Eindrapport commissie-Donner is 'erfenis van 15 jaar kinderopvangtoeslag'
De commissie onder leiding van oud-minister Donner kondigde het in november al aan. Duizenden ouders met kinderopvangtoeslag zijn onbehoorlijk behandeld door de Belastingdienst, en niet alleen de honderden ouders van het zogenoemde CAF 11-dossier. Vandaag presenteert de commissie het eindrapport daarover.
De commissie heeft de werkwijze van de Belastingdienst geanalyseerd. Waarom werden ouders zo streng behandeld en onterecht beschuldigd van fraude? Waarom greep niemand in toen deze ouders in grote financiële problemen kwamen, terwijl de toeslag juist was bedoeld als ondersteuning?
In het rapport staat om hoeveel ouders het gaat en welke regeling de overheid met hen moet treffen. Donner gaf in november al aan hoe hij er tegenaan kijkt. "De ellende kun je nooit goedmaken, dat is altijd het probleem met het vergoeden van schade", zei hij. "Dus zul je echt moeten zorgen dat de vergoedingen ruimhartig zijn."
Miljoenen euro's
De ouders van het CAF 11-dossier, waar het eerste advies van Donner over ging, kregen hun kinderopvangtoeslag alsnog uitbetaald. Voor de immateriële schade kregen de ouders 500 euro voor elk half jaar dat zij last hebben gehad van de fout en nog niet zijn terugbetaald.
Of alle andere ouders die rekenen op een regeling die ook gaan krijgen moet vandaag blijken. In ieder geval gaat het om een schadevergoeding voor duizenden gedupeerde ouders. Dat gaat miljoenen euro's kosten. Dat is een belangrijke reden waarom het kabinet vandaag nog niet inhoudelijk op het advies zal ingaan. Omdat het om zo'n groot bedrag gaat, moet de regeling eerst in de ministerraad worden besproken.
De nieuwe staatssecretaris Van Huffelen, die de toeslagenaffaire in haar portefeuille heeft, is de afgelopen weken al langsgegaan bij verschillende gedupeerde ouders om te horen wat zij hebben meegemaakt. Zij wordt verantwoordelijk voor het uitkeren van de schadevergoedingen.
Rol van de politiek
Het rapport zal ook gaan over hoe de situatie bij de Belastingdienst zo uit de hand kon lopen en wat de rol is geweest van de politiek. Van het bedenken van het toeslagensysteem tot de huilende, wanhopige ouders in de Tweede Kamer. In de afgelopen vijftien jaar waren verschillende ministers en staatssecretarissen van de kabinetten-Balkenende en -Rutte verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag.
In 2014 zouden de toenmalige bewindslieden Asscher en Wiebes waarschuwingen over het te strenge beleid hebben genegeerd, zo berichtte het platform voor onderzoeksjournalistiek Follow The Money. Maar ook in verschillende Kamerdebatten daarvoor en daarna is het wel degelijk over de problemen van ouders gegaan, maar werd het strenge beleid gehandhaafd.
Donner spreekt over "de erfenis van vijftien jaar kinderopvangtoeslag". Dat is vooral een politieke erfenis, die het huidige kabinet nog dit jaar moet zien op te lossen. De Tweede Kamer moet vervolgens een besluit nemen over een parlementaire enquête over de kwestie.
Opvallend is dat de SP daar niet op wil wachten en vandaag een enquête stuurt naar alle ambtenaren van de Belastingdienst om de "kloof tussen tussen de werkvloer en de politieke leiding te verkleinen".