Midden in een crisis aan je loopbaan beginnen, hoe doe je dat?
Voor de coronacrisis draaide de economie als een tierelier en stonden ze in allerlei sectoren te springen om personeel. Maar nu is alles anders en liggen de banen niet meer voor het oprapen.
Zo'n omslag is er vaker geweest. Rond 2008-2009 sloeg de kredietcrisis toe en ging het jarenlang slecht met de economie, met een almaar oplopende werkloosheid.
Wij vroegen drie mensen die toen aan de start van hun carrière stonden hoe zij dat hebben ervaren en of ze nog tips hebben voor mensen die nu net klaar zijn met studeren en werk zoeken.
In de zomer van 2009 was de nu 36-jarige Arshia Bhageloe klaar met haar studie biomedische wetenschappen aan de UvA. "Ik weet nog dat het in het nieuws heel veel over de crisis ging, over of de banken wel overeind zouden blijven. Ik hield me er niet zo mee bezig, maar het had wel invloed op mijn baanopties."
"Normaliter ga je na mijn studie promoveren, onderzoek doen. Maar op die vacatures reageerden opeens gigantisch veel studenten uit de hele wereld, tien keer zoveel als voor de crisis. En dan is het lastig om er doorheen te komen."
'Lang geduurd voor ik er rust mee had'
Zeven maanden lang probeerde Bhageloe iets te vinden dat aansloot op haar studie. Maar toen dat niet lukte, is ze aan de slag gegaan bij de verkoopafdeling van een multinational. "Dat was niet wat ik voor ogen had. Het heeft heel lang geduurd voor ik er rust mee had dat ik niet in het veld werkte waarvoor ik was opgeleid."
Na een tijd bij de multinational kon ze terecht bij een groot consultancybedrijf. "Ik bedacht me, als ik hier echt carrière wil maken, dan moet ik een andere mindset hebben. Serieus aan de slag gaan en loslaten. Je kiest een studie op basis van je passie, je wil verandering brengen. En je wil niet niks gehad hebben aan je opleiding. Maar dat was ook niet zo, je hebt op een bepaalde manier leren denken en dat is de kennis die je meeneemt."
"Ik ben vrij analytisch en die vaardigheden uit mijn studie gebruik ik ook in het werk dat ik doe", zegt Bhageloe. Inmiddels is ze programma-manager bij een ingenieursbedrijf. "Ik denk dat ik nu meer verdien dan wanneer ik in het biomedische veld was gebleven. Maar als je het me toen had gevraagd, had ik me helemaal niet kunnen voorstellen ander werk te doen en daar ook blij mee te zijn."
Tip: 'doe mee aan discussies over je vakgebied'
Haar tips voor mensen die midden in de coronacrisis de arbeidsmarkt op komen: "Wees creatief in hoe je zoekt, netwerk veel. Neem deel aan discussies in jouw vakgebied, bijvoorbeeld via LinkedIn. Houd je cv kort en krachtig en laat het nakijken door een professional."
"En denk niet dat je meteen de ideale startersbaan gaat vinden. Maar bedenk welke andere functies er zijn die je op weg kunnen brengen. Kijk bijvoorbeeld of bedrijven traineeships aanbieden. En wellicht kun je je eigen bedrijf beginnen. Veel bekende start-ups zijn bijvoorbeeld gelanceerd in de kredietcrisis. Zoals Airbnb in 2008, WhatsApp en Uber in 2009 en Instagram in 2010."
De nu 42-jarige Barry Menger had al wat gewerkt als it'er bij de overheid, maar zat daar niet goed op z'n plek. Hij was zich aan het omscholen tot art director om een reclame- en designbureau te beginnen toen de kredietcrisis uitbrak.
Hij zette zijn plan door en samen met een compagnon startte hij in de zomer van 2009 met het bedrijf, midden in de crisis. "Ik had een buffertje, geen kinderen en verder weinig kosten. Dus ik kon het risico nemen. In de eerste paar maanden verdiende ik maar 700 euro per maand."
'Lastig om klantenbestand op te bouwen'
Ondanks de crisis begon de zaak te lopen. "Het is heel lastig om in zo'n tijd je klantenbestand op te bouwen. Maar we hadden het geluk dat mijn compagnon al veel contacten had in de reclamewereld. We hebben heel veel netwerkborrels bezocht, zoveel mogelijk mensen ontmoet. Zonder een netwerk hadden we het toen niet gered."
Het ging de goede kant op met het bedrijf, ook in crisistijd was er vraag naar hun diensten. "Na ongeveer een half jaar verdiende ik rond de 1400 per maand en daarna is dat verder gestegen naar een prima normaal salaris."
Barry is nog steeds creative director bij het bedrijf, dat ook in deze nieuwe crisis nog goed draait. "Tijdens het begin van de coronacrisis hebben we ons wel twee, drie weken echt zorgen gemaakt, de omzet viel flink terug. Maar gelukkig lijkt het weer de goede kant op te gaan. Qua omzet zitten we nu weer redelijk op het niveau van voor corona."
Tip: 'wees brutaal'
De tip van Barry voor mensen die nu een eigen bedrijf willen beginnen: "Ik denk dat het allerbelangrijkste is dat je al een netwerk hebt of dat snel opbouwt. Wees brutaal, ga op mensen af. Mensen gunnen je dan ook dingen. Heb je geen netwerk, dan kan het heel lastig worden."
Kiki Verhoeven, nu 32 jaar, studeerde psychologie in Nijmegen toen de kredietcrisis begon. "Ik heb er toen ook wat langer over gedaan, ik dacht: we zitten nu toch midden in een crisis."
Toen ze in 2012 haar studie had afgerond, wilde ze de arbeidsmarkt op. "Ik verwachtte dat de crisis toen wel voorbij was, maar dat was helemaal niet zo. Maar ik wilde echt gaan werken en nooit meer studeren. Dus ik dacht, dan maar een baan onder mijn niveau."
'Geleerd wat ondernemen is'
Ze werd office manager bij een start-up. "Als je kijkt naar wat ik had gestudeerd, dan paste dat helemaal niet. Maar het was gewoon zo en het is geen slechte keus geweest, ik heb er superveel aan gehad. Als student was ik helemaal bleu over hoe het eraan toe gaat in het bedrijfsleven en daar heb ik geleerd wat ondernemen is."
Nu is ze headhunter en zoekt ze vooral mensen voor hogere functies bij e-commercebedrijven. "Ik heb absoluut wat aan mijn studie psychologie gehad. In mijn huidige werk praat ik de hele dag met mensen, ik zoek specialisten voor senior-functies, het heeft heel veel met psychologie te maken."
Tip: 'op veel manieren richting doel'
"Ik ben afgestudeerd als therapeut, want ik wilde graag mensen vooruit helpen. Maar ik ben eigenlijk hartstikke tevreden nu. In mijn eerste baan kwam ik erachter dat ik veel ondernemender was dan ik dacht. Ik help nu op een andere manier mensen vooruit, dus ik heb mijn doel bereikt."
En dat is ook Kiki's tip: "Bedenk goed wat je langetermijndoel is, maar weet ook dat er heel veel manieren zijn om daar uiteindelijk te komen. Wees open minded en verwacht niet dat je eerste baan meteen je droombaan is."