Hoe bereiken de coronamaatregelen de mensen die geen Nederlands spreken?
Het is essentieel dat iedereen weet wat de coronamaatregelen zijn om daadwerkelijk de verspreiding van het virus in te dammen. Daarom zijn er ook voor de honderdduizenden inwoners die het Nederlands niet of beperkt spreken allerlei initiatieven om op de hoogte te blijven.
Milka Yemane van de Corona Helpdesk Statushouders weet wat het gevolg kan zijn als cruciale informatie wordt gemist. "Twee dagen nadat alle scholen waren gesloten bracht een gezin nog steeds de kinderen naar school. De ouders snapten niet wat er aan de hand was."
UWV en nepnieuws
De hulplijn helpt asielzoekers en vluchtelingen met een verblijfsvergunning zoals dit gezin. Zo'n veertig vrijwilligers staan vanuit huis bellers in het Arabisch of Tigrinya te woord, want een groot deel van de ongeveer 100.000 nieuwkomers is afkomstig uit Syrië of Eritrea.
Per telefoon krijgen ze antwoord op allerlei coronagerelateerde vragen. Die loopt uiteen van hoe de statushouders bij het UWV aan kunnen kloppen omdat ze hun baan net hebben verloren tot het ontkrachten van nepnieuws.
"Via sociale media wordt veel nepnieuws verspreid, zoals dat drinken van water met citroen helpt tegen corona", zegt vrijwilliger Mohammed Badran. "Mensen vragen ons of zoiets klopt."
Engels, Spaans, Arabisch, Papiamento, Pools, Turks: de Rijksoverheid heeft belangrijke corona-informatie in diverse talen online gezet. De flyers en posters worden via lokale hulpgroepen en verenigingen weer doorgespeeld naar de doelgroep, laten de grote gemeenten weten.
Alleen al in Amsterdam wonen naar ruwe schatting 100.000 mensen die een andere taal spreken of het Nederlands in beperkte mate beheersen. "Op 880.000 inwoners is dat een substantiële groep, waarvan je wel wilt dat ze weten wat de coronamaatregelen zijn", zegt een woordvoerder.
De zogenoemde 'Social Distance Bus' is een opvallende manier om zo veel mogelijk Amsterdammers te bereiken. In twaalf talen wordt opgeroepen om voldoende afstand te houden:
De smartphone is de universele manier om alle gemeenschappen te bereiken. Maar het is wel zaak om de boodschap aan te passen aan de specifieke groep. "De Ghanese gemeenschap werkt bijvoorbeeld veel met spraakberichten", zegt de woordvoerder van de gemeente Amsterdam. "Dus dan moeten er spraakberichten in hun taal worden gemaakt."
In Rotterdam woont een grote Kaapverdische gemeenschap. Daarom is de RIVM-voorlichting hier speciaal in het Portugees vertaald. Den Haag kent weer een omvangrijke groep Chinese, Bulgaarse en Roemeense inwoners. De gemeente heeft voor deze groepen een aparte vertaling online gezet.
De overheid heeft sowieso een Engelstalige website, government.nl, waar de laatste RIVM-cijfers en coronamaatregelen in het Engels zijn vertaald. Premier Rutte's persconferenties zijn in het Berber, Farsi, Pools en andere talen nagesynchroniseerd terug te zien op deze website van het Tolk- en Vertaalcentrum Nederland.
Kletsen tegen eenzaamheid
Bij de coronahulplijn voor vluchtelingen belt overigens niet iedereen met een vraag, weet mede-initiatiefnemer Yemane. "Veel mensen die bellen hebben last van eenzaamheid. Het lijkt soms eerst een vraag, maar dan blijkt uiteindelijk dat ze gewoon even behoefte hadden om te kletsen in hun moedertaal."
Het voornemen is om de helpdesk straks ook aan te bieden in andere talen. "Want nieuwkomers zijn een al kwetsbare groep, die door de coronacrisis nog kwetsbaarder wordt."