Na stikstof nieuw probleem voor bouwsector: PFAS
Het zit in anti-aanbakpannen, in waterafstotende kleding, aan de binnenkant van pizzadozen zelfs: de stof PFAS. Het is na stikstof een nieuwe bedreiging voor bouwprojecten en onderhoud van infrastructuur.
PFAS is een verzamelnaam voor giftige stoffen die niet afbreekbaar zijn. Een groot twistpunt tussen overheid en bedrijfsleven is hoeveel van de stof in de grond mag voorkomen. Het ministerie voor Infrastructuur en Waterstaat zegt sinds kort: in de natuur en landbouwgrond niet meer dan 0,1 microgram PFAS per kilo grond. In andere gebieden is die norm hoger.
Als die norm wordt overschreden, mag de grond, slib of zand niet worden afgegraven en getransporteerd. Uit recent onderzoekt van het RIVM blijkt dat meer dan 85 procent van de geteste grond boven die norm zit. Het is een tijdelijke norm, in afwachting van nader onderzoek. Want hoe schadelijk PFAS precies is, is nog niet duidelijk.
Staatssecretaris Van Veldhoven noemt PFAS een zeer schadelijke zorgwekkende stof. "PFAS is echt rotzooi, breekt niet meer af. We hebben het RIVM gevraagd wanneer die stof precies effect heeft op de gezondheid. Aan die norm houd ik me. Ik vind het heel belangrijk dat we de gezondheid waarborgen. Met elkaar moeten we op zoek naar wat er nog wél onder die normen kan, want daar is best veel onduidelijkheid over. Daardoor liggen er misschien nodeloos projecten stil. Dat willen we allemaal voorkomen."
Onwerkbaar
Bouwbedrijven, baggeraars en grondverzetters vinden de norm van 0,1 microgram veel te streng. Want opeens valt er heel veel werk stil: "Die norm is onwerkbaar", zegt Gerben Zijlstra van branchevereniging Cumela Nederland.
Ook hun klanten hebben veel last van de huidige situatie: "Dat gaat van de particulier die een vijver graaft in zijn tuin, tot aan grote opdrachtgevers als gemeentes en provincies. Overal waar gebouwd wordt, waar wegen en sportvelden worden aangelegd, bermen onderhouden. Dus het heeft nogal impact."
AH Vrij in Wateringen handelt in schone en vervuilde grond en komt nu in de problemen:
"Veel van onze leden maken zich grote zorgen. Als dit vijf, zes maanden duurt, komen bedrijven financieel in de problemen doordat ze naar schatting 100 miljoen euro omzet mislopen. En dreigen 6000 mensen hun baan te verliezen", zei Zijlstra vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. "Veel tijdelijke krachten en zzp'ers zitten al thuis."
Ook bij de waterbouwers liggen opeens veel projecten stil. "Bijna de helft van het werk is geschrapt", zegt Edwin Lokkerbol, directeur van de Vereniging van Waterbouwers. Voor de gehele sector is het verlies naar schatting 800 tot 900 miljoen.
Frustratie
Gisteren zijn verschillende sectoren in gesprek gegaan met staatssecretaris Van Veldhoven om een beeld te krijgen van de PFAS-problematiek. Blij werden ze er niet van.
Jan Vrij, handelaar in schone en vervuilde grond in Wateringen: "Ik had niet echt de indruk dat men in Den Haag beseft hoe hoog de nood is. We wilden haar ervan overtuigen dat de normen snel opgerekt moeten worden. Voorlopig houdt ze vast aan de huidige norm."
Volgens Vrij verwijst Van Veldhoven de sector naar lagere overheden. "Die moeten met ons in gesprek gaan. Maar dat is toch hartstikke lastig. We hebben nu te maken met één staatssecretaris en als we het lokale beleid willen beïnvloeden, moeten we te rade gaan bij pakweg 400 mensen. Ja, dat komt nooit goed."
Het ministerie zegt juist dat de lagere overheden nodig zijn om duidelijk te krijgen wat er wel kan in deze gebieden zodat zij het ook weer snel en duidelijk kunnen doorgeven aan de bouwers en baggeraars. Bovendien, zo benadrukt het ministerie, zijn de regels er niet voor niks. "Deze stoffen zijn een risico voor ons milieu en voor onze gezondheid."