Beroerde week voor beurzen en pensioenfondsen
De financiële markten zijn de maand augustus slecht begonnen. Een reeks van escalerende handelsconflicten, slechte economiecijfers en een potpourri van politiek gekrakeel doen de markten de das om. In de zeven handelsdagen die augustus nu telt zijn de grote beurzen wereldwijd procenten kwijtgeraakt. De AEX verloor deze maand al meer dan 5 procent.
Wall Street wordt elke dag geteisterd door tweets van President Trump over de handelsoorlog met China, de valutamanipulaties en het in Trumps ogen totaal foute rentebeleid van de Fed, de Amerikaanse centrale bank. Aandelenkoersen zwiepen door al deze onzekerheid en onduidelijkheid elke dag omhoog en omlaag.
De economie van het Verenigd Koninkrijk staat voor het eerst sinds 2012 in de krimpstand en slonk in het tweede kwartaal met 0,2 procent. Deels door de onzekerheid rond de aanslepende brexit, maar ook de tanende wereldhandel en de handelsconflicten veroorzaakten stilstand en achteruitgang. Het Britse pond verzwakte prompt en leverde een paar procent in.
Economische en financiële zenuwen Italië
Op het continent rakelt Italië de crisis op met politieke schermutselingen. De regeringscrisis met mogelijk nieuwe verkiezingen in het verschiet legden de Italiaanse economische en financiële zenuwen bloot. Het met kunst- en vliegwerk in elkaar gedraaide nationale huishoudboekje dreigt overboord gekieperd te worden.
Financiële markten in de eurozone reageerden dan ook geschokt. De Milanese aandelenbeurs verloor vrijdag 2,5 procent, de bankaandelen kelderden, en de Italiaanse staatsrente vloog omhoog.
Beleggers zoeken de luwte op en veilige plekken voor hun vermogen. Op de aandelenmarkten is het niet veilig meer. Goud is in zes jaar niet meer zo duur geweest. De goudprijs is geklommen naar het hoogste punt in zes jaar, van 1500 dollar per troy ounce (31,1 gram). De vraag naar naar goudtrackers (ETF's), beleggingsfondsen in goud, steeg net zo snel.
Rente negatief
Een andere vluchtheuvel is de obligatiemarkt. Weliswaar leveren obligaties beleggers tegenwoordig steeds minder geld op of kosten zelfs geld door de negatieve rente, maar het is rustiger vaarwater dan de golven op de volatiele aandelenmarkt. De rentes zijn daardoor nog verder gedaald. Veel landen hebben nooit eerder zulke lage rentes gekend.
Op nagenoeg alle Duitse staatsleningen is de rente negatief, op tienjaarsrente zelfs bijna min 0,6 procent. De Nederlandse 10 jaars-rente bedraagt min 0,44 procent. Je moet dus geld meebrengen om geld aan de Duitse of Nederlandse staat te lenen: geld lenen levert geld op, in weerwil van de slogan geld lenen kost geld.
Korten pensioenen onontkoombaar
Voor Nederlandse pensioenfondsen dreigt augustus dan ook een rampzalige maand te worden. De rente daalt verder en nadert het vriespunt, en de beleggingen staan in het rood. De gemiddelde dekkingsgraad van de pensioenfondsen is volgens de pensioenonderzoeker Aon onder de 100 procent gezakt.
Met de voortwoekerende handelsoorlog en een no-deal-brexit in het verschiet is er weinig kans dat ze daar de komende maanden weer bovenop komen. "Met zowel een dalende rente als klappen op de beurzen worden kortingen een steeds realistischer scenario", aldus Aon. Het korten van de pensioenen van 8 miljoen mensen is volgend jaar nagenoeg onontkoombaar.
