Klokkenluider hekelt 'lelijk gedrag' politietop, korpschef geschrokken

Een adviseur van de politie die het afgelopen half jaar naar eigen zeggen tientallen misstanden binnen de organisatie heeft gemeld, heeft zijn ontslag ingediend. Volgens politiecoach en lid van de diversiteitsraad van de Nationale Politie Carel Boers zijn de meldingen door de korpsleiding consequent genegeerd. Korpschef Akerboom zegt dat hij is geschrokken van de kritiek.

NRC Handelsblad kreeg Boers' ontslagbrief aan minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid en Akerboom in handen. Daarin schrijft hij dat hij "niet kan wegkijken als zo'n belangrijke partner in het functioneren van de rechtsstaat de belangen van burgers en haar eigen medewerkers veronachtzaamt".

Boers licht tegen de krant toe dat binnen de politie een informeel leiderschap heerst dat moreel en ethisch ontspoord is. "De norm wordt gesteld door blanke, oudere heteromannen." Dat leidt ertoe dat agenten "zich op het politiebureau vaak veel onveiliger voelen dan bij de uitoefening van hun taak op straat".

De ex-coach heeft het over grove misstanden in de top van de politie. Het gaat om seksuele intimidatie, aanrandingen, discriminatie en valsheid in geschrifte. Een medewerker van een meldkamer zou tegen hem hebben gezegd: "De meeste agenten zijn hier meer met mijn borsten in gesprek dan met mij."

Ook mensen op straat zouden de dupe zijn van de verziekte werkcultuur. "Het werkt door in de bejegening van burgers door de politie. Een soort afreageren. Veel staandehoudingen en aanhoudingen gebeuren met excessief, al dan niet verbaal, geweld."

"Ik zie aan de top heel lelijk gedrag dat niet past binnen de rechtsstaat", zegt Boers tegen NRC. "Er gebeurt niets tegen homohaat, moslimfobie en intimidatie van vrouwen. Iedereen die diverser, wijzer en intelligenter is dan de zittende top wordt systematisch beschadigd. Ik hoop dat er nu iets loskomt."

Boers richt zijn pijlen mede op de hoogste baas van de politie, korpschef Erik Akerboom. Diens leiderschap zou vooral bestaan uit het stelselmatig vermijden van elke vorm van conflict. "Geen fouten maken is voor hem belangrijker dan goede dingen doen", zegt de politiecoach. "Als dienders de moed hebben om de korpschef een brief te sturen dat ze gediscrimineerd worden, stuurt hij ze terug naar degenen die hen beschadigd hebben."

Integriteit

In een reactie zegt Akerboom dat hij signalen als deze serieus neemt en zich de kritiek aantrekt. "Ik ben geschrokken van de persoonlijke verwijten aan mij en aan het hele korps", schrijft hij in een blog dat is gepubliceerd op de politiesite.

Akerboom erkent dat de werkcultuur niet overal binnen de politie veilig en inclusief genoeg is, maar verzet zich tegen het beeld dat discriminatie en uitsluiting gemeengoed zijn. "Voor ontoelaatbaar en grensoverschrijdend gedrag is binnen de politie geen plaats (...). Ik wil dat collega's zich vrij en gesteund voelen om dat gedrag te melden. Bij direct leidinggevenden, bij het vertrouwenswerk of bij mij."

"Ik sta voor de integriteit van het korps en voor al mijn mensen", sluit Akerboom zijn blog af. "En ik sta voor een korps waar iedereen gewaardeerd wordt, zich veilig voelt en onderdeel van is."

Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid noemt het goed dat Akerboom de signalen serieus neemt. "De korpschef staat voor een integer en inclusief korps, met een veilig werkklimaat", zegt hij. "Als politiemensen over de schreef gaan, worden ze ter verantwoording geroepen."

Indringend

De politiebond NPB wil naar aanleiding van de brief van Boers in gesprek met zowel de klokkenluider als Akerboom. Voorzitter Struijs spreekt van een indringende noodkreet, die niet te negeren is. "Dit moeten we serieus nemen, anders zijn we geen knip voor de neus waard."

De bond heeft al honderden reacties van leden gekregen over de kwestie. "Er zijn mensen bij die zeggen: dit herkennen we, hier moeten we iets aan doen", zegt Struijs. "Maar anderen herkennen zich er totaal niet in. De overeenkomst is in elk geval dat alle reacties emotioneel zijn."