Minder roken en meer bewegen kunnen zorguitgaven fors terugdringen

Een daling van het aantal rokers met 1 procentpunt levert voor Nederland een besparing van de zorguitgaven op van 650 miljoen euro per jaar. Dat blijkt uit onderzoek van Nederlandse wetenschappers naar de gevolgen van roken, drinken en bewegen in wijken met een verschillende sociaal-economische samenstelling.

"We weten uit heel veel studies dat er een duidelijk oorzakelijk verband is tussen bewegen en gezondheid", zei onderzoeker Jochen Mierau van de Aletta Jacobs School of Public Health in Groningen in het NOS Radio 1 Journaal. Hij en zijn medeonderzoekers hebben dat uitgedrukt in zorgkosten.

"Stel je hebt een buurt waar ongeveer 40 procent van de mensen rookt en je zet het af tegen een buurt waar ongeveer 39 procent van de mensen rookt. Dan zie je dat in de tweede buurt per persoon gemiddeld 40 euro minder zorgkosten gemaakt worden", zei Mierau.

De onderzoekers hebben ook berekend wat meer sporten oplevert. Mierau: "Als in een buurt 20 procent sport en je zet dat af tegen een buurt waar 19 procent sport, zie je een verschil in zorgkosten per persoon van ongeveer 25 euro."

Roken, sport en bewegen

Eerder was al bekend dat bewoners van armere wijken meer roken, minder bewegen en minder vaak lid zijn van sportverenigingen. In die wijken zijn de zorguitgaven hoger dan gemiddeld.

Uit dit onderzoek blijkt dat het stimuleren van stoppen met roken en het lid worden van sportverenigingen in alle wijken tot lagere zorguitgaven leidt, ongeacht hun sociaaleconomische samenstelling. Het stimuleren van bewegen, buiten een sportvereniging om, werkt vooral in armere wijken.

Alcohol

Het onderzoek naar de effecten van alcoholgebruik leverde een verrassend resultaat op. In wijken waar meer gedronken wordt dan de aanbevolen norm voor verstandig alcoholgebruik zijn de zorguitgaven lager dan gemiddeld.

Een verklaring kan zijn dat alcoholgebruikers in rijkere wijken die meer drinken dan de aanbevolen norm de nadelige gevolgen compenseren door andere factoren die van belang kunnen zijn, zoals een hogere welvaart, betere voeding en arbeidsomstandigheden. Dat kan een reden zijn dat zorgkosten in deze wijken toch lager zijn dan die in wijken waar bewoners zich beter aan de norm houden.

Mierau zou dat graag preciezer onderzoeken, niet op wijk- maar op individueel niveau, maar dat kan niet door de privacywetgeving. "In Denemarken wordt diezelfde EU-wet veel minder strikt geïnterpreteerd. Daar kunnen onderzoekers individuele gezondheidsgegevens krijgen voor onderzoeksdoeleinden", aldus Mierau.