Wie niet kan vliegen moet zijn geld terugkrijgen, vindt de Europese Commissie
Consumenten moeten hun geld terug kunnen krijgen als hun geboekte vliegreis vanwege het coronavirus is geschrapt. Met dat standpunt gaat de Europese Commissie lijnrecht in tegen het Nederlandse idee om voorlopig geen geld maar tegoedbonnen (vouchers) te geven.
Dit blijkt uit een uitgelekt document over hoe het toerisme deze zomer kan worden hervat in de Europese Unie. Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur wil samen met ten minste twaalf andere EU-landen de reisorganisaties niet verder belasten en heeft daarom gevraagd de wet die de compensatie regelt tijdelijk buiten werking te stellen.
Dat vindt de Europese Commissie geen goed idee, omdat het gaat om een verworvenheid voor consumenten. Het zou een stap achteruit zijn als bij tegenwind de regeling buiten werking wordt gesteld. "Juist in deze tijden is het belangrijk consumentenrechten te behouden."
Staatssteun
Van Nieuwenhuizen wil voorkomen dat bedrijven zoals de KLM nog meer in de financiële problemen komen als consumenten massaal gebruikmaken van hun recht op financiële compensatie. In totaal gaat het bij de Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij om meer dan 3 miljard euro. Het Duitse Lufthansa moet, als alle passagiers hun geld terug willen, 3,5 miljard euro uitbetalen.
"Bedrijven moeten op een andere manier gesteund worden", vindt de Europese Commissie. "Ze kunnen altijd staatssteun aanvragen of een beroep doen op de Europese Investeringsbank (EIB) die speciaal voor kleinere bedrijven extra kredietmogelijkheden heeft."
Routekaart
De Europese Commissie schrijft dat ze het voor EU-burgers "mogelijk wil maken om op vakantie te gaan". Maar het plan dat woensdag wordt gepresenteerd bevat geen concrete data en ook geen lijst met veilige landen.
Belangrijk voor de vakantieganger is de vrijheid om te reizen door de Europese Unie. Maar de lidstaten gaan zelf over het antwoord op de vraag of het veilig genoeg is. Daarbij mag niet gediscrimineerd worden. Dus als de coronabeperkingen aan de grens worden opgeheven, kan dat niet alleen voor een buurland of buurregio gelden. "Iedereen moet dan kunnen reizen."
Maar in de eerste fase, de fase van de versoepeling waarin we nu zitten, mogen lidstaten wél selectief te werk gaan. Voorwaarde is dat regio's die de grens voor elkaar willen openstellen in ongeveer dezelfde fase zitten, zoals de Commissie dat noemt. Dus met vergelijkbare maatregelen en een vergelijkbare besmettingsgraad. De lijst van het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) is daarbij de leidraad. Het gaat daarbij vooral om grensverkeer dat niet per se doorreist.
Massawerkloosheid op de loer
Voor de Europese economie is het van groot belang dat toeristen met name de zuidelijke landen bezoeken. 27 miljoen mensen in de Europese Unie leven van het toerisme. Het brengt maar liefst 10 procent van wat we met z'n allen in de EU verdienen in het laatje. Als iedereen wegblijft, dreigt massawerkloosheid.
De Commissie komt in het plan ook met concrete adviezen. Zo moeten bussen voor toeristen zo worden ingericht dat er eenrichtingsverkeer is, met één ingang en één uitgang. In terminals moeten de banken en tafels worden weggehaald, er moet een duidelijk beleid voor mondkapjes komen, en alles dient grondig te worden schoongemaakt.
Hoe dat er in vliegtuigen uit gaat zien wordt de komende dagen duidelijk, want de luchtvaart is nog volop in overleg over coronaveilig en toch rendabel vliegen.
PvdA-Europarlementariër Vera Tax is blij dat er een plan ligt van de Europese Commissie. "Het zijn mooie richtlijnen die kunnen helpen om alles langzaam van het slot te halen." Of het gaat werken weet ze niet. "Ik ben sceptisch;, bij de uitbraak van het virus zag je ook opeens 27 verschillende reacties. Het is een goede poging, maar of het werkt moeten we echt afwachten. De lidstaten bepalen uiteindelijk zelf hun beleid."
