Toename lachgas-incidenten in verkeer: ballonnetje moet kunnen, zegt bestuurder

• David van Hulzen

  redacteur Binnenland

Er is een sterke toename van lachgasgebruik in het verkeer, blijkt uit cijfers van de politie. Het aantal verkeersincidenten waarbij lachgas in het spel was, is dit jaar al 2,5 keer zo hoog als in heel 2018.

Ook toont onderzoek van jongerenorganisatie TeamAlert in samenwerking met de NOS dat jongeren die een ballonnetje gebruiken in de auto daar het risico niet van inzien. Bijna de helft van hen (47 procent) denkt dat dit hun rijstijl niet beïnvloedt.

Van 60 naar 960 incidenten

Op verzoek van de NOS heeft de politie een inventarisatie gemaakt van het aantal verkeersincidenten waarbij lachgas in het spel was. "Bijvoorbeeld rijden onder invloed, ongevallen en gevaarlijk rijgedrag", zegt een woordvoerder van de Nationale Politie. Waar het in 2016 nog om 60 gevallen ging, waren dat er dit jaar al 960.

Hierbij heeft de politie duizenden processen-verbaal doorzocht naar de term "lachgas" in combinatie met de woorden ballon, gasfles of cilinder. In 2017 waren dit 130 incidenten; in 2018 waren het er 380 en in 2019 zijn het er tot nu toe 960.

"Deze aantallen zijn indicatief en vormen een ondergrens van het aantal verkeersincidenten waarbij sprake is geweest van het gebruik van lachgas", zegt de politie. "Er is een duidelijk stijgende lijn te zien in de periode van 2016 naar 2019."

De motivatie

Veel jongeren zijn zich niet bewust van de risico's. Dit blijkt uit een enquête die TeamAlert in samenwerking met de NOS heeft uitgezet onder 193 jongeren die als bestuurder van een auto lachgas gebruikten. Van hen denkt bijna de helft (47 procent) dat dat hun rijstijl niet beïnvloedt.

Resultaten uit het onderzoek van TeamAlert:

Verder zegt zo'n 36 procent dat ze het doen omdat hun auto de plek is waar ze meestal afspreken met vrienden. Meer dan een kwart geeft aan dat ze het doen uit verveling. Op de vraag wat ze vinden van lachgasgebruik achter het stuur, antwoorden ze voornamelijk "leuk" en "spannend". De helft zegt dat het "moet kunnen".

Maar de politie denkt daar anders over. "Gebruik van lachgas tijdens het rijden is een vorm van afleiding die zeer ongewenst is", zegt de politie. "Ook al is de werking van lachgas van korte duur, het is direct van invloed op de rijvaardigheid. En dus ben je, ook al is het voor een korte periode, onder invloed."

Blijvend lichamelijk letsel

Cijfers over het aantal doden en gewonden heeft de politie niet. "Maar zulke gevallen zijn er wel," vertelt de woordvoerder. Zo was er een ongeval met zwaar lichamelijk letsel. "Een agent zag dat vier jongens in een auto lachgas aan het gebruiken waren", vertelt de politie. Ook de bestuurder zat met een ballon aan zijn mond. "Zij kwamen in aanrijding met een jongetje, die daardoor klem kwam te zitten tussen de auto en een paal." Dit leidde uiteindelijk tot ernstig blijvend letsel bij het kind.

Volgens de politie kunnen personen die lachgas gebruiken achter het stuur, beboet of vervolgd worden. Ook kan het CBR aansturen op een cursus, een onderzoek en of zelfs intrekking van het rijbewijs.

Verdovend middel

Lachgasgebruik kan afleidend werken, maar gebruikers kunnen ook bewusteloos raken. Met regelmaat wordt lachgas als narcosemiddel gebruikt in ziekenhuizen en door tandartsen. Volgens André Wolff, hoogleraar anesthesiologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, is het gebruik ervan achter het stuur erg gevaarlijk. "Gebruik van lachgas kan leiden tot duizeligheid, vervorming van geluiden en je kunt het bewustzijn verliezen door zuurstoftekort."

Dat overkwam ook Roy (21), toen hij met vrienden lachgas gebruikte in de auto. "Het regende die dag, dus in de auto gebruiken was gewoon even makkelijk", vertelt Roy. Hij zat achter het stuur, maar verloor op een gegeven moment het bewustzijn. "Ik kwam in de berm terecht en de eerste de beste lantarenpaal was voor mij."

Roy en zijn vrienden kwamen er ongedeerd vanaf, maar zijn auto was total loss. Na het incident is hij gestopt met het gebruik van lachgas en hij wil anderen wijzen op wat er mis kan gaan.

"Het heeft wel mijn ogen geopend", zegt Roy:

Ook Jan (20) heeft een vervelende ervaring gehad. "Ik was met vrienden lachgas aan het gebruiken in de auto," vertelt hij. Hij zat achter het stuur, maar de auto stond stil. "Ik hoorde een soort loeiend, ringend geluid, maar dat gebeurt wel vaker tijdens lachgasgebruik", zegt Jan.

Toch bleek het deze keer anders te zitten. "Toen het effect van het lachgas uitwerkte, realiseerde ik mij dat de motor nog draaide en dat mijn voet vol op het gaspedaal zat." De auto stond in zijn vrij, maar doordat hij 30 seconden lang veel toeren had gemaakt was de wagen niet meer in orde. "De motor was flink beschadigd", vertelt hij.

Deze week gaf de politie beelden vrij van een doorrijder na een aanrijding. Hij lijkt lachgas te gebruiken:

Deze week ontstond er een discussie, naar aanleiding van bovenstaande beelden die donderdag door de politie werden vrijgegeven. Hierop is een auto te zien die was doorgereden na een aanrijding met twee fietsers. Het lijkt erop dat de bestuurder een lachgasballon gebruikt. Een woordvoerder van de politie zei vrijdag tegen Omroep Brabant dat nog niet met zekerheid valt te zeggen dat het hier om lachgas ging, maar dat het wordt meegenomen in het onderzoek.