Meerderheid IC-patiënten kampt met langdurige fysieke en mentale gevolgen
Zo'n 70 procent van alle intensivecarepatiënten houdt langdurige fysieke, mentale of cognitieve klachten over aan het verblijf op de IC. Dat blijkt uit de eerste resultaten van de MONITOR-IC, een grote studie die sinds vorig jaar in zeven ziekenhuizen loopt.
Op dit moment zijn 6000 patiënten in de studie opgenomen, dat moeten er uiteindelijk 12.000 worden. Deze eerste bevindingen hebben betrekking op 2000 patiënten. De klachten die patiënten overhouden aan een verblijf op de IC hebben een naam: het Post Intensive Care Syndroom (PICS).
Zeven op de tien IC-patiënten ondervinden een jaar na hun opname op de intensive care nog steeds matige tot ernstig negatieve gevolgen daarvan. Fysiek zijn ze nog niet de oude, mede doordat ze tijdens hun opname veel spiermassa verliezen.
Ze hebben gevoelens van angst en somberheid en problemen met hun geheugen, het vasthouden van hun concentratie en met het verwerken van veel prikkels, zoals bijvoorbeeld gebeurt op een verjaardagsfeestje als er meerdere gesprekken tegelijkertijd worden gevoerd.
"We zien dat de patiënten na een jaar nog steeds matige tot ernstige klachten hebben", zegt Mark van den Boogaard. Hij is lang IC-verpleegkundige geweest. Sinds hij gepromoveerd is op een onderzoek naar delier bij IC-patiënten is hij als senior-onderzoeker verbonden aan de IC van het Radboudumc. Van den Boogaard is samen met gezondheidswetenschapper Marieke Zeegers projectleider van de studie.
De 2000 patiënten van wie nu de eerste onderzoeksresultaten bekend zijn geworden lagen gemiddeld vier a vijf dagen op de IC. "Maar we zien duidelijke verschillen in de ernst van de restklachten tussen mensen die na een operatie gepland één of twee dagen op de IC liggen en spoedgevallen die er tussen de vier en zeven of acht dagen liggen. Die laatste groep patiënten houdt veel meer last van allerlei klachten."
Restklachten
Patiënten die geveld zijn door een infectie met het coronavirus liggen vaak wel een week of drie op de IC. "Het lijkt mij vanzelfsprekend dat covid-19-patiënten omdat ze zo lang op de IC liggen meer last gaan krijgen van allerlei restklachten", zegt Van den Boogaard. "Dat is een logische aanname op basis van de gegevens waarover we nu beschikken, maar het moet nog wel bewezen worden dat het zo is."
Dat is voorlopig nog niet mogelijk omdat de patiënten nu nog op de IC liggen of er nog maar heel kort vanaf zijn.
Maar, zegt Van den Boogaard, "de resultaten die we nu hebben van de eerste 2000 patiënten die in de studie hebben opgenomen, kunnen we gebruiken in de gesprekken die we voeren met nieuwe patiënten en hun naasten."
Nog veel vragen
De kennis over het Post Intensive Care Syndroom is nog beperkt en deze studie moet daar verandering in brengen. "We willen onder andere te weten komen welke patiënten een grote kans hebben op het ontwikkelen van PICS. En ook of we eventueel in een vroeg stadium iets kunnen doen om de ernst ervan zoveel mogelijk te beperken."
Ook bij huisartsen is PICS nauwelijks bekend, vertelt Van den Boogaard. "Als er dan mensen bij de huisarts komen die na een IC-opname allerlei klachten hebben, dan stuurt de huisarts hen vaak de hele medische mallemolen in om uit te zoeken wat er aan de hand is."
De laatste tijd is er op steeds meer intensivecareafdelingen een speciale nazorgpoli. Van den Boogaard zelf is een 'IC-café' begonnen waar oud-patiënten contact kunnen hebben met elkaar.