'Duidelijke toename' van boeren die stap naar het buitenland overwegen

• Hugo van der Parre

  Research-redacteur

Steeds meer boeren overwegen om hun bedrijf in Nederland te verkopen en in het buitenland opnieuw te beginnen. Zeker door de recente stikstofproblemen vragen velen zich af of hun toekomst nog wel in Nederland ligt.

Agrarisch makelaar Interfarms merkt dat meer boeren zich oriënteren op de mogelijkheid om te emigreren. Komende week worden er informatieavonden georganiseerd en de verwachting is dat daar honderden, vaak jonge agrariërs op af zullen komen.

Melkveehouder Lennert de Haan (45) uit het Groningse Beerta heeft het besluit al genomen, hij vertrekt in maart naar Canada:

Na de emigratiegolf van de jaren 80 en 90, toen jaarlijks wel 300 boerengezinnen emigreerden, daalde het aantal emigranten begin deze eeuw naar circa dertig per jaar. Door het fosfaatbeleid dat in 2015 van kracht werd, is dat nu gestegen naar zo'n 75 per jaar. De verwachting is dat het verder toeneemt door de stikstofmaatregelen die voor de landbouw op komst zijn. Niemand weet precies waar dat naartoe gaat, maar juist die onzekerheid draagt bij aan de behoefte om over de grens te kijken.

Russische roulette

Een paar jaar geleden moest De Haan beslissen over nieuwe investeringen in fosfaatrechten om zijn bedrijf toekomstbestendig te maken. Hij kwam tot de conclusie dat investeren niet verantwoord was, omdat het beleid van de overheid volgens hem niet betrouwbaar is. "Grillig. Russische roulette", noemt De Haan het. "Je weet pas over tien jaar of je investering van nu verstandig was, want de spelregels veranderen steeds weer." Bovendien voelde hij toen al aan dat er met de stikstof nog een volgend probleem bij zou komen.

Twee jaar geleden is hij met zijn gezin naar Canada gegaan om te kijken of het zou bevallen. Ze kwamen terecht op Prince Edward Island, aan de oostkust. Omdat iedereen enthousiast was hebben ze afgelopen jaar een gemengd bedrijf gekocht midden op het eiland. Inmiddels is zijn eigen boerderij verkocht, zijn de stallen leeg en is het nog een kwestie van schoonspuiten. "We denken heus niet dat er in Canada geen regels zijn, maar hier is boeren niet meer te doen, door de continue veranderingen." De Haan gaat voor zijn gevoel "voor de meute uit". Hij merkt dat boeren in zijn omgeving nu ook allemaal aan het nadenken zijn over emigratie.

Jonge boeren

Interfarms begeleidt jaarlijks enkele tientallen boeren bij de verhuizing naar het buitenland en ziet een duidelijke toename. De populairste landen zijn Duitsland en Denemarken, maar er is groeiende belangstelling voor Canada.

Agrarisch makelaar Hendrik-Jan Achterhof noemt de invoering van het fosfaatbeleid het keerpunt. "Dat leidde tot forse kostprijsverhogingen waardoor het voor sommigen onrendabel was om hun bedrijf hier voort te zetten. Ze voelden zich sterk benadeeld, juist omdat ze hadden geïnvesteerd in moderne stallen die voldoen aan alle eisen van milieu en dierenwelzijn. De stikstofproblematiek komt er nu bovenop en leidt tot nieuwe maatregelen die het voor boeren nog moeilijker maken om een gezond bedrijf te voeren."

Achterhof ziet dat vooral jonge ondernemers emigratie overwegen. Zij hebben nog een lange tijd te gaan en kunnen met jonge kinderen de stap gemakkelijker maken dan met opgroeiende tieners. "Ik vind het zonde van de prachtige bedrijven die ze achterlaten, maar kennelijk zien ze geen andere mogelijkheid meer", aldus de makelaar.