Klimaattop Madrid morgen van start: 'Oorlog tegen natuur moet stoppen'
Vanuit de hele wereld reizen dit weekend mensen naar Madrid voor de mondiale klimaattop. Die begint morgen en duurt tot 13 december. Ook premier Rutte en meerdere ministers en Tweede Kamerleden gaan erheen. Op de top moeten de laatste afspraken worden gemaakt over de uitwerking van het Klimaatakkoord van Parijs, dat op 1 januari formeel van kracht wordt.
"Onze oorlog tegen de natuur moet stoppen, en we weten dat het kan", zegt VN-chef Antonio Guterres aan de vooravond van de top. Hij stelt dat in veel landen de politieke wil ontbreekt om de uitstoot van broeikasgassen te beperken.
Afgevaardigden van bijna 200 landen onderhandelen in de Spaanse hoofdstad vooral over regels die het Klimaatakkoord goed moeten laten werken. Daarmee wordt het handboek (rulebook) afgerond, waarvoor op de top vorig jaar in Polen al grote stappen werden gezet. In dit handboek met regels staat bijvoorbeeld hoe landen moeten rapporteren over broeikasgassen en hoe dat te controleren valt.
Ook gaat het nog over de vraag of oude CO2-rechten uit het Kyoto-protocol mogen worden 'meegenomen' naar de nieuwe periode onder 'Parijs'. En over hoe misbruik en ondermijning van het akkoord moeten worden voorkomen.
Wetenschappers hebben onlangs de politiek gewaarschuwd: door smeltende gletsjers komt ons drinkwater in gevaar. Ook dat onderwerp staat tijdens de klimaattop op de agenda.
Wat formeel niet op de agenda staat, maar waarover toch gesproken zal worden, is de vraag of er niet meer haast nodig is en of er niet meer moet worden gedaan. De zorgen over de opwarming van de aarde zijn alleen maar toegenomen na het verschijnen van meerdere VN-klimaatrapporten dit jaar. Deze week werd bekend dat de kloof tussen de Parijse klimaatdoelen en de wereldwijde uitstoot niet kleiner wordt. De uitstoot stijgt nog altijd, maar zou juist elk jaar moeten dalen.
Angst voor klimaatverandering
Europese burgers maken zich inmiddels meer zorgen over het klimaat dan over terrorisme, werkloosheid of migratie, blijkt uit recent onderzoek van de Europese Investeringsbank. Bijna de helft van de 30.000 ondervraagden gaf aan banger te zijn voor klimaatverandering dan voor het verliezen van zijn baan of een terroristische aanslag. Voor het onderzoek werden mensen in dertig landen ondervraagd, inclusief de VS en China.
Die zorgen werden gisteren onderstreept door de VN en door de Spaanse organisatoren van de top. "We moeten meer doen in minder tijd", zei de Spaanse minister van Milieu, Teresa Ribera. VN-klimaatchef Patricia Espinosa zei dat er nog tijd is om de klimaatcrisis te bezweren, maar dat er dan nu wel beslissingen moeten worden genomen.
Ook voor de nieuwe Europese Commissie is klimaat topprioriteit. Het wordt de eerste klimaattop voor Eurocommissaris Frans Timmermans. Vrijdag lekte een voorlopige versie uit van de Europese 'Green Deal'. In die plannen gaat het over een kilometerheffing voor de hele Europese Unie en over het inperken van de luchtvaart. De definitieve versie wordt op 11 december verwacht.
Met het vliegtuig of met de trein
Niet eerder was er zoveel discussie over de manier waarop de deelnemers naar een klimaattop reizen: met het vliegtuig, de trein of zelfs de boot. Aanvankelijk zou de top in Chili worden gehouden. Toen een maand geleden bekend werd dat Spanje gastheer werd, vanwege de politieke onrust in Chili, kwam daar voor Europese landen een alternatief bij. Tweede Kamerleden gaan nu met de trein. De Nederlandse regeringsdelegatie doet dat niet.
Premier Rutte en de ministers Wiebes, Kaag, Van Veldhoven en Van Nieuwenhuizen en hun medewerkers, alles bij elkaar zo'n dertig mensen, pakken allemaal het vliegtuig.
Volgens Marcel Beukeboom, Klimaatgezant voor Nederland, had de Nederlandse delegatie graag met de trein gewild, maar zijn er toch vliegtickets gekocht. "Dat heeft te maken met verschillende factoren. We zouden vier of vijf keer moeten overstappen. De reistijd is erg lang en de kosten zijn hoog. Ook is er door de krappe overstaptijden een grote kans dat je een aansluiting mist."
In de tweede week van de klimaattop gaan er vijf Tweede Kamerleden. Die gaan wel allemaal per trein. "De trein is het meest klimaatvriendelijk", zegt Matthijs Sienot van D66. "Maar helaas is het niet zo makkelijk. We moeten vaak overstappen, en reizen via Brussel, Valence en Barcelona naar Madrid."
Greta Thunberg
De discussie over vliegreizen kreeg dit jaar een extra dimensie doordat de Zweedse Greta Thunberg principieel weigert om te vliegen. Ze ging met een boot naar New York, voor een klimaatbijeenkomst in september. Daarna wilde ze doorreizen naar Chili. Nu de locatie Madrid geworden is, is ze een paar weken geleden weer op een zeilboot gestapt. Naar verwachting zal ze over een paar dagen in Portugal aan land gaan, en daarna doorreizen met de trein.
