Molens in Zeeland staan stil voor vogels en dat kost 15.000 euro per maand

Windpark Krammer in Zeeland is voor zover bekend het eerste park in Nederland dat actief molens stilzet om te voorkomen dat vogels door de wieken worden geraakt. Het park ligt bij de Krammersluizen te midden van de Grevelingen, de Oosterschelde en het Krammer-Volkerak, alle drie natuurgebieden.

De 34 windmolens zijn uitgerust met camera's, microfoons en speakers. Het park draait ruim een jaar en is per maand zo'n 15.000 euro kwijt aan het stilzetten van de windmolens. "Dat is een behoorlijk bedrag. Maar we willen graag dat de vogels, en met name de grote zeearenden, hier blijven vliegen", zegt projectmanager Gijs van Hout van het windpark tegen Omroep Zeeland.

Kijk hier naar beelden van het detectiesysteem op het windmolenpark.

Het systeem is in eerste instantie ontwikkeld om botsingen te voorkomen met de zeldzame zeearenden in het Krammer-Volkerak. Maar het werkt ook voor andere grote vogels als de lepelaar, kraanvogel en grote zilverreiger.

"We vinden hier wel dode vogels, maar niet veel", zegt ecoloog Roland-Jan Buijs, die betrokken was bij de bouw van het park. "De tip van de turbinebladen hangt 60 meter boven de grond. Dat is bewust gedaan. De meeste vogels vliegen op 20 tot 35 meter, dus gaan daar onderdoor. Maar grote roofvogels zoals de zeearend kijken vooral naar beneden en daar is dit waarschuwingssysteem voor bedacht."

Het afgelopen jaar werden zo'n twintig dode vogels bij de molens gevonden. Dat waren vooral meeuwen en eenden. "Het kunnen er meer zijn, omdat er misschien ook vogels in het water terechtkomen en die vinden we dan niet. Toch is het met 34 molens niet veel", aldus Buijs.

De camera's aan de molens 'kijken' 360 graden rond. Komt er een vogel binnen een straal van 600 meter, dan schakelen de molens zichzelf tijdelijk uit. Zolang de vogel binnen de 600 meter blijft, staan de rotorbladen stil. Daarna duurt het zeven tot tien minuten voordat ze weer draaien. Volgens projectleider Van Hout gebeurt dat vrijwel dagelijks.

Op de molens zitten ook speciale microfoons om de ultrasone geluiden op te vangen van vleermuizen. Wordt binnen een uur drie keer ultrasoon geluid opgevangen, dan stopt de turbine totdat er minstens vijftien minuten geen ultrasoon geluid meer is opgenomen.

Het park gaat er prat op dat het zo veel mogelijk rekening houdt met de omliggende natuur, maar wil ook dat de molens zo min mogelijk stilstaan. Daarom wordt ook onderzocht of vogels afgeschrikt kunnen worden met een geluidssignaal uit de aanwezige speakers. Buijs: "Maar daar zijn we nog niet helemaal uit. Want de vraag is wat dat geluid gaat doen met vogels die onder de molens voedsel zoeken en rusten. Het is niet de bedoeling dat die ook verjaagd worden."

Ook experiment in Groningen

In de provincie Groningen wordt ook geëxperimenteerd met een vogelradar. Het systeem is de afgelopen periode op een aantal molens uitgeprobeerd. Provinciale Staten zal beslissen of de oplossing permanent wordt ingevoerd.