Arib: chaos rond hoofdelijke stemming niet goed voor aanzien Kamer
Tweede Kamervoorzitter Arib vindt dat Kamerleden die gisteren niet aan de hoofdelijke stemming mee wilden doen, dat in het Kamerdebat hadden moeten uitleggen. Ze zegt dat in een reactie op de commotie die gisteravond aan het eind van het coronadebat ontstond. Arib erkende gisteren al dat het "er een beetje chaotisch uitzag" en vandaag voegt ze eraan toe dat de gang van zaken heel vervelend is en ook niet goed voor het aanzien van de Kamer.
Ook de regeringspartijen kijken inmiddels zelf kritisch terug op hun eigen rol.
De ophef ontstond naar aanleiding van een motie van PVV-leider Wilders. Daarin stond dat zorgmedewerkers naast de eerder toegezegde bonus van 1000 euro structureel een forse loonsverhoging moeten krijgen. Het kabinet had die motie ontraden. Minister Van Ark zei in het debat dat er al "positieve cao-ontwikkelingen" zijn en dat een extra verhoging niet realistisch is, "gegeven ook de zorgelijke economische situatie".
Kijk hier terug hoe het debat gisteravond eindigde.
De salarissen in de zorg zijn vanwege de coronacrisis een zeer gevoelig onderwerp in politiek Den Haag. Over de motie werd met 'handopsteken' gestemd: alle aanwezige leden van de regeringspartijen stemden tegen en de volledige oppositie voor.
Dat betekende, in de woorden van Arib, dat de uitslag niet kon worden vastgesteld: de regeringspartijen samen hebben 75 zetels en de oppositie ook 75. Wilders vroeg daarom om een hoofdelijke stemming nog tijdens het debat: alle Kamerleden moeten dan zeggen of ze voor of tegen zijn.
Motie zou zijn aangenomen
Na een korte schorsing bleken er niet genoeg Kamerleden meer aanwezig te zijn voor een geldige hoofdelijke stemming: er was onvoldoende "quorum": voor een hoofdelijke stemming moeten er minimaal 76 leden zijn, maar er waren er nog maar 63 (aan het begin van de vergadering 96). Van de regeringspartijen waren nog maar acht Kamerleden aanwezig.
Bij het begin van de vergadering waren er ook al veel meer Kamerleden van de oppositie dan van de coalitie, dus als iedereen was gebleven, was de motie - bij een hoofdelijke stemming - met een duidelijke meerderheid aangenomen.
Oppositie woedend
De oppositiepartijen reageerden woedend op de gang van zaken: zij beschuldigden de Kamerleden van de coalitie ervan om politieke redenen te zijn weggelopen. De regeringspartijen wezen er later op dat de Kamer tijdens de coronacrisis heeft afgesproken dat een hoofdelijke stemming van tevoren moet worden aangekondigd, en dat voor die stemming dan "een ander moment" wordt gezocht.
Vanwege corona gebeuren hoofdelijke stemmingen nu in groepen van vijftig Kamerleden. Als vijftig mensen hebben gestemd, wordt de vergadering kort geschorst om iedereen in de gelegenheid te stellen de zaal te verlaten.
Alom wordt gezegd dat de Kamerleden konden weten dat Wilders een hoofdelijke stemming zou aanvragen. Arib wijst erop dat de Kamer zelf bepaalt wanneer er over iets gestemd wordt en dat zijzelf niet de bevoegdheid heeft dat te beslissen. En als Kamerleden vinden dat er vanwege de coronaregels niet hoofdelijk kan worden gestemd, kunnen ze dat in de Kamer motiveren, voegt ze eraan toe.
Coalitie zelfkritisch
Inmiddels kijken de regeringspartijen met enige zelfkritiek terug op de gebeurtenissen van gisteravond. De VVD noemt het ontstane beeld niet goed, maar zegt ook dat de gemaakte afspraken over hoofdelijke stemmingen tijdens corona er niet voor niets waren. "Kamerleden moeten de tijd krijgen naar de Kamer te komen."
D66-fractievoorzitter Jetten zegt op Facebook dat hij duidelijker zijn dilemma had moeten uitspreken: of de Kamer aan de corona-afspraken houden of "uren schorsen om mensen midden in de nacht uit alle hoeken van het land te laten terugkomen". Jetten noemt zijn eigen handelen achteraf niet sterk.
CDA-fractievoorzitter Heerma vindt de afloop van het debat niet fraai. Hij erkent dat de coalitie de afweging heeft gemaakt de hoofdelijke stemming niet te steunen. Hij zegt dat de aanwezige leden naar huis zijn gegaan "om af te dwingen dat alsnog in lijn met de afspraken op een later moment zou worden gestemd." Maar hij noemt de kritiek dat de coalitie daar tekst en uitleg over had moeten geven terecht.
Ook de ChristenUnie gaat door het stof. De fractie verwijst naar de eerdere afspraken en wijst erop dat voor een stemming bijvoorbeeld Kamerlid Van der Graaf uit Groningen had moeten komen. "De fout die we gisteren hebben gemaakt is dat we dit dilemma niet in de plenaire zaal hebben uitgelegd."
