Islamitisch terrorisme in kaart gebracht vier jaar na Bataclan

Precies vier jaar geleden werd Parijs getroffen door een serie bloedige aanslagen. Terroristen sloegen toe bij het Stade de France, schoten hun wapens leeg op terrasbezoekers en bliezen zich op in concertzaal Bataclan. Er vielen 130 doden. De aanslagen werden opgeëist door IS.

De Franse denktank Fondapol grijpt deze dag aan om een uitgebreide studie te presenteren naar terrorisme door moslimextremisten. De organisatie heeft exact in kaart gebracht waar de afgelopen 40 jaar werd toegeslagen, door wie, en hoeveel slachtoffers er vielen.

Het is voor het eerst dat onderzoekers dit in kaart hebben gebracht voor zo'n lange periode (1979-2019) én die cijfers ook hebben gebruikt om te analyseren en trends in kaart te brengen.

Fondapol baseert zich onder meer op de Global Terrorism Database van de Universiteit van Maryland, maar ook op onderzoek van de New York Times, Le Monde en Welt am Sonntag.

De belangrijkste conclusies van het onderzoek op een rij:

Volgens het onderzoek waren moslimextremisten, gemeten over de periode van 1979 tot 2013, verantwoordelijk voor een minderheid (39,1 procent) van alle doden die vielen bij alle aanslagen. Maar dat is recent veranderd. Van 2013 tot 2019 kwam een meerderheid (63 procent) van alle terreurslachtoffers om bij een aanslag van moslimextremisten.

"Interessant", vindt Erwin Bakker, hoogleraar terrorisme en contraterrorisme. "De meeste conclusies van dit onderzoek zijn niet echt nieuw. Maar het is opmerkelijk dat jihadisme pas sinds 2013 de meest dodelijke vorm van terrorisme is."

Perspectief

Hoewel de aanslagen op de Twin Towers en in Parijs veel aandacht krijgen in de Westerse pers, zijn Europa en de Verenigde Staten volgens het onderzoek géén primaire doelwitten van moslimextremistische terroristen. De meeste slachtoffers vielen in Afghanistan, Irak, Somalië, Nigeria en Pakistan. Meer dan 90 procent van alle doden van terroristische aanslagen viel in islamitische landen.

"Wat het onderzoek onder andere aantoont, is dat we in het Westen relatief weinig aandacht hebben gegeven aan andere vormen van terrorisme", zegt Bakker.

De onderzoekers hebben zich specifiek gefocused op aanslagen door moslimextremisten. Het aantal doden door geweld en oorlogen in islamitische landen is vele malen hoger. Zo telt Syrië na 8 jaar burgeroorlog ruim een half miljoen doden en de oorlog in Jemen vermoedelijk vele tienduizenden.

Islamitische Staat

Terreurgroep IS heeft volgens Fondapol de meeste bloed aan haar handen, met 52.619 dodelijke slachtoffers tot nu toe. Daarna volgen de Taliban (39.733 doden) en Boko Haram (22.287 doden).

Bij de aanslagen op Bataclan in Parijs, vier jaar geleden, overleefde slechts één van de daders: Salah Abdeslam, die in Frankrijk in de gevangenis zit. Hij staat in 2021 terecht, samen met 13 handlangers die geld en wapens leverden.