Actieplan moet in India levens redden bij extreme hitte
Niet alleen Europa, maar ook India kampte in mei en juni met een van de zwaarste en langste hittegolven ooit, met op meerdere plekken in het land temperaturen tussen de 45 en 50 graden. Daarbij kwamen enkele honderden mensen om het leven, maar er werden nog meer levens gered door het Hitte Actieplan, dat op steeds meer plekken in India wordt ingevoerd.
"Als iemand zich duizelig voelt of misselijk of diarree heeft, dan kun je een zakje nemen."
In de brandende hitte gaat Darmishta Chauhan, een zorgmedewerkster van de gemeente Ahmedabad van deur tot deur met zakjes ORS, een middel tegen uitdroging. In een lage middenklasse buurt in het zuiden van de stad noemt ze een aantal symptomen van een zonnesteek op. "Ja, ze voelt zich duizelig", zegt een oudere vrouw over haar buurvrouw. "Neem dan nu een zakje", adviseert Chauhan. "Je lost het op in water. En als je naar buiten moet, draag dan een katoenen sjaal over je hoofd."
Chauhans werk is onderdeel uit van het Hitte Actieplan. Dat werd in 2013 ingevoerd in Ahmedabad, een stad van zo'n 6 miljoen inwoners in het westen van India. De gemeente maakte het plan nadat in 2010 meer dan duizend mensen door de hitte waren gestorven. Ahmedabad was de eerste stad met zo'n plan, maar inmiddels is het overgenomen door meer dan honderd steden en districten door heel India.
"Aan de basis staat een waarschuwingssysteem", zegt Tejas Shah, de ambtenaar die in Ahmedabad verantwoordelijk voor is voor het plan. Boven de 41 graden is het code geel, boven de 43 graden code oranje en boven de 45 graden code rood. "Maar code geel, dat is het eigenlijk bijna de hele zomer wel", zegt hij. Daarom gelden bepaalde maatregelen ook de hele zomer: het werk van de zorgmedewerkers bijvoorbeeld en de distributie van water op openbare plekken door de hele stad.
Busjes met water
Bij code rood worden extra waterbusjes ingezet, die langs plekken met kwetsbare groepen rijden, zoals bouwplaatsen en sloppenwijken. Ook worden er tal van waarschuwingen verstuurd, via sociale media als WhatsApp, de voorpagina's van kranten, lichtborden op straat, tuk-tuks met luidsprekers en straattheatergezelschappen.
Dokters worden gewaarschuwd, zodat ze extra alert zijn op mogelijke symptomen van een zonnesteek. Bouwbedrijven worden opgeroepen hun arbeiders niet te laten werken tussen 12 en 17 uur. En tempels en andere koele, openbare plekken wordt gevraagd de deuren te openen voor iedereen die even uit de zon en bij een ventilator wil afkoelen.
"Het is een combinatie van veel maatregelen en de samenwerking tussen allerlei instanties die het verschil maken", zegt Shah. Het resultaat is volgens hem duidelijk: dit jaar stierven ondanks de langdurige hittegolf maar twee mensen in de stad aan de hitte. Minder dan tien mensen werden met een zonnesteek in het ziekenhuis opgenomen.
"Het wordt met de dag warmer", puft Nirmala Sharma, een van de oudere dames die ORS krijgt van zorgmedewerkster Darmishta Chauhan. Ze zit buiten haar huis in de schaduw van een grote boom en veegt met haar sari zweet van haar voorhoofd. "Ik kan in de hitte moeilijk ademhalen. In onze jeugd werd het nooit zo warm. Toen ik hier kwam wonen, hadden we niet eens een ventilator. We hadden geen elektriciteit en dat was prima."
Dit jaar had ze wel iets minder last van de hitte, zegt ze, dankzij een witte verflaag op het dak. Dit 'koele dak' is ook onderdeel van het hitteplan. Hoewel de goedkope verflaag niet zo effectief is als een dak van reflecterende verf of andere materialen, scheelt het volgens Nirmala en haar buren op de heetste dagen wel een paar graden.
De gemeente zelf heeft op overheidsgebouwen koele daken aangelegd van een mozaïek van gebroken witte tegels. Hiermee moet het gebruik van airconditioning, iets dat bijdraagt aan de opwarming van grote steden, verminderen. "We willen zulke koele daken door de hele stad", zegt ambtenaar Shah.
"Het is een vicieuze cirkel die we moeten doorbreken", zegt Dr. Ahiyant Tiwari van Gandhinagar Institute for Public Health, een onderzoeksinstituut dat nauw betrokken is bij de ontwikkeling van het Hitte Actieplan. "Wanneer het heter wordt, is er meer vraag naar ventilators en airconditioners, waardoor er meer stroom wordt gebruikt en in het geval van fossiele energie draagt dit weer bij aan klimaatverandering."
Tiwari zegt dat metingen de ervaring van Nirmala bevestigen: het wordt steeds heter. "In de afgelopen tien jaar hadden we het grootste aantal opeenvolgende warme zomers van de hele eeuw. En in Ahmedabad hadden we dit jaar de meeste opeenvolgende dagen met code oranje."
Dit jaar zijn er sinds mei op verschillende plekken in India langdurige hittegolven. Ook op plekken waar nooit eerder een hittegolf was, zoals de zuidelijke kuststaat Kerala. Begin juni was India de heetste plek op aarde, toen de thermometer in de stad Churu in de deelstaat Rajasthan 50,6 graden aangaf. In de oostelijke deelstaat Bihar stierven zo'n 200 mensen door de hitte.
