'Ggz-instellingen halen krenten uit de pap, zware gevallen moeten lang wachten'

Patiënten met zware psychische problemen zijn niet geholpen met de manier waarop de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) worden aangepakt. Uit een onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt dat zo'n 11.000 van deze patiënten nog steeds minstens vier maanden moeten wachten voordat hun behandeling begint. Terwijl de aanpak van de wachtlijsten zich juist zou moeten richten op de groep patiënten met grote problemen, schrijft de Rekenkamer.

Die groep is vele malen groter dan waar staatssecretaris Blokhuis van VWS tot nu toe van uitgaat. Die stuurde dit voorjaar een plan van aanpak naar de Tweede Kamer gericht op 250 tot 300 patiënten. Volgens de Rekenkamer is het maar de vraag of dit plan voldoende zal bijdragen aan het verkorten van de wachtlijsten, al is het wel een stap in de goede richting.

Aan specialistische geestelijke gezondheidszorg wordt jaarlijks 3,2 miljard euro uitgegeven, voor ongeveer een half miljoen patiënten. Volgens de Rekenkamer geldt daarbij: hoe complexer de problematiek, hoe langer de wachttijd. Het instituut ziet daarvoor drie oorzaken.

Prikkels

Zo maken financiële prikkels in de bekostiging van de ggz het voor instellingen aantrekkelijk om zich vooral te richten om patiënten met lichtere problemen. Er is een gemiddelde prijs per behandeling afgesproken, en die is ruim voldoende voor patiënten met een lichte zorgvraag, maar te laag voor de zware gevallen. Daardoor zijn ggz-instellingen geneigd "de krenten uit de pap te halen", concludeert de Rekenkamer.

Daarnaast is het aantal bedden in ggz-instellingen de afgelopen jaren verminderd. Dat zou worden opgevangen door meer ambulante behandelingen, maar dit is onvoldoende van de grond gekomen, zegt de Rekenkamer.

Werken onaantrekkelijk

De lange wachtlijsten worden ook veroorzaakt door het personeelstekort in de sector. Werken in de geestelijke gezondheidszorg staat te boek als onaantrekkelijk: er moeten veel onregelmatige diensten gedraaid worden en het salaris is laag. Blokhuis heeft beloofd dat hij met maatregelen zal komen om het werken in de ggz aantrekkelijker te maken.

De Rekenkamer noemt het "opvallend" dat er jaarlijks 300 miljoen euro overblijft van het totale budget dat de ggz heeft.