Dit jaar dagelijks 40 doden door vuurwapengeweld in VS
In 24 uur tijd waren in de Verenigde Staten twee aanslagen met in totaal 29 doden en 46 gewonden. In Texas opende een schutter het vuur op winkelende mensen in een winkelcentrum, in Ohio schoot iemand om zich heen in het centrum van de stad Dayton.
Ondertussen waren er in hetzelfde tijdsbestek nog 26 andere schietincidenten met minstens een dode, blijkt uit cijfers van het Gun Violence Archive.
De statistieken van vuurwapengeweld in de VS zijn extreem vergeleken met Europa. Dit jaar waren er tot nu toe gemiddeld 152 schietincidenten per dag. Gemiddeld komen er elke dag 40 mensen in Amerika om door vuurwapengeweld.
Het aantal fatale slachtoffers van vuurwapengeweld per 100.000 inwoners ligt bijna tien maal hoger dan in de EU. En in Nederland kwam ongeveer 0,6 op de 100.000 inwoners om het leven door vuurwapens in 2016. In de VS waren dat er in hetzelfde jaar zo'n 10,6, blijkt uit cijfers van het Amerikaanse medische tijdschrift JAMA.
In de grondwet
De statistieken zijn eigenlijk onvergelijkbaar, zegt correspondent Marieke de Vries. "Omdat wapenbezit hier in de VS legaal is. Het zit ook diepgeworteld in de Amerikaanse cultuur en staat zelfs in de grondwet: je hebt het recht om vuurwapens te dragen om je te verdedigen."
De filosofie daarachter stamt uit de pioniersdagen van de VS. De nieuwkomers moesten zich kunnen beschermen terwijl ze een nieuw bestaan opbouwden. Bescherming tegen alles wat gevaar op kon leveren, dus ook politici. Het Tweede Amendement geeft de gewapende burgers namelijk zelfs de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden een tirannieke regering omver te werpen.
'Mass shootings' in de VS en in Europa
De aanslagen in Texas en Ohio dit weekend waren volgens het Gun Violence Archive de 250ste en 251ste mass shooting van 2019. Daarbij is de volgende definitie gehanteerd: er zijn minimaal vier mensen neergeschoten, exclusief de schutter.
Een andere onafhankelijke database, de Mass Shooting Tracker, meldt dat Ohio zelfs de 293ste mass shooting was.
Dit soort vuurwapengeweld komt in de VS veel vaker voor dan in Europa. Die conclusie valt te trekken uit twee rapporten over de periode 2009 - 2016.
- In Europa waren er 19 schietincidenten met minimaal vier dodelijke slachtoffers in 2009 tot en met 2015.
- In de VS waren er 156 schietincidenten - die aan dezelfde criteria voldoen - met als kanttekening dat ook 2016 werd meegeteld.
Ook na de aanslagen van dit weekend zal er niet snel iets veranderen aan de Amerikaanse wapenwetgeving, zegt correspondent De Vries. "Het standpunt van de Republikeinen is en blijft: het ligt niet aan de wapens, maar aan de mensen. De Democraten proberen er voorzichtig wat aan te doen door in te zetten op background checks."
Er ligt een wetsvoorstel bij de Senaat om kopers van wapens voortaan te controleren op mentale gesteldheid. Dat voorstel was ingediend door het Huis van Afgevaardigden (in handen van de Democraten). Maar de kans op goedkeuring door de Senaat lijkt klein, want die is in handen van de Republikeinen.