100 jaar radio: van Top 40 tot Candlelight en van Harding tot Spits

Vandaag is het precies 100 jaar geleden dat de eerste Nederlandse publieke radio-uitzending te horen was. Dat gebeurde in 1919 door Hanso Idzerda vanuit zijn woonhuis in Den Haag. De radio groeide daarna uit tot een onmisbaar medium in alle huishoudens.

De radio bracht nieuws in de huiskamers, hoorspelen, sportverslagen en natuurlijk muziek in alle soorten en maten. Legendarische programma's als De Dik Voormekaar Show, Ronflonflon avec Jacques Plafond, Top 40, Arbeidsvitaminen en Weeshuis van de Hits herinneren velen zich nog, zo blijkt uit de Onvergetelijke Luisterlijst. Daar kun je tot vanmiddag 16.00 uur stemmen op jouw 10 favoriete radiofragmenten. Daar zitten ook radioverslagen van grote nieuwsgebeurtenissen tussen. Sinds 1925 waren er nieuwsuitzendingen, eerst gemaakt door persbureau Vaz Dias, later door de Radionieuwsdienst van het ANP en de NOS.

Ook veel diskjockeys staan in de lijst, zoals Erik de Zwart, Adam Curry, Jeroen van Inkel, Edwin Evers en Giel Beelen. Net als Frits Spits, die vorige week nog door een vakjury van de VARA-gids werd verkozen tot de belangrijkste radiomaker van de afgelopen eeuw.

Een groot deel van hen was gisteravond te gast in De Wereld Draait Door dat geheel in het teken stond van het radio-jubileum. De uitzending werd voor de gelegenheid ook integraal uitgezonden op NPO Radio 1.

Een van de gasten in het programma was Lex Harding, oud-dj bij zeezender Radio Veronica en een van de mannen die aan de wieg stonden van de Top 40. "Het Top 40-format kwam ooit overwaaien uit de Verenigde Staten en het is eigenlijk de basis van alle muziekradio zoals die nu bestaat", zei Harding. "Als ik de tune hoor, word ik gewoon weer een beetje zenuwachtig."

In de jaren 80 richtte hij de commerciële radiozender Sky Radio op en in de jaren 90 begon hij samen met radio-dj Erik de Zwart Radio 538. Bij die laatste zender begon Ruud de Wild zijn carrière.

"Jij bent de grootste krent van de radio", zei hij in DWDD tegen zijn voormalige baas. "Je was de liefste baas maar ook de grootste krent. We moesten buiten de deur geld verdienen, want bij jou kregen we niets."

Kijk hier naar het interview van Ruud de Wild met Lex Harding:

"Maar moet je kijken hoe groot die gasten allemaal zijn geworden", verweerde Harding zich wijzend op De Wild en Jeroen van Inkel die bij Radio 538 werkten.

Ook radio-dj Rob Stenders (niet aanwezig in de studio) werd door Harding groot gemaakt. "Een hele lastige diskjockey", noemde Harding hem. Tegenwoordig is hij "een hele goeie vriend van me, maar God wat was die gozer vervelend."

Volgens Harding waren alle diskjockeys trouwens wel eens vervelend. "Ik heb jou ook wel eens verboden om ooit nog iets op de radio te zeggen, omdat het echt niet om aan te horen was", zei hij tegen De Wild. "Maar het is toch goed gekomen!"

Candlelight

In de uitzending werd ook even stil gestaan bij het romantische radioprogramma Candlelight waarin presentator Jan van Veen al decennia lang met zijn kenmerkende stemgeluid gedichten van luisteraars voorleest. Speciaal voor het jubileum droeg hij op de voor hem zo kenmerkende wijze een gedicht voor van Nico D. uit L. (Nico Dijkshoorn) over 100 jaar radio.

Luister hier naar het gedicht:

Vandaag wordt het 100-jarige bestaan van de radio in Nederland de hele dag gevierd met allerlei activiteiten in Museum Beeld en Geluid. Er kunnen verschillende radio-uitzendingen worden bijgewoond, er is een symposium over de toekomst van het medium, en het kijk- en hoorspel 'Stemfraude' wordt gelanceerd.

Aan het eind van de middag wordt bekend welk radiofragment bovenaan de Onvergetelijke Luisterlijst is geëindigd.