Nederlanders met familie in IS-kampen hoopvol door Turkse inval

• Lennard Swolfs

  redacteur Buitenland

"Ze heeft een grote fout gemaakt, maar ze verdient een tweede kans." De Amsterdamse Rachid heeft een zus die vastzit in een IS-kamp in noordoost-Syrië. Al een jaar probeert de familie haar naar Nederland te krijgen, maar zonder succes. De Turkse inval in het gebied geeft families zoals die van Rachid nieuwe hoop. Ze denken dat vrouwen en kinderen nu misschien wel terug kunnen komen.

De NOS heeft de afgelopen dagen meerdere Nederlanders gesproken die familieleden hebben in kampen in Syrië. Rachid is de enige die bereid is zijn verhaal publiekelijk te vertellen.

Zijn zus reisde in 2015 af naar het land, samen met haar dochter en zoon. In Syrië beviel ze van nog drie zoons, van wie er twee zijn overleden aan ondervoeding. Waar in Syrië ze verbleef en wat ze daar precies deed, weet Rachid naar eigen zeggen niet. Wel weet hij dat zij sinds begin dit jaar in het kamp al-Hol vastzit, in het noordoosten van het land.

Naar schatting zitten er zo'n 35 Nederlandse vrouwen en 90 kinderen vast in kampen in het noordoosten van Syrië. De meesten van hen zitten vast in al-Hol. In dit kamp zitten bijna 70.000 vrouwen en kinderen. Na de val van het laatste stukje kalifaat, bij het Zuid-Syrische Baghouz, werden er tienduizenden IS'ers naar toegebracht.

Al-Hol ligt buiten het gebied dat Turkije is binnengevallen, maar omdat de Koerdische bewakers van het kamp zijn opgeroepen om mee te vechten tegen het Turkse leger, zouden de gevangen kunnen ontsnappen. De twee andere kampen, al-Roj en Ain Issa, liggen wel in het gebied waar het Turkse leger een offensief is begonnen.

Enkele dagen voor de Turkse inval in Noord-Syrië bezocht correspondent Marcel van der Steen kamp al-Hol:

Nederland wil Syriëgangers niet actief terughalen. De situatie is volgens het kabinet te onveilig om vertegenwoordigers naartoe te sturen. In juni kwamen wel twee Nederlandse weeskinderen uit een IS-kamp naar Nederland. Die werden door de Franse overheid uit Syrië overgebracht en aan hun Nederlandse voogd overgedragen.

Volgens Rachid heeft de Nederlandse overheid te weinig gedaan om zijn zus terug te halen. "We zijn al een jaar bezig met de regering om haar in Nederland te krijgen, maar er komt geen schot in de zaak." Dit vindt hij vreemd, omdat zijn zus in Nederland is geboren en een Nederlands paspoort heeft. "De Nederlandse staat is verplicht deze vrouwen en kinderen terug te halen."

Rachid krijgt vooral hoop van een belofte van de Turkse president Erdogan. Hij heeft namelijk gezegd dat hij de vrouwen en kinderen die Turkije bereiken naar de ambassades van hun thuisland zal sturen. Zo kunnen ze in hun eigen land worden berecht. Rachid hoopt dat dit ook met zijn zus gebeurt. "Ik heb er vrede mee dat mijn zus een straf zal moeten ondergaan, maar dan zijn zij en de kinderen eindelijk op een veilige plek."

Slechte omstandigheden

Rachid onderhoudt contact met zijn zus via Whatsapp. Ze vertelt hem over de slechte omstandigheden in de kampen. "Mijn zus en haar kinderen slapen in een zelfgemaakte tent op de grond, tussen de slangen en schorpioenen." Ook is er te weinig en ondermaats eten. "Mijn zus was een stevige meid, maar ze is nu heel mager geworden."

Rachid maakt zich vooral druk om haar kinderen, zijn neefjes en nichtje. "Mijn neefje is zo mager geworden, tot het gevaarlijke aan toe zelfs. Ik vrees dat hij nog een winter in die tenten niet zal overleven." Het gaat om onschuldige kinderen, benadrukt Rachid: "Zij hebben er niet voor gekozen. Kinderen horen niet in een oorlogsgebied te zitten en honger te lijden."

Ook al hoopt Rachid dat zijn zus dankzij de Turkse inval terug naar Nederland kan komen, heeft hij wel een dubbel gevoel. "Enerzijds is er angst, omdat een offensief natuurlijk gepaard gaat met geweld. Maar als het klopt wat Erdogan zegt, kunnen de vrouwen in Nederland worden berecht. De kinderen zullen dan eindelijk op een veilige plek zijn."

Waarom viel de Turkse president Erdogan het noorden van Syrië ook alweer binnen? Bekijk onze video: