Moord op vader door tienerzusjes splijt Rusland

• Eline de Zeeuw

  redacteur Sport & Buitenland

Op straathoeken en pleinen van Moskou staan dagelijks honderden vrouwen. Allemaal alleen, want individueel protesteren is de enige vorm van verzet waar geen toestemming voor nodig is van de Russische overheid. Ze houden borden vast met dik bedrukte letters: wij zijn de Khachaturyan-zussen.

Sla een Russische krant open en er staat wel een artikel in over Krestina, Angelina en Maria Khachaturyan. De zaak tegen de tieners verdeelt Rusland al weken. Aanleiding is de moord op hun vader.

Met keukenmes en pepperspray

Op een zomernacht, bijna een jaar geleden, vond de politie de 57-jarige Mikhail Khachaturyan dood in zijn huis in Moskou. Hij had steek- en snijwonden in zijn borst en nek. Even daarvoor meldde zijn 18-jarige dochter Angelina het incident aan de politie.

Zij en haar zussen bekenden gelijk schuld. Ze hadden hun vader gezamenlijk vermoord met een keukenmes toen hij lag te slapen in zijn favoriete fauteuil. Ook hadden ze ongeveer tien keer op zijn hoofd ingeslagen met een hamer en zijn gezicht volgespoten met pepperspray.

Ze konden niet anders, legden ze de politie in een verklaring uit. Dit was zelfverdediging, zeiden ze. Hun vader zou ze jarenlang hebben "geterroriseerd, mishandeld en verkracht". De avond voordat de zussen wraak besloten te nemen had hij hen, vertelden ze, nog om de beurt apart genomen. Eén voor een zou hij ze pepperspray in het gezicht hebben gespoten.

De zussen werden in afwachting van hun zaak gevangengezet. Na twee maanden werd hun hechtenis onder voorwaarden omgezet in huisarrest.

Onderzoekers hebben inmiddels bevestigd dat de tieners inderdaad systematisch mishandeld werden. In het ouderlijk huis zijn onder meer een boog met pijlen, een voorraad messen en diverse pistolen gevonden. Buren van de familie vertellen dat ze "de meisjes constant hoorden schreeuwen en huilen".

De drie zussen werd vorige maand moord met voorbedachten rade ten laste gelegd. Een misdaad waarvoor ze zes tot twintig jaar achter de tralies kunnen verdwijnen. "Ze werden door hun vader tot het uiterste gedreven", bracht de advocaat van een van de zussen in verweer. "De dag dat ik Krestina voor het eerst ontmoette zei ze dat ze hier, in de gevangenis, beter af was dan in het huis waar ze had geleefd."

Petitie

Nu wordt er elke dag in Moskou, Jekaterinenburg of Sint-Petersburg geprotesteerd. "Noodzakelijke zelfverdediging kan geen misdaad zijn", staat er op de borden. En: "De zussen hebben therapie nodig, geen gevangenisstraf!" Een online petitie, die oproept tot het intrekken van de aanklachten, is al bijna 270.000 keer ondertekend.

Op sociale media spreken sommige mensen zich juist uit tegen de zussen. Ze vinden dat het drietal niet boven de wet staat. "Mikhail heeft dit lot niet verdiend. De meiden zouden overeenkomstig de wet moeten worden bestraft", valt te lezen.

"De zaak heeft Rusland gepolariseerd", zegt correspondent David Jan Godfroid. "Sommigen zien de moord op Mikhail Khachaturyan als noodzakelijke zelfverdediging, anderen - met name orthodoxe Russen - vinden dat de zussen in de gevangenis thuishoren."

Het mag, want dat staat in de wet

In 2017 decriminaliseerde de Russische regering bepaalde vormen van huiselijk geweld voor mensen die voor het eerst een misdaad hebben gepleegd. De hervorming moest 'traditionele familiewaarden' beschermen. De wet schrijft nu voor dat geweld tegen een echtgenoot of kinderen dat niet resulteert in gebroken botten, beboet wordt met maximaal 30.000 roebel (420 euro) of vijftien dagen administratieve hechtenis.

"Zolang er geen sprake is van ernstig lichamelijk letsel is het geen misdrijf maar een overtreding", zegt Godfroid. "Kortom: wanneer je als slachtoffer niet naar het ziekenhuis hoeft, gebeurt er maar weinig."

Officiële statistieken ontbreken, maar volgens cijfers van de onafhankelijke nieuwsorganisatie MediaZona is zo'n 80 procent van de Russische vrouwen die voor moord de bak indraaien ooit slachtoffer geweest van huiselijke geweld. Naar schatting één op de vijf Russische vrouwen krijgt te maken met huiselijk geweld.

Afwachten

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde dinsdag nog dat Rusland heeft gefaald in het beschermen van een ander slachtoffer van huiselijk geweld. Valeriya Volodina werd in 2015 mishandeld, gekidnapt en gestalkt door haar partner nadat ze hem had verlaten. Ze vertelde de politie meerdere keren over het misbruik, maar er werd geen strafrechtelijk onderzoek naar de man geopend.

"De zaak van de zusjes Khachaturyan is zeker niet de eerste zaak waarin vrouwen terechtstaan voor het ombrengen van hun vader, broer of man omdat die hen verkracht of mishandeld zou hebben", zegt David Jan Godfroid. "Dit speelt al veel langer in Rusland. De zaak staat voor huiselijk geweld in het land en hoe daarmee om wordt gegaan."