Overheid presenteert zeven corona-apps, maar nog veel zorgen
Er leven nog veel vragen over de ontwikkeling van zeven verschillende 'corona-apps' in opdracht van het kabinet. Een speciaal digitaal evenement van het ministerie van Volksgezondheid moet dit weekend voor duidelijkheid zorgen, maar levert vooralsnog veel twijfel, vragen en kritiek op, blijkt uit een rondgang van de NOS onder deskundigen.
De zeven organisaties en bedrijven die zijn overgebleven om die applicatie te maken, presenteren hun app dit weekend via een YouTube-livestream. Het ministerie heeft een aantal deskundigen gevraagd om de apps onder de loep te nemen, maar ook andere experts en het publiek mogen meekijken en reageren.
Na dag één wordt duidelijk dat er nog veel onbekend is over hoe de apps precies in elkaar zitten, hoe ze zijn beveiligd en hoe de privacy van gebruikers is gewaarborgd, zeggen experts. Daardoor is het moeilijk om de apps te beoordelen.
Restaurants en café's
De app zou de GGD kunnen helpen met contactonderzoek als straks bijvoorbeeld restaurants en cafés weer opengaan, legt Sjaak de Gouw van de GGD uit. Dat onderzoek is bedoeld om in kaart te brengen wie bij coronapatiënten in de buurt zijn geweest en dus ook risico lopen.
"Als een patiënt in een restaurant heeft gezeten, moeten we nu contactonderzoek doen bij iedereen die in het restaurant was", aldus De Gouw. "Met zo'n app kunnen we vaststellen wie er op 1,5 meter afstand van die persoon is gebleven en dat scheelt veel werk."
Schoonheidsverkiezing
Michel van Eeten, bij de TU Delft gespecialiseerd in ICT-beleid, waardeert het dat de overheid iedereen laat meekijken. "Maar het het is nu een soort schoonheidsverkiezing", zegt hij. "Je zou een lijst met eisen moeten opstellen en kijken welke apps daaraan voldoen."
Van Eeten was een van de deskundigen die betrokken waren bij de selectie van de zeven overgebleven apps. "Maar we konden niet toetsen of apps ook echt doen wat ze allemaal beloven", aldus Van Eeten. Negen van de experts, onder wie Van Eeten, hebben inmiddels afstand genomen van de procedure.
Het ministerie had wel een lijst met eisen opgesteld waar de apps aan moeten voldoen, maar vroeg de deskundigen niet om die lijst daadwerkelijk te gebruiken. Dat gebeurde dus ook niet en daarmee is het onduidelijk of de uitgekozen apps wel aan de beveiligings- en privacy-eisen voldoen.
De ontwikkelaars presenteren de corona-apps tijdens een 'appathon':
We weten nog te weinig van de apps om echt iets te kunnen zeggen.
Floor Terra van de Privacy Company twijfelt over de gang van zaken. De bedoeling is dat dit weekend een aantal apps wordt uitgekozen die kans maken om te worden gebruikt. "Maar we weten nog te weinig van de apps om dat te kunnen beoordelen", aldus de privacy-adviseur. "Daarvoor moet je meer technische informatie hebben, net als een evaluatie van de impact op de privacy."
"We stellen hele strenge eisen en we zullen geen concessies doen", reageert Ron Roozendaal van het ministerie van VWS. "Dus als morgen blijkt dat op onderdelen apps niet goed genoeg zijn, dan is het gewoon niet goed genoeg en hebben we nog meer tijd nodig."
Het ministerie beloofde zaterdagmiddag dat er "zo snel mogelijk" meer technische informatie beschikbaar komt. "Maar juist omdat het allemaal zo snel moet, had dat al gebeurd moeten zijn", aldus Terra.
Alle appmakers beloven dat de privacy bij hen hoog in het vaandel staat. "Maar we hebben in de voorselectie ook voorstellen gezien waarbij appmakers beloofden dat ze de privacy beschermen, terwijl ze even later dingen zeiden die daar rechtstreeks tegenin gingen", aldus een betrokkene.
Genoeg mensen
Los van privacy en beveiliging is er ook wat aan te merken op de kwaliteit van de apps, zegt app-ontwikkelaar Jelle Prins, die onder meer de eerste app van Uber ontwierp. "Waar ik benieuwd naar ben, is hoe de makers van een app zorgen dat die genoeg mensen bereikt."
Daarbij is niet alleen belangrijk dat mensen de app willen gebruiken, maar dat ook kúnnen. "Dus moet je er ook voor zorgen dat de apps werken op oude telefoons en dat ook ouderen met slecht zicht de apps kunnen gebruiken."
De schetsen die de ontwikkelaars lieten zien, wijzen daar volgens Prins niet op. "Ik zag veel apps met slecht leesbare tekst, zegt Prins. Dat de ruim 1,3 miljoen Nederlanders met een visuele beperking ook worden bereikt, is belangrijk. "De overheid wil dat 60 procent de app gaat gebruiken. Als een groot deel al afhaakt omdat de app voor hen niet bruikbaar is, wordt dat een stuk moeilijker."
Voorwaarde
De komende week moet meer duidelijk worden over welke apps kans maken om daadwerkelijk te worden ingezet. Zondag krijgen de ontwikkelaars de kans om hun apps verder toe te lichten.
Er ligt nog wel wat huiswerk voor de appbouwers, zei minister De Jonge van Volksgezondheid na de eerste dag van het digitale evenement. Zo hebben nog niet alle appmakers de onderliggende programmeercode openbaar gemaakt. "Dat is wel echt een belangrijke voorwaarde." Daarmee zou iedereen kunnen controleren hoe de apps werken, is het idee.