Overheid wil banken met checklist helpen bij opsporen fraude

De overheid wil dat banken, accountants, trustkantoren en fiscalisten meer doen om fraude en corruptie in hun systemen op te sporen. In het FD wordt een checklist aangekondigd, die financiële instellingen met een meldplicht moet helpen om duistere geldstromen makkelijker te detecteren.

Die lijst met 72 aanwijzingen komt van de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU). Dat is de financiële inlichtingendienst van de overheid die ongebruikelijke transacties verzamelt en analyseert. De informatie gaat vervolgens naar het Openbaar Ministerie en de Fiod, de anti-fraudedienst van de Belastingdienst.

Megaboete ING

Een bekende zaak die met behulp van de FIU is rondgekomen is het grote witwasonderzoek waarin ING voor 775 miljoen euro strafvervolging afkocht. Uit dat onderzoek bleek onder meer dat er via rekeningen van ING miljoenen dollars aan steekpenningen aan de dochter van de president van Oezbekistan waren betaald. ING kreeg de boete, omdat de bank nalatig was geweest bij het melden van verdachte transacties.

De FIU vraagt financiële bedrijven met de nieuwe anticorruptielijst nog nadrukkelijker om informatie over transacties die duiden op bijvoorbeeld steekpenningen. Zo staat er in de lijst dat steekpenningen zelden rechtstreeks gaan naar degene voor wie het geld bedoeld is, maar eerder naar familieleden of medewerkers.

Meer papierwerk

In het FD zegt het hoofd van de FIU, Hennie Verbeek, dat ze snapt dat het weer extra bureaucratie voor de banken en accountants is. "We realiseren ons dat we als overheid veel vragen, maar dit is de enige manier om een goed beeld te krijgen van wat er allemaal omgaat in de financiële sector. Doen we dit niet, dan kunnen we de financiële wereld ook niet schoon houden. Daar hebben we elkaar echt voor nodig."

De afgelopen jaren kreeg niet alleen ING een boete, omdat de controle op witwassen en corruptie niet voldeed. Ook de Rabobank kreeg een miljoen euro boete. Triodos kreeg geen boete, maar werd wel op de vingers getikt. Vorig jaar klaagde toezichthouder De Nederlandsche Bank nog dat banken te weinig doen om witwaspraktijken te voorkomen.

Die boetes en waarschuwingen lijken de banken te hebben wakkergeschud. Verbeek: "De financiële instellingen zijn ontzettend hard aan het werk om de zaken goed op orde te krijgen. We zien dat ook terug in de meldingen die wij krijgen. Dat zijn er niet alleen meer, de kwaliteit wordt ook beter."

De checklist geldt niet alleen voor Nederlandse financiële instellingen. De wereldwijde organisatie waarin 164 financiële inlichtingendiensten samenwerken heeft de checklist vorige week op een congres omarmd.