Zzp'ers moeten ten minste 16 euro per uur gaan verdienen
Er komt een minimumtarief voor alle zelfstandigen in Nederland: ze mogen niet minder dan 16 euro per uur betaald krijgen. Het kabinet is al langere tijd op zoek naar een manier om de groeiende groep schijnzelfstandigen te beschermen. Met de invoering van een soort minimumloon voor alle zelfstandigen moet dat een stap dichterbij komen.
Volgens de berekeningen van het kabinet houdt iemand met een gemiddeld uurtarief van 16 euro voldoende over om van te leven en zich te verzekeren tegen bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid. Het minimum-uurtarief moet gelden vanaf begin 2021, zeggen bronnen tegen de NOS.
Minder dan een tientje
Ongeveer 85.000 zzp'ers werken nu onder dat tarief, zo blijkt uit een inventarisatie van economisch onderzoeksbureau SEO. Zelfstandigen met een laag uurtarief werken vooral bij de post, in de cultuursector, tuinbouw, thuiszorg en het personenvervoer. Velen van hen verdienen zelfs minder dan een tientje per uur.
Makkelijk is het niet om een precies uurloon per zelfstandige te berekenen. Om de actieve arbeid van een zelfstandige zo goed mogelijk te kunnen vergelijken met iemand die in loondienst is, worden kosten zoals materialen, grondstoffen en reiskosten van het uurloon afgetrokken. Met de kosten voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering, pensioen en belastingen gebeurt dat niet.
De groep zelfstandigen in Nederland groeit al jaren. In 2017 stond de teller op 1,2 miljoen zzp'ers. Vooral in de kleinere sectoren (industrieel ontwerpen, haar- en schoonheidsverzorging en de afwerking van gebouwen) is het aandeel groot.
Inbreuk op vrijheid van vestiging
In het regeerakkoord staat dat het kabinet opdrachtgevers wil verplichten om iedereen die minder dan het minimumtarief (van 15 tot 18 euro per uur) verdient een contract aan te bieden. Vooral die verplichting stuit op Europese regelgeving, omdat die inbreuk maakt op de vrijheid van vestiging en de vrijheid van dienstverrichting. Door een algemeen minimumtarief in te stellen voor alle ondernemers worden die juridische bezwaren omzeild.
Minister Koolmees wilde vanochtend weinig over de concrete maatregel zeggen, omdat het kabinet er nog over moet praten. Hij zei wel dat het nodig is om iets te doen, omdat er veel druk zit op de "tarieven aan de onderkant" met het risico dat mensen er niet meer van rond kunnen komen.
Belangenorganisatie ZZP Nederland laat in een reactie weten weinig te zien in het plan. "Dit gaat niet helpen om schijnconstructies aan te pakken", zegt voorzitter Maarten Post. "Het zal bovendien in de markt ervoor zorgen dat prijzen dalen naar dit niveau. En daar hebben echte ondernemers last van."
Naast een minimumtarief komt er ook een tarief voor zelfstandigen met een hoog tarief. Verdien je meer dan 75 euro per uur, dan kan je zeggen dat je wilt afzien van loonheffingen en premies. Zo wil het kabinet ook de opdrachtgever de zekerheid geven dat er geen naheffingen komen.
Ongeveer 150.000 zelfstandigen verdienen meer dan 75 euro per uur. Dat zijn vaak hogeropgeleide zzp'ers die werken voor financiële instellingen, als managementadviseur of in tandartspraktijken.
Controle lastig
De uitvoering van de nieuwe plannen en de controle erop wordt lastig. Want hoe weet je precies hoeveel een pakketbezorger of schilder per uur verdient als hij een prijsafspraak per opdracht heeft gemaakt?
Toch denkt het kabinet dat de Inspectie SZW in kaart kan brengen of opdrachtgevers zich aan het minimumtarief houden. Dat willen ze doen door een gemiddelde van de gewerkte tijd en de opbrengst te nemen.
De inspectie houdt nu bijvoorbeeld ook toezicht op de Wet minimumloon en de Wet arbeid vreemdelingen. Tot 2023 krijgt de inspectie er 50 miljoen euro per jaar bij. Met dat geld kan personeel worden aangetrokken voor handhaving.