'Klimaatimpact importgas groter dan van biomassa'
De inzet van biomassa leidt tot 70 à 90 procent minder uitstoot van broeikasgassen dan aardgas, als die uit het buitenland wordt geïmporteerd. Het opnieuw aanplanten van gewassen moet dan wel goed op orde zijn. Het verstoken van biomassa zonder aanvullende maatregelen is daarentegen wel slechter voor de luchtkwaliteit dan aardgas. Dat blijkt uit een onderzoek (.pdf) door Royal HaskoningDHV, in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie.
Er is veel discussie over biomassa. De klimaatwinst wordt betwist en er zijn zorgen over luchtverontreiniging. Tegelijk zal de rol van biomassa de komende jaren steeds groter worden. Er komen tientallen grote biomassacentrales bij en honderden kleinere installaties. Het RIVM waarschuwde eerder voor de gevolgen en actiegroepen hebben aangekondigd volgende maand te gaan demonstreren in Den Haag.
Daarom vroeg de NVDE aan Royal Haskoning om een vergelijkend onderzoek te doen tussen biomassa en gas. "We wilden zo objectief mogelijk weten wat de voor- en nadelen van gas en biomassa zijn", zegt directeur Olof van de Gaag van de NVDE. "Nu duidelijk is dat geïmporteerd gas nog vervuilender is dan ons eigen aardgas, vinden wij dat Nederland door moet gaan met de inzet van biomassa."
Als de winning van aardgas in Groningen over twee jaar stopt, zal Nederland nog wel gas kunnen winnen uit honderden kleinere gasvelden. Maar die zullen naar verwachting in 2030 nog maar 10 miljard kuub gas leveren, terwijl er 30 miljard kuub nodig is. Daarom zal import uit het buitenland nodig zijn, denken experts.
De onderzoekers keken naar drie opties: gas via een pijpleiding uit Rusland of Noorwegen importeren, dan wel per schip LNG (vloeibaar gas) halen uit Qatar. Royal Haskoning vergeleek vervolgens de verwarming van huizen met een cv-ketel op gas, met huizen die hun warmte krijgen via een warmtenet. De verwachting is dat in de toekomst vooral in grote steden warmtenetten worden aangelegd, die voor een deel biomassa als bron zullen krijgen.
Daarnaast werd gekeken naar de inzet van biomassa in de industrie. Voor het onderzoek werden verschillende vormen van biomassa beoordeeld, zoals snoeihout uit Nederlandse bossen of plantsoenen en houtpellets (geperste stukjes houtig materiaal) afkomstig uit bos in de Verenigde Staten of de Baltische Staten. In die landen gaat het overigens ook geregeld om hele bomen uit productiebossen. Het onderzoek betrof de hele 'keten', dus inclusief vervoer naar Nederland.
Luchtkwaliteit
Per saldo blijkt dat de inzet van biomassa veel minder uitstoot van broeikasgassen geeft dan aardgas. Maar tegelijk zijn er wel hogere emissies van luchtverontreinigende stoffen als fijnstof, zwaveloxiden en stikstofoxiden. Wat betreft de stikstofoxiden staat in het rapport: "Bij nieuwe biomassa-installaties is die in het beste geval vergelijkbaar met die van aardgasgestookte ketels, in het slechtste geval bijna een factor vier hoger".
De onderzoekers doen de aanbeveling om deze stoffen zoveel mogelijk te verminderen. Het is mogelijk om bij biomassaketels uitgebreide zogenoemde rookgasreiniging toe te passen, maar dit leidt wel tot hogere kosten, zeggen ze.
Ontbossing
In het onderzoek is niet gekeken of de duurzaamheid van biomassa daadwerkelijk gegarandeerd is. Er is aangenomen dat de regels worden nageleefd, die moeten voorkomen dat biomassa tot bijvoorbeeld ontbossing leidt. Een verdergaand onderzoek hiernaar door het Planbureau voor de Leefomgeving, verschijnt volgende maand.
Een van de problemen bij de import van aardgas gaat over lekkages van het krachtige broeikasgas methaan. Vooral bij gas uit Rusland is de onzekerheid daarover groot. Er wordt vermoed dat de methaanuitstoot mogelijk groter is dan wordt gerapporteerd.
Olof van de Gaag pleit ervoor dat bij de import van aardgas dezelfde duurzaamheidscriteria gaan gelden als voor biomassa. "Bij de inzet van biomassa moeten allerlei criteria worden nageleefd, terwijl dit bij geïmporteerd gas niet hoeft. Dat is een rare situatie", aldus Van de Gaag.
