EU-voorstel: grote bedrijven moeten meebetalen aan herstel coronacrisis
Bedrijven die een omzet hebben van meer dan 750 miljoen euro wereldwijd, moeten als het aan de Europese Commissie ligt een Europese belasting gaan betalen. Het zou voor het eerst zijn dat Brussel een directe belasting invoert; tot op heden heft de Commissie zelf geen belasting.
Bij de multinationals gaat om een heffing van 0,1 procent van de omzet. Op die manier zou ongeveer tien miljard euro kunnen worden opgehaald.
Het is een van de voorstellen die de Europese Commissie vandaag presenteert om de economische gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Al eerder kwamen Frankrijk en Duitsland met plannen (voor 500 miljard euro) en dit weekend lanceerden onder meer Nederland en Oostenrijk een voorstel (zonder bedragen).
Plastic-heffing
In de plannen van de Commissie is sprake van meerdere Europese belastingen, waarbij de heffing op de omzet van grote bedrijven het meeste geld oplevert. Verder wordt gedacht aan een heffing op plastic en een belasting op de uitstoot van CO2.
Maar dat is lang niet genoeg, dus zal er worden voorgesteld om de meerjarenbegroting licht te verhogen. Nederland verzet zich daar met de andere 'zuinige' landen (Oostenrijk, Zweden en Denemarken) tegen.
Verder zal de commissie met plannen komen om de uitgaven anders te verdelen: minder geld naar traditionele sectoren zoals landbouw en regionale fondsen en meer naar sectoren die hard door de coronacrisis zijn geraakt.
Met de begroting in de hand als onderpand wil de Europese Commissie, tegen gunstige rente, geld lenen op de kapitaalmarkten voor een wederopbouwfonds. Geld dat vervolgens door behoeftige lidstaten in Brussel kan worden geleend of verkregen.
Strenge voorwaarden
De Europese leiders vroegen enkele weken geleden aan commissievoorzitter Von der Leyen om een plan op te stellen waardoor de Europese Unie uit de crisis kan komen. Vooral de zuidelijke lidstaten vroegen veel geld, 1500 miljard euro, en het Europees Parlement wil zelfs 2000 miljard euro.
Het Nederlandse kabinet vindt die bedragen een slag in de lucht en eist een onderbouwing. Die analyse komt ook vandaag, met daarin aangegeven voor welke sectoren en regio's het geld nodig is.
De conclusie zal zijn dat er meteen geld nodig is om de economie op gang te brengen. Maar geen enkel plan levert morgen al geld op, dus gaat de Europese Commissie aan de lidstaten vragen om de lopende begroting te verhogen, zodat vanaf september landen die daaraan behoefte hebben ook geld kunnen lenen of in sommige gevallen krijgen.
Wanneer sprake is van een lening of een gift, wordt later vandaag bekend. Italië en Spanje willen geen leningen met strenge voorwaarden. Ze krijgen steun van Duitsland en Frankrijk, terwijl de zuinige landen onder aanvoering van Nederland vinden dat aan leningen wel degelijk voorwaarden over het versterken van de economie kunnen worden verbonden. Bovendien willen ze de garantie dat het geld niet wordt gebruikt om schulden uit het verleden af te lossen.
Nederland uit isolement halen
Carsten Brzeski, hoofdeconoom bij ING Duitsland, denkt dat er redelijk wat geld geschonken gaat worden. "Het is politieke solidariteit, anders loop je het risico dat door groeiende economische verschillen de basis wordt gelegd voor populisme en anti-Europees sentiment."
Coen Teulings, de oud-directeur van het Centraal Planbureau (CPB), vindt het plan dat vandaag wordt gepresenteerd in het belang van Europa en van Nederland. "Schuld is voor Italië niet goed. Het is goed dat er een soort "ontwikkelingshulp" voor Italië komt, het gaat daar niet goed."
"Het Nederlandse verzet tegen die hulp heeft ons in Europa buiten de discussie geplaatst. In alle eerlijkheid: dat was te verwachten. Rutte zal nu alles in het werk moeten stellen om Nederland in Europa uit het isolement te halen. Dat is een essentieel Nederlands belang. We hebben de EU, en ook Italië, ook economisch gezien hard nodig."
Teulings herinnert eraan dat ook bij het krijgen van een gift er voorwaarden worden gesteld aan waar het geld aan besteed kan worden en dus ook waaraan niet.
Abonnement op de interne markt
Hoogleraar economie Paul de Grauwe (Leuven en Londen) zegt dat nood wetten breekt. "Soms zijn de schokken zo groot dat je regels opzij moet zetten. Cicero zei het al: de welvaart van de mensen is de hoogste morele wet." En dus voorziet hij een compromis van kredieten en giften. "Er is oneindig veel mogelijk."
Paul Tang (PvdA) is vooral enthousiast over de plannen van de Commissie om een Europese belasting te heffen. "Ze profiteren allemaal van de interne markt, verdienen hun geld daar, en dan mag daar best wat tegenover staan. Het is geen Europese belasting, niemand krijgt een blauwe envelop uit Brussel. Het is veel eerder een abonnement op de interne markt."