Elizabeth Warren 'has a plan for that': Democratische kandidaat wint rap terrein

• Eline de Zeeuw

  redacteur Sport & Buitenland

Na een verkiezingsbijeenkomst in New York nam Elizabeth Warren vier uur de tijd voor selfies met haar fans. Een voor een ging ze met ze op de foto, tot iedereen was geweest. De 'selfie-rij van Warren' is inmiddels een fenomeen. Sinds de senator uit Massachusetts haar campagne in de winter aftrapte, staat de teller op dik 75.000.

Net als het aantal selfies groeit ook haar populariteit. In de race om de presidentskandidatuur voor de Democraten wint Elizabeth Warren (70) steeds meer terrein. Tientallen jaren geleden was ze nog een overtuigd Republikein, nu is ze een politicus uit de linkervleugel van de Democratische partij. Een met ideeën, bovendien. "Warren has a plan for that" is niet voor niets de onofficiële slogan van haar campagne.

Warren werkte als hoogleraar aan onder meer Harvard voor ze in 2013 de eerste vrouwelijke senator van Massachusetts werd. In Washington wist ze de afgelopen jaren naam te maken als lid van de commissie die onderzoek deed naar de financiële crisis van 2008 - zo maakte de manier waarop ze zich vastbeet in bankiers indruk. "In het beste geval bent u incompetent, in het slechtste geval bent u medeplichtig. En in élk geval zou u ontslagen moeten worden", beet ze bijvoorbeeld de ceo van de bank Wells Fargo toe.

Nu verkondigt ze op drukbezochte bijeenkomsten dat het wachten voorbij is - dat het tijd is voor big, structural change. In haar typerende outfit - een zwart shirt met gekleurd vest erover - presenteert de senator haar ideeën over een eerlijker verdeling van de welvaart aan een groeiend publiek.

"Corruptie in Washington heeft ertoe geleid dat superrijken en grote bedrijven de regels konden omzeilen, waardoor ze alleen maar nóg rijker en machtiger zijn geworden", herhaalt ze. Haar punt: de Amerikaanse economie werkt prima, maar niet voor de gewone burger.

Ontwijkende en vaak vage antwoorden

Warrens plannen zijn niet zo revolutionair als die van haar concurrent Bernie Sanders. Anders dan Sanders wijst ze kapitalisme niet af, ze wil het alleen grondig hervormen. Duidelijk is haar afkeer van de wisselwerking tussen Washington, Wall Street en Fortune-500 bedrijven.

Een van haar kernpunten is een extra belasting voor de superrijken. De progressieve senator wil dat zij een heffing van twee cent over elke dollar boven de 50 miljoen betalen. "Pas als je echt, écht veel verdient, dan betaal je twee procent meer. Zo krijgen ook anderen een kans het te maken."

De miljarden die dat oplevert wil ze investeren in zwarte universiteiten. Ook wil ze een groot deel van de studieschulden schrappen en Medicare for all: een door de overheid georganiseerd en gefinancierd zorgstelsel, dat lijkt op het Britse model. Maar dat lijkt ook een van haar zwakke punten. Want waar wil ze het geld voor dit peperdure ziekenfonds vandaan halen?

Warren werd het mikpunt van aanvallen in het vierde Democratische debat dat vorige week werd gehouden. De senator, die het podium op ging als koploper in de peilingen, kreeg verreweg de meeste vragen op zich afgevuurd en moest zich herhaaldelijk verantwoorden. Haar ontwijkende en vaak vage antwoorden leidden tot ergernis.

"Dit is wéér geen ja- of nee-antwoord", reageerde opponent Pete Buttigieg. "Uw signatuur, senator, is een plan voor álles - behalve dit!" En een andere kandidaat, Amy Klobuchar: "Het spijt me, Elizabeth, maar ik denk dat we verplicht zijn het Amerikaanse volk te vertellen naar wie de rekening gaat!" Onder druk beloofde Warren 'ergens de komende weken' een plan voor de financiering van Medicare for all te presenteren.

Pocahontas

Tot dan toe was Warren vooral een doelwit voor president Trump. "De grote Pocahontas, die liegend en bedriegend haar weg naar het presidentschap zoekt", spotte hij meermaals.

De referentie naar de Disney-prinses was snel gemaakt, nadat Warren had geclaimd van inheems-Amerikaanse komaf te zijn. Maar na een dna-test bleek ze tussen 1/64e en 1/1024e af te stammen van de oorspronkelijke bewoners van Amerika te zijn. Dat geldt zo ongeveer voor alle Amerikanen. Warren zei sorry, maar helemaal vergeven en vergeten is het niet.

Ook sommige van haar eigen partijleden zien Warrens opmars met lede ogen aan. Ze zou te progressief zijn om de verkiezingen te kunnen winnen, en vooral stemmen van hogeropgeleide en witte kiezers krijgen - in tegenstelling tot bijvoorbeeld de meer gematigde oud-vicepresident Joe Biden.

Maar dat Elizabeth Warren nu aanval na aanval moet pareren zegt misschien ook wel wat over haar sterke positie op dit moment. In de polls lijkt het vooral tussen haar en Biden te gaan, Bernie Sanders volgt op gepaste afstand. De senator zelf lijkt zich weinig zorgen te maken. De selfie-rijen bij haar campagnebijeenkomsten blijven in ieder geval groeien, "het favoriete gedeelte van mijn campagne".