'Verplicht mondkapjes in trein, bus en tram, anderhalve meter is onwerkbaar'

Het Nederlandse openbaar vervoer komt in de problemen bij een versoepeling van de coronamaatregelen. Als er weer meer mensen op pad mogen, zal het "onwerkbaar" zijn om de reizigers met anderhalve meter afstand te vervoeren. Ook zullen de financiële tekorten bij de vervoerders nog meer oplopen, zo schrijft het Nationaal Openbaar Vervoer Beraad (NOVB) in een brandbrief aan staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat. In dat overleg zitten Nederlandse Spoorwegen, de regionale spoorvervoerders en de stads- en streekvervoerders.

Zij willen dat er beschermingsmiddelen komen voor personeel en reizigers, maar behalve verplichte mondkapjes moeten er veel meer maatregelen komen. De vervoerders verwijzen daarbij ook naar de praktijk in het buitenland.

Handhavers

Maar het beraad kan dit niet zelf besluiten en dringt er daarom bij Van Veldhoven op aan snel maatregelen te nemen. Het kabinet moet bijvoorbeeld besluiten welke groepen wel en niet in de trein, bus, tram of metro nog worden toegestaan als de maatregelen worden verruimd. Daar moeten ook voldoende handhavers voor zijn. Nu zijn er al geregeld conflicten in het openbaar vervoer, omdat veel reizigers niet weten wat de regels eigenlijk zijn.

Het kabinet moet zorgen dat de reizigers gespreid worden over de dag, staat in de brief. Met werkgevers en de universiteiten, hogescholen en het middelbaar onderwijs moet gekeken worden hoe dit georganiseerd kan worden.

NS test sinds deze week de 'anderhalvemetertrein', met veel afgeplakte stoelen en plexiglas. Zo ziet dat eruit:

De vervoerders hopen ook op extra geld, maar een bedrag wordt niet genoemd. Nu leidt de coronacrisis al tot een verlies van 200 miljoen euro per maand. Het stads- en streekvervoer rekent op een tekort voor 2020 tussen de 0,75 miljard euro, voor NS kan dit zelfs oplopen tot 1 miljard euro.

"Op dit moment zijn de financiële verliezen fors, dat kunnen vervoerders en decentrale overheden simpelweg niet alleen opvangen", zegt de Amsterdamse wethouder Sharon Dijksma van Verkeer en Vervoer, die ook in het NOVB zit Ze hoopt dat het kabinet de plannen overneemt. "Nu Nederland beetje bij beetje weer in beweging komt, moet onze sector de reizigersgroei daarbij op gepaste wijze kunnen opvangen."

Onmogelijke opdracht

Uit de brief blijkt dus dat de vervoerders zich grote zorgen maken over mogelijke versoepelingen. Op 11 mei gaan de basisscholen weer open, maar er wordt ook gekeken of er eind mei meer mogelijk is. "Bij ontbreken van duidelijke keuzes, of bij keuzes die praktisch of financieel niet haalbaar zijn, wordt het openbaar vervoer voor een onmogelijke opdracht gesteld."

Staatssecretaris Van Veldhoven spreekt over een "helder en herkenbaar signaal" van de sector. Ze wil ook graag weten of mondkapjes kunnen helpen in de tram, bus en trein en wacht op een advies van deskundigen. Het kabinet denkt na over "slim spreiden", medio mei komt er duidelijkheid over een financieel pakket voor het openbaar vervoer.