Nederlandse Syriëgangers melden zich op de ambassade in Ankara

Twee vrouwen die vanuit Nederland naar IS-gebied zijn vertrokken, hebben zich gisteren gemeld bij de Nederlandse ambassade in de Turkse hoofdstad Ankara. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat ze terug willen naar Nederland. Ze hadden drie kinderen bij zich, van 3 en 4 jaar. Beide vrouwen worden in Nederland verdacht van terroristische misdrijven.

De vrouwen zeiden dat ze enige weken terug zijn ontsnapt uit het kamp voor gevangengenomen IS'ers in al-Hol, in het noordoosten van Syrië. Dat was voordat Turkije het gebied binnenviel, schrijft minister Blok in een brief aan de Tweede Kamer.

De ambassade heeft contact opgenomen met de Turkse autoriteiten. Die hebben de vrouwen gevangengezet in afwachting van een besluit over vervolging of uitzetting. "Het is aan de Turkse autoriteiten om te besluiten of zij ze willen vervolgen. Dat gaan wij afwachten. Het gaat nu stap voor stap, eerst het Turkse besluit en dan beoordelen wat er verder met de vrouwen gaat gebeuren", zegt Blok.

Correspondent Marcel van der Steen was eerder deze maand nog in al-Hol. In het overvolle kamp voelde hij dat de spanning er te snijden was. Op sommige plekken leek het op 'een kalifaat met een hek erom':

Op de vraag of de vrouwen naar Nederland komen als Turkije ze niet wil berechten, wil Blok niet ingaan. Regeringspartij VVD zegt nu al dat de kinderen ook niet welkom zijn in Nederland. "Dan hebben de ouders het recht om erachteraan te komen en vanwege de nationale veiligheid willen we dat niet", zegt VVD-Kamerlid Yesilgöz. De partij wil dat de vrouwen in Turkije worden berecht. Het CDA sluit niet helemaal uit dat de vrouwen en kinderen hier wel komen. "We willen ze het liefst niet hier, maar als ze zich hebben gemeld wordt wel gekeken of ze in Nederland worden berecht en dan wordt er voor de kinderen een goede omgeving gezocht", zegt CDA-Kamerlid Van Toorenburg.

Nederlanderschap ontnomen

Tot nu toe is dat wel de praktijk. De afgelopen jaren hebben zo'n tien Syriegangers zich bij de Nederlandse ambassade of een Nederlands consulaat in Turkije gemeld. Omdat ze illegaal in Turkije waren, moesten ze zich eerst melden bij de Turkse autoriteiten. In alle gevallen zijn deze personen door Turkije aan Nederland overgedragen, om vervolgens in Nederland vervolgd te worden.

Van een van de vrouwen die zich gisteren in Ankara meldden, Fatima H. uit Tilburg, is het Nederlanderschap dezelfde dag ingetrokken. H. heeft nu alleen nog de Marokkaanse nationaliteit en geen papieren waarmee ze naar Nederland kan terugreizen. Het Openbaar Ministerie wil haar vervolgen, maar het is onduidelijk of ze nu nog naar Nederland kan worden uitgezet.

Woedend

Het ministerie van Justitie en Veiligheid zegt dat de ontnemingsprocedure al was ingezet voordat H. zich in Ankara meldde, maar haar advocaat, Tamara Buruma, gelooft daar niets van. En als de procedure al liep, had die volgens haar moeten worden stopgezet.

"Mijn cliënt heeft zich woensdag om 09.00 uur met haar kinderen bij de ambassade gemeld. Dat heb ik aan het Openbaar Ministerie en de Kinderbescherming gemeld. Het was dus bij alle instanties bekend. Toen was het besluit nog niet genomen en ook nog niet in de Staatscourant gepubliceerd."

Buruma is woedend, omdat haar cliënt precies heeft gedaan wat de overheid Syriëgangers altijd heeft voorgehouden: meld je bij een ambassade of consulaat buiten Syrië, dan zorgen wij dat je naar Nederland terug kan om berecht te worden. Of dat ook voor Fatima H. geldt, moet nu worden afgewacht.

Tweede vrouw

De andere vrouw heeft behalve de Nederlandse ook een Marokkaanse nationaliteit. "Wat haar betreft is het intrekken van het Nederlanderschap op dit moment niet aan de orde", meldt de brief, zonder daar verder op in te gaan.

Morgen dient overigens een kort geding van een groep vrouwelijke Syriëgangers en hun kinderen tegen de Nederlandse Staat. Ze eisen dat ze worden opgehaald uit gevangenkampen in het noorden van Syrië.