Andere Tijden Sport: hoe Vera's voetbaldroom werkelijkheid werd
Ze is de eerste Nederlandse voetbalvrouw met een profcontract. Ook de eerste vrouw die het diploma Coach Betaald Voetbal haalt. En in 2009 de eerste vrouwelijke coach met een nominatie voor Coach van het Jaar: Vera Pauw.
Pauw is de grondlegger van het vrouwenvoetbal in Nederland. Jarenlang vecht ze voor de rechten van vrouwen in het voetbal. Het gaat moeizaam, maar Pauw krijgt stap voor stap steeds meer voor elkaar. Totdat ze moet opgeven.
Zondagavond in Andere Tijden Sport: Vera's Voetbaldroom.
Het Nederlands vrouwenelftal gaat deze zomer, als regerend Europees kampioen, als een van de kanshebbers voor de titel naar het WK in Frankrijk. Het is nu bijna niet meer voor te stellen, maar in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw schrijven de regels van voetbalbond KNVB nog voor dat meisjes niet mogen voetballen.
Vera Pauw groeit op in die tijd. Ze heeft twee broers die even oud zijn; ze vormen een drieling. De broers mogen op voetbal, Vera moet wachten tot ze zestien jaar is. Pauw: "Mijn ouders zagen me ongelukkiger worden, omdat ik niet mocht doen wat ik het liefste deed. Ze hebben in een brief aan de KNVB om dispensatie gevraagd."
Het levert Pauw de eerste kleine overwinning op in haar strijd. Op haar dertiende mag ze debuteren bij de vrouwen van Brederodes. De volgende stap volgt in 1983, als ze debuteert in Oranje. In 1988 is ze de eerste vrouwelijke voetbalprof van Nederland. Pauw stopt in 1998 als recordinternational (89 caps).
Na haar carrière gaat Pauw aan de slag bij de KNVB. Ook daar boekt ze al snel terreinwinst. "Ik zag meisjes van zes jaar voetballen met meiden van vijftien, omdat er niet genoeg teams waren. Mijn missie werd om meiden zo lang mogelijk met jongens van dezelfde leeftijd te laten spelen. Mij was altijd verboden om gemengd met jongens te voetballen. Ik zag het als mijn taak om dat te doorbreken."
Dat lukt. De KNVB past de reglementen aan, waardoor meisjes voortaan tot hun achttiende met jongens in hetzelfde team kunnen spelen. Andere landen nemen die regel over, tot groot genoegen van Pauw.
Opkomst van Oranje
Maar daarmee is het voor Pauw nog lang niet klaar. Ze blijft strijden voor volledige erkenning van het vrouwenvoetbal. Ze wil zichzelf doorontwikkelen, volgt als eerste vrouw de Cursus Coach Betaald Voetbal en wordt bondscoach van de Oranjevrouwen. Om het niveau van de speelsters omhoog te krijgen, staat Pauw tevens aan de basis van het ontstaan van de eredivisie voor vrouwen.
"We hadden in 2006 net met 4-0 van Engeland verloren. In de kleedkamer was iedereen emotioneel, omdat we ons realiseerden dat we tegen dit niveau niet konden opboksen. Ik zei: 'Er moet iets gebeuren en dit is het moment dat we het anders gaan doen'. Daar is de eredivisie uit ontstaan. Meiden moesten dagelijks op niveau gaan trainen en dat gebeurde."
Oranje plaatst zich vervolgens onder leiding van Pauw in 2008 voor het eerst in de historie voor een eindtoernooi. "Het resultaat van 25 jaar knokken tegen de bierkaai", aldus Pauw. "Van meisje dat niet mee mocht voetballen, tot kwalificatie voor het EK 2009."
Oranje bereikt tot ieders verrassing de halve finales van dat Europees kampioenschap in Finland. Het levert Pauw een nominatie op voor Coach van het Jaar, als eerste vrouw ooit. De prijs gaat uiteindelijk naar Louis van Gaal, die dat jaar kampioen is geworden met AZ.
"Dat was niet terecht", aldus Van Gaal. "Ik heb ook tegen haar gezegd: 'De prijs gaat naar de verkeerde'." Als blijk van erkenning gaat de bijbehorende bos bloemen wel naar Pauw, die het gebaar van haar collega-trainer zeer kan waarderen. Van Gaal verzorgt ook nog een gasttraining voor de voetbalsters van AZ.
Op het bureau van de KNVB in Zeist is de sfeer echter een stuk minder goed. Pauw komt in aanvaring met haar baas, de inmiddels overleden Ruud Bruijnis. Hij is directeur van de sectie amateurvoetbal. KNVB-voorzitter Michael van Praag maakt het van dichtbij mee.
"Vera wilde zich bemoeien met zaken waarvan het bestuur amateurvoetbal zei: 'Dat bepalen wij'", herinnert Van Praag zich. "Het is te vergelijken met Johan Cruijff. Waarom denk je dat die altijd botste met iedereen?"
"Dat zijn genieën met visies en ideeën, die ze meteen willen uitvoeren. En vooral vrouwen hadden het in die tijd lastig als ze ergens iets van vonden. Er zijn mannen die daar niet tegen kunnen."
Grondlegger verdwijnt van toneel
Het leidt uiteindelijk tot het besluit van Pauw om ontslag te nemen als bondscoach. Het laat diepe sporen na bij haar en Pauw belandt in een identiteitscrisis. De grondlegger van het vrouwenvoetbal in Nederland verdwijnt zo op pijnlijke wijze van het toneel.
Maar het huidige succes van de Oranjevrouwen is uiteindelijk ook het succes gebleken van Vera Pauw. Het meisje met een voetbaldroom die werkelijkheid werd.