aan dat de centrales worden gesloten en ook de Tweede Kamer wilde in 2016 dat de Nederlandse regering hetzelfde zou doen. Maar toenmalig minister Schultz zag daar destijds geen heil in.
In 2016 spanden de Duitse stad Aken, twee Duitse deelstaten, het Luxemburgse Wiltz, Maastricht en bezorgde omwonenden een procedure aan tegen de exploitant en de Belgische overheid. Volgens hen doet de overheid te weinig om de omgeving en omwonenden te beschermen. Daarmee overtreedt het Belgische en Europese wetten, zo zegt men.
De vraag is of de overheid en de inspectie afwisten van de vele scheurtjes in het beton. Volgens het Duitse blad Der Spiegel werden ze tijdens de bouw van de reactor in 1975 al ontdekt. Volgens de aanklagers mocht er daarom nooit een vergunning voor activatie van de reactor worden afgegeven.
De Belgen hebben altijd volgehouden dat de reactoren veilig zijn, maar toch stopt België in 2025 in zijn geheel met kernenergie. Tihange 2 zou volgens planning al in 2023 dicht gaan.
Wellicht besluit de rechter morgen om de reactor al eerder te laten sluiten. De uitspraak is overigens niet definitief. Beide partijen kunnen nog in beroep en daarna eventueel in cassatie.