Farmers Defence Force: ‘We gaan er met gestrekt been in’

Lang bestaat Farmers Defence Force (FDF) nog niet. De eerste kalfjes sinds de oprichting van de boerenactiegroep worden rond deze tijd geboren. Voor iedereen die het boerenleven niet kent: negen maanden dus. Toch lijkt de organisatie het stadium van net geboren kalf wel gepasseerd, en lijkt de groep soms eerder op een boze stier.

De naam moet de lading dekken en daarom waren boze agrariërs er snel uit, vertelt bestuurslid Jeroen van Maanen: "Farmers Defence Force, je zou het kunnen vertalen als boeren verdedigingsmacht. Veel boeren voelen zich in een hoek gedrukt door milieuclubs, dierenactivisten en wetten waar ze geen invloed op hebben. En daar willen ze zich tegen verdedigen."

De organisatie werd in mei vorig jaar opgericht, nadat meer dan honderd dierenactivisten van Meat the Victims in Boxtel een varkensstal hadden bezet. Voor een aantal boeren was de maat daarmee vol: op 1 juni 2019 lieten de oprichters officieel voor het eerst van zich horen.

Het aanvankelijke doel van FDF was het helpen van boeren die worden "geconfronteerd met de excessen van milieuextremisten". Inmiddels legt de actiegroep het liever wat breder uit: opkomen voor belangen van de boer in de breedste zin, op dit moment is dat stikstof.

De taal die FDF en hun aanhangers gebruiken is stevig en provocerend. De boeren moeten volgens de organisatie wel de boze stier spelen, omdat "anders niks bereikt wordt". Van Maanen: "Als er niks aan de hand is staat een stier rustig in het land gras te eten. Zo zouden we het liefste zijn, maar zo is de situatie nu niet."

"De actiegroep laat van zich horen en doet dat stevig", vertelt politiek verslaggever Lars Geerts. "Normaal gesproken ga je daarna samen rond de tafel en werk je naar een oplossing. Wat de FDF doet is escaleren, bijvoorbeeld door dreigende teksten op spandoeken of willen bepalen met wie de minister wel of niet in gesprek gaat. Dat maakt het voor de politiek lastig om het gesprek te blijven voeren."

Reuring op onorthodoxe wijze

Dus gebruikt de 'boeren verdedigingsmacht' vaak felle bewoordingen. Zo waarschuwden ze andere partijen om deze week niet met het kabinet in gesprek te gaan. "Een ieder die de sector nu verraadt, zal dat weten", schreven ze in een persbericht. Waarna premier Rutte en minister Schouten het gesprek met de boerenorganisaties afbraken.

Ook werd in een eerder debat in de Provinciale Staten van Noord-Brabant de behandeling van boeren met de situatie van Joden in de Tweede Wereldoorlog vergeleken.

Tactiek. Dat geeft FDF toe. "Wij zorgen voor reuring op onorthodoxe wijze. We gaan er met gestrekt been in en dat gaat weleens te hard. Maar waar ligt de grens? Dat weet niemand." Bestuurslid Van Maanen vergelijkt de Farmers Defence Force daarom graag met Greenpeace. "Zij zijn ten opzichte van andere milieuclubs ook wat activistischer, dat herken ik in onze actiegroep."

En dat lijkt aan te spreken: tienduizenden boeren steunen de actiegroep en de andere benadering van gesprekken met beleidsmakers. Boerenorganisaties zitten sinds mensenheugenis al aan de vergadertafel. Maar volgens de FDF zitten de boeren "na 30 jaar polderen nu in de bankschroef" en daar willen ze uit.

"Wij zeggen niet dat oude belangenbehartigers geen kwaliteiten hebben, maar er is een andere benadering nodig. Wij zijn een actiegroep. Al is het doel niet actievoeren, maar doelen bereiken", vertelt Van Maanen. Daarom werkt Farmers Defence Force samen met andere partijen in het Landbouw Collectief.

Minister wil excuses

Die samenwerking is voor alle partijen wennen. "De actiegroep is radicaal en vindt dat er iets moet gebeuren. Je ziet bij iedereen het ongemak, over hoe je hier nou mee omgaat", zegt politiek verslaggever Lars Geerts. Het Landbouw Collectief kan FDF laten vallen, maar houdt iedereen het liefst bij elkaar. De boerenachterban kan namelijk lid zijn van LTO én tegelijkertijd Farmers Defence Force steunen. En je wil het liefst niet je eigen achterban afvallen."

Ook voor het kabinet is het wennen. Met de schorsing van gisteren willen premier Rutte en minister Schouten een duidelijk signaal afgeven. Na eerdere incidenten was het dreigende persbericht van de FDF de druppel die de emmer deed overlopen. Minister Schouten wil dat de organisatie morgenochtend persoonlijk excuses maakt. Daarnaast wil ze van FDF en het Landbouw Collectief horen dat ze vrij is om met iedereen te praten.

Die excuses komen er. Morgen meldt de actiegroep zich voor een nieuw overleg. Toch staat de boze stier volgens Van Maanen voorlopig nog niet rustig te grazen. De hooivorken - zoals afgebeeld in het logo van de FDF - worden door boeren gebruikt om hooi op de zolder te gooien. "Maar in tijden van nood kun je er meer mee." En zo blijven de boeren strijdvaardig: "De één gebruikt daarbij een spierbal als symbool, wij de hooivork."