Nog geen harde conclusies na maand onderzoek in verpleeghuizen
Het eerste Nederlandse onderzoek naar de verspreiding van het coronavirus in verpleeghuizen heeft nog geen duidelijke antwoorden opgeleverd. Dat blijkt uit de eerste bevindingen die de onderzoekers hebben gedeeld met de NOS. Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid en het RIVM en loopt sinds begin mei.
Het moet uitwijzen hoe het kan dat er in korte tijd coronabesmettingen waren in 40 procent van de verpleeghuizen in Nederland waardoor er bijna 10.000 ouderen besmet raakten.
Onderzoekersleider en hoogleraar ouderengeneeskunde Cees Hertogh (Amsterdam UMC) zegt nog geen harde conclusies te kunnen trekken, maar inmiddels wel een vermoeden te hebben. "We denken dat het tekort aan persoonlijke beschermingsmiddelen zoals mondkapjes, het beperkte testbeleid en vooral het gebrek aan wetenschappelijke kennis over het virus een belangrijke rol hebben gespeeld bij de uitbraken in verpleeghuizen".
Het onderzoek richt zich vooral op de vraag of het hoge aantal besmettingen komt doordat het virus is overgedragen door pre- of asymptomatische personen. Oftewel mensen die helemaal geen klachten hadden of die nog geen klachten hadden. Dit zou kunnen betekenen dat medewerkers en bewoners het virus onbedoeld het verpleeghuis hebben binnengebracht.
Daarover hebben de onderzoekers nu nog te weinig gegevens. Ze schrijven dat er in de drie verpleeghuizen die meededen aan het onderzoek, te weinig bewoners besmet waren om met harde conclusies te komen. Dat komt omdat er relatief weinig nieuwe positieve bewoners en medewerkers zijn gevonden tijdens de onderzoeksperiode van 4 tot en met 17 mei. Er waren wel besmettingsgevallen op de drie onderzochte locaties, maar die hebben niet geleid tot grote uitbraken.
Daarbij spelen meerdere factoren een rol. "Wij denken dat dat komt omdat ons onderzoek plaatsvond na midden april, terwijl dat het kantelpunt was", zegt Hertogh.
Op 13 april werd de verdeelsleutel voor persoonlijke beschermingsmiddelen aangepast en kregen verpleeghuizen onder meer mondkapjes van hoge kwaliteit. Daarvoor is door brancheorganisaties vaak tevergeefs gevraagd om meer beschermingsmiddelen. Pas vanaf 6 april konden zorgverleners uit verpleeghuizen ook worden getest. Voor zorgpersoneel in ziekenhuizen kon dat al eerder.
Beperkte kennis
De beperkte kennis over het virus heeft ook een rol gespeeld bij de verspreiding volgens Hertogh. "In de beginfase waren we vooral gefocust op typische klachten: koorts, hoesten, kortademigheid. Geleidelijk werd duidelijk dat de infectie zich ook met atypische klachten kan uiten. Bij ouderen bijvoorbeeld met verwardheid en extreme vermoeidheid." Ook wijst hij op het isolatie- en quarantainebeleid in verpleeghuizen. "We weten nu veel beter hoe je dat het beste kunt doen."
Omdat nog steeds niet duidelijk is of en hoe pre- en asymptomatische besmettingen een rol spelen in de verspreiding, is het onderzoek verder uitgebreid naar een vierde verpleeghuis waar wel veel besmettingen zijn.
